63. Uluslararası Belgesel ve Animasyon Film Festivali’nin ardından…
Son yıllarda sinema şenliklerine siyahlar, bayanlar, Batı dışı coğrafyaların yetersiz temsiline dair tenkitler getiriliyordu. Bu açıdan “Siyah Hayatlar Değerlidir” hareketi üzere toplumsal olayların da tesiriyle şenliğin iki ana kısımdaki ödülünün, içeriği ve sinematografisiyle etkileyici Afrika’dan iki siyah direktörün sinemasına verilmesi epeyce manalıydı.
Dieudo Hamadi’nin “En route pour le milliard (Milyara Giden Yolda)” belgeseli, şenliğin en büyük mükafatı, Altın Güvercin Ödülü’nü aldı. Bu sene Cannes Sinema Festivali’ne de seçilen sinema, Cannes’ın 73 yıllık tarihinde Demokratik Kongo Cumhuriyeti’nden birinci sinemaydı.
Hamadi, sinemasında, doğduğu ve hala yaşadığı Kisangani kentinde 5-10 Haziran 2000’de yaşanan, Altı Gün Savaşı olarak isimlendirilen, Uganda ve Ruanda ordularının ortasındaki şiddetli çatışmada yakınlarını kaybeden, birden fazla sakat kalmış insanların yirmi yıldır süren hak gayretini anlatıyor.
Hamadi, savaşın mağdurlarını incelikli bir görsellikle belgeliyor ve uğraşlarının ehemmiyetini, bugün benzeri hak talebinde bulunan dünyanın farklı yerlerindeki beşerler için bir sefer daha hatırlatıyor.
Kısa belgesel sinema kategorisinde büyük mükafatı, Nijeryalı direktör Alain Kassanda’nın, ismini Afrobeat müzikçisi ve aktivist Fela Kuti’in birebir başlıklı kesiminden alan “Trouble Sleep” sineması kazandı. Kassanda, üniversite bitirmelerine karşın biri taksi sürücülüğü yapan ve oburu ulaşım sendikasında vergi toplayan iki karakter üzerinden dünyadaki sosyoekonomik adaletsizliği gösteriyor ve İbadan’ın kaosu ve canlılığına dair imgeleri, özgür cazın ritmiyle dinamik bir formda harmanlayarak kenti de adeta bir karakter olarak ele alıyordu.
Türkiye hakkında çektiği sinemalarla tanıdığımız Alman direktör Martina Priessner, Goethe-Institut Belgesel Sinema Ödülü’nü alan “Wächterin/Bekçi” sinemasında Midyat’ın Zaz köyünde, Mor Dimet Kilisesi’nde tek başına yaşayan Dayrayto’nun, bölgede uzun müddettir devam eden baskı atmosferinde tehlikelere karşı gayretini anlatıyor. Dayrayto’nun yaşadıkları, 1990’lardan bugüne bölgedeki Süryanilerin ve tüm azınlıkların maruz kaldıklarını bir sefer daha gözler önüne seriyor.
Cumhuriyet
