“Hastalıklar çocuklara yetişkin bir kişinin anlayabileceği düzeyde anlatılmalı”
“Çocuk için bir yakınının koronavirüse yakalandığını kabullenmek ve bu yeni duruma ayak uydurmak zordur” diyen Altınbaş Üniversitesi Öğr. Gör. Barış Tuncer, bu olağandışı durumla başa çıkabilmeleri için yetişkin takviyesine, yönlendirmesine gereksinim duyduklarını vurguladı.
Tuncer, “Özellikle ebeveynin hastalanması çocuğu ruhsal olarak etkileyen özel bir durumdur. Ebeveynin hastaneye yatması ve çocuğun ebeveyninden farklı kalması belli yaşlardaki çocuklar için derin duygusal izler bırakabilir” dedi.
“GERÇEK ÇARPITILMAMALIDIR”
Öğr. Gör. Barış Tuncer, aile bireylerinden biri hastalanması ve doktora gitmek, hastaneye yatmak üzere hayat akışında değişiklikler ortaya çıkması durumunda çocuklara nasıl bilgi verilmesi gerektiğini şöyle anlattı:
“Açıklamaların içeriklerinin kolay olması çocuğun durumu algılamasını kolaylaştırır. Tıbbi açıklamalar, karmaşık bilgiler çocuğun tasasını artıracaktır. Temel bilgiler çok fazla uzatılmadan anlatılmalı ve çocuğun soru sormasına fırsat tanınmalıdır. Çocuğun sorduğu sorulara gerçeği çarpıtmadan, yetişkin bir kişinin anlayabileceği seviyede, ayrıntılara girilmeden yanıt verilmelidir.
Çocukla yapılan görüşme sırasında çocuğa birtakım hisleri yaşamaması istikametinde tavsiye, komut, talimat verilmemelidir. Bilhassa 3 yaşında küçük çocuklar ‘ağlama, erkek adam ağlamaz’ üzere sözlerle ağlamamaya teşvik edilmemelidir. Bunun yerine çocuğun bu hisleri besleyen niyetlerini paylaşmasına müsaade vermek, eksik ve yanlış bilgilerini düzeltmek bu hislerin yoğunluğunu azaltacaktır.”
Barış Tuncer, koronavirüse yakalanan ebeveynlerin, çocuklarına dürüst bir biçimde hastalıktan kelam etmesi gerektiğini belirterek, “Hastalığı ismi, bıraktığı tesirler, nelere dikkat edilmesi gerektiği, tedavisi, tedavinin mühleti anlatılmalıdır. Bunu yaparken çocuğun umudunu kıracak cümleler kullanılmamalıdır” dedi.
“DUYGULARINI TABİR ETMESİNE MÜSAADE VERİLMELİ”
Çocuğun hastalık karşısında his ve fikirlerini tabir etmesine müsaade verilmesi gerektiğini vurgulayan Tuncer, “Ev ile ilgili yaşına ve gelişim seviyesine uygun sorumluluklar verilebilir. Bu durum çocuğa yardımcı olma hissini yaşatacak ve çocuğun kendini daha kıymetli görmesini sağlayacaktır. Aileden birisinin hastalandığını öğrenen çocuk kimi davranış sorunları, dikkat çekmeye yönelik davranışlar gösterebilir. Bu türlü durumlarda sabırlı olmak, çocuğa karşı anlayışlı davranmak gerekmektedir” dedi.
“EBEVEYNDEN UZAK KALMAK MESELELERE YOL AÇABİLİR”
Ebeveynin koronavirüse yakalanması ve bilhassa hastaneye yatmasının küçük çocuklarda ayrılık derdi ve kayıp korkusu hislerini doğurduğunu belirten Barış Tuncer, yaş kümelerinin bu hisleri nasıl yaşadığı konusunda şu bilgileri verdi:
“3-5 yaş ortasındaki çocuklar ebeveynin hastalığından daha fazla, ebeveynden ayrılma konusunda telaş yaşamaktadırlar. 3 yaşındaki çocuk ebeveynin hastalığını anlamaz. Fakat ebeveynine uygulanan tedavi yahut ebeveynin hastalığı ile ilgili kimi durumlara dikkat çekilebilir. 4 yaşındaki çocuklar olayın ciddiyetinin daha çok farkına varırlar. Çocuk etrafındaki insanların ıstıraplarıyla ebeveyninin hastalığını ilişkilendirebilir.
“HASTALIKLA KORKUTMAK ÇOK YANLIŞ”
Birtakım ebeveynlerin, çocuklarının bir şeyi yapmalarını yahut yapmamalarını sağlamak için sıhhat ve hastalıkla ilgili dehşet salmaya çalıştığına dikkat çeken Tuncer, “Örneğin; ‘Bir daha yaramazlık yaparsan ben hasta olurum’, “Bak, Ahmet çok üzdüğü için annesi korona olmuş, sen de beni üzersen ben de korona olurum üzere cümlelerle çocuğu duygusal olarak etkileyerek davranışlarını denetim etmeye çalışmak çok yanlışlı ve sakıncalı bir tavırdır.
Bir yakının hastalanmasından kendisini suçlamasına, çöküntü haline ve düşük benlik hürmeti üzere çok önemli problemlere sebep olabilir” ikazında bulundu.
Cumhuriyet
