Sıcak ve nemli hava, gün içinde nefes almayı zorlaştırmakla kalmayıp, pek çok hastalığa yer hazırlıyor. Güneş çarpması da bu rahatsızlıkların başında geliyor. Güneş çarpması, yüksek sıcaklığa maruziyet nedeniyle meydana gelen bedendeki çok ısınma halini söz ediyor. Sıcak maruziyetinin en önemli seyrinde beden sıcaklığı 40 derece ve üzerine çıkıyor. Bu durum ise bilhassa yaz aylarında daha sık meydana geliyor.
İşte 5 soruda güneş çarpması, belirtileri ve güneş çarpması durumunda yapılması gerekenler…
GÜNEŞ ÇARPMASI NEDİR?
İdmanla bağlı ya da bağlantısız çok sıcak ve nemli havanın tesiriyle, beden ısısını ayarlayan terleme sisteminin bozulması ve beden ısısının ayarlanamaması yüzünden ortaya çıkabilen bir rahatsızlıktır. Erken teşhis konmadığı takdirde, güneş çarpması bedende kalıcı hasarlara yahut mevte neden olabilir.
KİMLERDE GÖRÜLÜR?
Antrenmanla bağlantılı olmayan sıcak çarpması sıklıkla 70 yaş üzeri ve ek hastalığı olan yaşlılarda görülür. Sıcak ortamdan uzaklaşmasını engelleyecek kalp damar, nörolojik yahut psikiyatrik hastalığı olanlar, çok şişmanlar, fizikî engelli olan ya da alkol, kokain üzere husus bağımlıları ve kimi ilaçları kullanan (beta bloker, diüretik vb.) şahıslarda görülebilir. İdmanla bağlı sıcak çarpması genelde sıcak ve nemli havada ağır idman yapan ya da çalışan bireylerde görülebilir.
BELİRTİ VE BULGULARI NELERDİR?
Ateşin 40 derece olması, terlemenin olmaması, deride kızarıklık, kuruluk, çarpıntı, tansiyon düşüklüğü, nefes darlığı, baş ağrısı, bulantı, kusma, şuur bulanıklığı, uygun olmayan davranışlar, akciğer ödemi, böbrek yetersizliği, şeker düşüklüğü, koma ve mevt üzere önemli durumlara neden olabilir.
SICAK ÇARPMASINA MARUZ KALAN BİR BİREYLE KARŞILAŞILDIĞINDA NELER YAPILMALI?
Kişi, serin, hava akımı ve gölge olan bir yere alınır. Başına, koltuk altına ve kasıklara soğuk su ile ıslatılmış bez tatbik edilir ya da daha büyük bir örtü ile de tüm bedene uygulanabilir. Ilık- soğuk ortası duşa sokulabilir ancak asla çok soğuk olmamalıdır. Şuuru yerinde ise soğuk içecekler içirilir (ayran, su), şuuru kapalı ya da uykuya meyilli ise muhakkak rastgele bir şey içirilmemelidir. Akabinde 112 aranabilir ya da en yakın sıhhat kuruluşuna götürülebilir.
GÜNEŞ ÇARPMASINDAN KORUNABİLİR MİYİZ?
Bilhassa yaz aylarında 10.00-16.00 saatleri ortasında mecbur kalınmadıkça dışarı çıkmamaya itina gösterilmeli ve güneşin dik geldiği saatlerde denize girmekten sakınılmalı. Sıcak mevsimlerde dışarı çıkarken açık renkli, hafif, bol kıyafetler ve şapka giyilmelidir. Antrenman yapmak ya da çalışmak için günün serin saatlerini tercih edilmeli. Bol sıvı alımı ihmal edilmemeli. Bebekler, çocuklar, engelli bireyler, yatalak hastalar, yaşlılar velhasıl sıcak ortamdan uzaklaşamayacak bireyler, mesken ve araç üzere kapalı ortamlarda yalnız bırakılmamalıdır.
Editör notu: Bu içerik sırf bilgilendirme gayeli olup, kesin teşhis ve tedavi için kesinlikle bir uzmana başvurulması gerekmektedir.
Cumhuriyet
