Türkiye Komünist Partisi’nin inisiyatifiyle dünya komünist ve emekçi partileri ortak bir açıklama yayımladılar.
“Aşıda patente hayır!” başlığını taşıyan açıklama monopollerin aşılar üzerindeki “fikri mülkiyet hakları”nın, kâr elde etme hedefiyle yaygın bağışıklama sağlanmasının önüne geçen bir nitelikte olduğuna vurgu yapıyor.
“Aşı ve tedaviler ile ilgili tüm bilgiler milletlerarası bilimsel örgütlere şeffaf olarak sunulmalı, bu hususta hiçbir spekülasyona yer verilmemelidir” denilen ortak açıklama TKP’nin insiyatifiyle ve toplamda on üç partinin iştirakiyle imzaya açıldı.
COVID-19 pandemisi bir yılı aşmış ve aşı uygulamasının başlamasının üzerinden aylar geçmiş olmasına karşın tüm dünyada tam aşılanmış bireylerin oranının %2’nin biraz üzerinde olması bu davetin hayati bir mana söz ettiğini ortaya koydu.
Bugün kamuoyuna duyurulan ve imzaya açılan açıklamanın tam metni aşağıdaki üzere:
AŞIDA PATENTE HAYIR!
COVID-19 pandemisi bir yılı aşkın müddettir büyük bir trajediye yol açmıştır. Bu müddet içinde birçok ülkede milyonlarca işçi hastalığı geçirmiş, işini, sıhhatini ya da hayatını kaybetmiştir. Öbür yandan, birebir müddet içinde besin, dezenfektan, maske, ve son olarak da aşı üzere mecburî gereksinimlerin üretimini gerçekleştirmiş olan birtakım şirketler ise dünyanın en zenginleri ortasına girebilmiştir. Sermaye sınıfı pandemiyi işçilerin daha fazla sömürülmesi, daha fazla kâr elde edebilmek için bir fırsata çevirmiştir.
2020’nin son aylarında uygulanmaya başlanan çeşitli aşılar özel şirketler, yani ilaç monopolleri tarafından geliştirilmiştir. Aşıların klinik aktifliği ve uygulama mühleti ile ilgili muhakkak seviyede bilgi edinilmiş durumdadır. Kimi aşıların yan tesirler nedeniyle uygulaması dikkatli bir biçimde yapılsa da pandemi ile gayrette aktif bir katkıları olduğu açıktır. Lakin birinci aşının uygulandığı günden bugüne dünya nüfusunun sırf yaklaşık %2.16’sı aşılanabilmiştir.
Bulaşıcı hastalıklara karşı temel gayret metodu yaygın, süratli ve tesirli bağışıklamadır. 21. yüzyılda kapitalizm, COVID-19 pandemisi üzere tüm dünyayı etkileyen bir bulaşıcı hastalık için bu kolay formülü uygulamakta aciz kalmıştır. Bu durumun nedenleri muhakkaktır: Tüm aşı geliştirme çalışmaları kamusal fonlarla ve binlerce bilim insanın emeğiyle mümkün olmuş; lakin en son esere kapitalist iktidarlarda ilaç monopolleri fikri mülkiyet ismi altında el koymuştur. Aşı üretimi muhakkak sayıda ülkede yapılabilmektedir. En güçlü emperyalist ülkeler üretilmiş ve üretilecek olan aşı stoğu üzerinde gereksinimlerinin çok ötesinde mukaveleler yaparken, ekonomik olarak az gelişmiş durumda olan onlarca ülke, belgisiz bir gelecekte ve nüfusun çok az bir kısmını aşılayabilecek kadar aşı temin edebilecektir. Bu, o ülkelerdeki yurttaşların önlenebilir bir nedenle ölmelerine göz yummaktır.
Bulaşıcı hastalıklar için en tehlikeli olan ise toplumun çok az bir kısmının aşılanması ve bu sayede virüsün evrimleşerek daha ileri formlar kazanmasının insan eliyle kolaylaştırılmasıdır. Şu anda tam olarak bu yaşanmaktadır.
COVID-19 pandemisi dünyadan bir seferde yok olmayacaktır. Dahası, kapitalizmin yarattığı toplumsal ve çevresel şartlar bu üzere salgın hastalıkların insanlığın karşısına öteki hallerde tekrar çıkabileceğine işaret etmektedir. Kaldı ki COVID-19 pandemisi de virüsü maksat alan tesirli bir tedavi bulununcaya ya da tüm dünya nüfusu süratli bir biçimde aşılanıncaya kadar sürecek ve iyi ihtimalle insanlık morbidite ve mortalitesi azalmış biçimde koronavirüs ile birlikte yaşamaya devam edecektir. Hasebiyle enfeksiyon hastalıklarına karşı aşı ve tedavilere öncelik verilmesi işçi halkın ortak çıkarınadır.
Patent ya da fikri mülkiyet hakkı, aşı üretimini hızlandıran değil, tam bilakis insanların bağışıklanmasını yavaşlatan bir tesirde bulunmuştur.
Toplum sıhhatini ilgilendiren hiçbir mevzu monopollerin kâr hırsının ve rekabetlerinin insafına bırakılamaz.
Dayanışma ve işbirliği hareketlerini ve birtakım ülkelerce gösterilen çabayı dikkate alan ve bunlara paha veren komünist ve emekçi partileri olarak ortak davetimizdir:
Kullanılmakta ve geliştirilmekte olan tüm COVID-19 aşıları ve tedavi formülasyonları üzerindeki fikri mülkiyet hakkı, yani patentler, kaldırılmalıdır. Bunun için tüm ülkelerde gerekli yasal düzenlemeler yapılmalıdır.
Üretim, dağıtım ve uygulama büsbütün kamusal imkanlarla ve kamunun müdahalesinde sürmelidir. Halk sıhhati sistemleri derhal genişletilmeli ve güçlendirilmelidir.
Aşı ve tedaviler ile ilgili tüm bilgiler memleketler arası bilimsel örgütlere şeffaf olarak sunulmalı, bu bahiste hiçbir spekülasyona yer verilmemelidir. Bu alandaki araştırmalar rekabet değil dayanışma unsuruyla, memleketler arası alanda işbirliği ile sürdürülmelidir.
Aşı tersliği ve bilimsel olmayan bilgilerle dezenformasyon yapmaya karşı kararlı bir hal gösterilmelidir.
Sıhhatin korunması için halkın çabayı güçlendirmeye muhtaçlığı vardır. Kâr hırsı ile insanların ömürlerini kurban eden tekellere daima birlikte karşı duralım!
Birinci imzacı partiler şu biçimde:
Bohemya ve Moravya Komünist Partisi (Çekya)
Brezilya Komünist Partisi – PCdoB
Hindistan Komünist Partisi (Marksist)
İspanya Halkları Komünist Partisi (PCPE)
İspanya Emekçileri Komünist Partisi (PCTE)
Macaristan Personel Partisi
Norveç Komünist Partisi
Portekiz Komünist Partisi
Sudan Komünist Partisi
TUDEH-İran
Türkiye Komünist Partisi
Ukrayna Komünist Partisi
Yunanistan Komünist Partisi
Cumhuriyet
