“Birçok insan ahtapotları uzaylı olarak görür. Lakin gariptir ki onlara yaklaştıkça birçok açıdan birbirimize çok benzediğimizi fark ediyorsun, farklı bir dünyaya adım atıyorsun. Bu inanılmaz bir his. Sıra dışı bir şeyin eşiğinde olduğunu hissediyorsun. Birebir vakitte aşılmaz bir çizginin varlığını da ayırt ediyorsun. Her şeyin başladığı o gün, çok uzun bir vakit önceydi” diyor Oscar ödüllü belgesel My Octopus Teacher’ın anlatıcısı ve imalcisi Craig Foster.
Belgeselci, tabiat bilimci, kameraman, dalgıç Craig Foster, Kalahari Çölü’nde The Great Dance (2000) sinemasını çekerken iz şoför adamların tabiattaki ince işaretlerin peşinden giderek hayvanları bulmalarından çok etkilenmiş. “Onlar tümüyle tabiatın içindeydiler, Bense orada olmama karşın tabiatın dışındaydım” diyen Foster, uzun çalışma yıllarının akabinde yıpranır, hedefinin yitirir, depresyona girer. Esaslı bir değişikliğe ihtiyaç duyan belgeselci çocukluğundan ve Kalaharili usta iz şoförlerden esinlenerek doğduğu Güney Afrika’daki Western Cape’te iyileşebileceğini düşünür. Fırtınalar Burnu olarak bilinen, su sıcaklığının 8-9 dereceye düştüğü bu yerde okyanusta yüzmeye başlar. Buradaki kayalık kıyıları, gelgitleri, yosun ormanlarını çok iyi bilen Craig suyun soğukluğunun beyni geliştirdiğini, tüm vücudu canlandırdığını belirtiyor: “Oksijen tüpü takmadan, dalgıç kıyafeti giymeden daldım. Amfibi bir hayvan üzere olmak, tabiatla bütünleşmek istedim. Gitgide gücümü topladım”.
Okyanusun altında kendini öteki bir gezegende, boyutta bulan Craig, bir gün büyük bir yosun ormanının koruduğu özel bir yerde garip bir form görür. Bu garip form Craig’i görür görmez ondan kaçar, kaygan bir yosun modülünü kaldırıp etrafına pelerin üzere sarar. Bu varlığın bir ahtapot olduğunu anlayan Craig onun korunma iç güdüsünden çok etkilenir. Her gün ahtapotun bölgesine gidip onu gözlemlemeye karar verir. Günler geçtikçe ahtapotun korkusu azalır, Craig’i merakla izler, riske girmez. Craig elini uzatınca onun elini vantuzuyla meblağ. Yavaş yavaş bu zeki ve hassas yaratık Craig’e güvenmeye başlar. Her gün onun yanına gitmeye başlayan Craig, ahtapot üzere düşünmeye başlar. Tüm varlığıyla düşünen, hisseden, keşfeden bu devasa zeka Craig’in onun için bir tehlike olmadığını anlamıştır. “Ahtapot dünyama beğenilen geldin Craig” der.
Craig bir yıl müddetince bu dişi ahtapotu izler. Ona bir isim vermez, zira o bir evcil hayvan değildir. Onu “her” (İngilizce de üçüncü dişi şahıs) olarak söz eder. Kırılgan, savunmasız ahtapot Craig’i ömrünün içine alır. Ortalarında güçlü bir bağ, arkadaşlık kurulur. Craig, onun değişik taraflarını keşfeder. Fizikî teması seven küçük ahtapot Craig’in göğsünde dinlenir, balıklarla oyun oynar, avlarına tuzak kurar, Craig’i av stratejisinin modülü olarak kullanır, birlikte ağır vakitler geçirirler.
Hayatının yüzde 80’inde Craig, dişi ahtapotun yanında olur. Bu müddet boyunca Craig yırtıcı hayvanların ömürlerinin ne derece hassas olduğunu ayrımsar. Üst seviye omurgasız zekasına, ayrıntıları öğrenme ve hatırlama yeteneğine sahip bu dişi ahtapot Craig’i iyileştirir, ona tekrar yaşama sevinci verir.
My Octopus Teacher’ın (Ahtapot Öğretmenim/ 2020) baş rolünde akıllı, zeki, kırılgan, savunmasız, oyuncu, şifacı, meraklı, dikkatli, yabanıl bir ahtapot var. Onu izlerken gülüyoruz, seviniyoruz, telaş duyuyoruz, üzülüyoruz. Bu küçücük yaratık tek başına harika hoşluklarla dolu bir ortamda, inanılmaz bir ömür savaşımı veriyor. İzleyiciye ve Craig’e duygusal anlar yaşatıyor. Craig, ahtapotla çıktığı içsel seyahatte kendini anlıyor, kendini buluyor. “Doğa süper bir iyileştirici. Yırtıcı yaşama sevgi ve tutkuyla yaklaşırsanız tüm önyargılarınız silinir. Irk, sınıf, yaş ve cinsiyet tümüyle yok olur. Tabiat anayla bütünleşmek hepimizi iyileştirir” diyor Craig Foster.
Tabiat tarihi direktörü, deniz bilimi uzmanı, çevreci gazeteci Pippa Ehrlich ile direktör James Reed’in yönettiği, denizaltı kameramanı Roger Horrocks’ın çektiği, Craig Foster’ın imalcisi olduğu My Octopus Teacher’ı Netflix platformunda izleyebilirsiniz. Her canlının (hayvan, bitki, böcek, …) dramatik, coşkulu bir hayatı olduğunu, beşerler üzere çok sayıda tecrübeler geçirdiğini bu belgesel bize açıklıkla öğretiyor.
Cumhuriyet
