Borrell, Türkiye-AB alakaları hakkında “Zorlu 2020’den sonra AB-Türkiye bağlantılarında önümüzdeki yol” başlıklı blog yazısı yayımladı.
Doğu Akdeniz’deki gerginlik ve Türkiye ile bağların 2020’de AB için en büyük zorluklardan olduğunu ve bunun büyük ihtimalle 2021’de devam edeceğini vurgulayan Borrell, “Şu çok açık. AB, Türkiye ve Rusya ile bağlantılarda gerçek dengeyi bulamadığı sürece kıtada istikrarı sağlayamayacak.” açıklamasını yaptı.
Borrell, caydırıcılığa dayalı savunmacı yaklaşımların uzun vadeli tahliller getirmeyeceğinin altını çizerek, Türkiye’nin AB iştirak müzakerelerinde 2016’dan beri ilerleme olmadığını, 2016’da göçle ilgili varılan mutabakatın da iki tarafın da beklentilerine karşılık vermediğini kaydetti.
Doğu Akdeniz’deki kaynakların araştırılması ve deniz alanları üzerindeki uyuşmazlıkların arttığını, 2017’de Crans Montana’daki Kıbrıs görüşmelerinin sonuçsuz kaldığını hatırlatan Borrell, Türkiye’nin Doğu ve Kuzey Afrika’dan Batı Balkanlar’a kadar bölgesel münasebetlerini güçlendirdiği, Suriye ve Libya’daki müdahilliğinin AB’nin çıkarlarıyla bağdaşmadığı biçiminde yorumlandığını aktardı.
“ORUÇ REİS VE BARBAROS BRÜKSEL’DE HER GÜN ANILIR OLDU”
Türkiye’nin Doğu Akdeniz’e gönderdiği “Oruç Reis” ve “Barbaros Hayrettin Paşa” gemilerinin isimlerinin Brüksel’de her gün anılır hale geldiğini belirten Borrell, mart ayında bir küme sığınmacının Yunanistan hududuna giderek AB ülkelerine gitmek istemesini “büyük kriz” olarak tanımladı ve Türkiye’nin Doğu Akdeniz’deki çalışmalarının devam etmesinin alakalara berbat tesir ettiğini yazdı.
Borrell, Türkiye ile alakaların karmaşık ve çok istikametli olduğunu, Yunanistan ile Türkiye ortasındaki uyuşmazlıklar ve Kıbrıs probleminin tahlilsiz kalmasının bunların merkezinde bulunduğunu söz ederek, “bu problemlerin daha fazla ertelenemeyeceği” değerlendirmesinde bulundu.
Borrell, “Türkiye dikkate alınacak bir bölgesel güç haline geldi ve inkar edilemeyecek muvaffakiyetler elde etti. Maalesef birtakım durumlarda Türkiye’nin milletlerarası gündemi AB’nin çıkarlarıyla uyumlu değil ve teknikleri de AB’ninki üzere değil.” sözüne yer verdi.
“KISASA KISA DİNAMİĞİNDEN ÇIKMALIYIZ”
Türkiye’nin AB adayı olmasının, Birliğe, Türkiye’nin emellerini sorgulama hakkı verdiğini savunan Borrell, şöyle devam etti:
“Türkiye ile bu mevzularda dürüst ve derin bir diyalog kurmak için epeyce fazla ilerleme sağlamamız, Türkiye’nin de karşılık vermesi gerektiğine kuşku yok. Türk yetkililerin en üst seviye de dahil olmak üzere AB’ye katılmalarının stratejik çıkarları olduğunu ilan etmelerinden memnuniyet duyuyorum. Birebir vakitte niyeti teyit edecek aksiyonların bu açıklamaları takip etmesi kıymetlidir. Münasebetler tek istikametli olamaz. AB’nin de Türkiye’ye kendi hissesine düşeni yapması halinde aile ferdi olarak kabul edileceğini göstermesi gerekir. Bu kısasa kısas dinamiğinden bir çıkış yolu bulmalı ve yine iş birliği ve itimat temeline dönmeliyiz. Ekimdeki AB Kurulu’nun iletisi da buydu ve bu bildiri geçen hafta tekrar edildi. Türkiye tarafından bu bahiste ekimdekinden daha iyi bir anlayış olduğuna inanıyorum. Yeniden de durum esasen iyiye gitmedi. Bu nedenle bu yıl hakkındaki genel kıymetlendirmemiz olumsuz oldu. Fakat durumu onarma bahtımız var ve yapmamız gereken bu.”
“SÜRDÜRÜLEBİLİR ÖTEKİ ALTERNATİF YOK”
“İlişkilerde sarmalın tabana hakikat devamı halinde AB’nin güçlü önlemlere başvurmak zorunda kalacağını” belirten Borrell, “Türkiye ile güçlü bir alaka AB’nin istikrarına büyük katkı sağlayacaktır. Tıpkı formda Türkiye için de AB’den daha iyi bir ortak bulmak zordur.” değerlendirmesini yaptı.
İki taraf ortasında derin ekonomik ve ticari bağlar bulunduğunu vurgulayan Borrell, şunları yazdı:
“Türkiye’nin refahı ve bir NATO müttefiki olarak güvenliği AB ile güçlü bir bağ gerektirir. Buna sürdürülebilir öbür bir alternatif yoktur. Ayrıyeten, son anketlere nazaran toplumunun büyük kısmı yararlı bir kalkınma örneği olarak hala AB’ye istikametini dönmüş durumdadır. Bağlantılarımıza tekrar taraf vermek için hala bahtımız bulunuyor. AB, tutması umuduyla Türkiye’ye elini uzatmaktadır. AB başkanlarının sunduğu gündem de açıktır. AB Komitesi ve üye ülkelerle çalışarak Türkiye ile olumlu gündem için tekliflerimizi konuşmaya ve münasebetlerimizi ileri götürme yollarını aramaya hazırım. Bu tıpkı vakitte bir Doğu Akdeniz konferansı düzenleyerek bölgesel iş birliğini geliştirmeyi de içermektedir. Bütün bunların olması için saldırgan yahut AB çıkarlarına karşı olduğu düşünülen hareketlerin durması gerekmektedir.”
Borrell, Türkiye ile Yunanistan’ın diyaloğu yenilemesi, Kıbrıs müzakerelerinin “sonsuza kadar devam etmeyecek şekilde” başlaması gerektiğini belirterek, şunları kaydetti:
“Bazıları benim hayalperest olduğumu ve tüm bu gündemlerin hayata geçirilemeyeceğini düşünebilir. Denemezsek bunlar natürel ki olmaz. Türkiye’den son aylarda gelen net adımlar ve olumsuz hareketlerle söylemlerindeki değişimin ötesinde dürüst ve tesirli diyalog ve gayretlere dönmenin, en çok etkilenen AB ülkeleri dahil tüm taraflardan güçlü bir kararlılık görmenin yolunu bulmalıyız. Gücümüzü birbirimize karşı değil, yine birbirimizle görüşmelerimize harcamalıyız. Açıkça söylemem gerekirse ya karşılıklı çıkara dayalı bir gündeme gerçek ilerleriz ya da karşılıklı yanlış anlamaların sonuçlarına katlanırız.”
Cumhuriyet
