Hayatlarını çeşitli zorluklarla sürdüren gençler günümüzde kendilerini rap müzikle söz ediyor. Başka yandan da sistematik olarak uyuşturucuya itiliyorlar. Geçen yıllarda ana haberlere mevzu olan bonzai bağımlısı genç imgeleri hâlâ herkesin hafızalarında. İşte bu şimdiki mevzulara dair bir sinema, “Bir Nefes Daha”. Fehmi (Oktay Çabuk), İstanbul’un “çetin” mahallelerinden birinde rap yapan, ileride ünlenerek “hayatını kurtarmaya” çalışan bir genç. Mahallesindeki çocuklara yardım yapan Devin’e (Hayal Köseoğlu) âşık oluyor. Devin de kendine ilişkin kederlerinden müzikle kurtulmaya çalışırken Fehmi ve rap müzikle tanışıyor. Fehmi için Devin bir aşk ve kurtuluş kıssasına dönüşüyor… Akıcı senaryosu ve iyi oyunculuklarıyla “Bir Nefes Daha”, 26 sinema ortasında yarıştığı 24. Tallinn Siyah Geceler Sinema Festivali’nde Nisan Dağ’a “En Yeterli Direktör Ödülü”nü getirdi.
2020 yılı, bayan oyuncu ve direktörlerin mükafatları birbiri arkasına kazandığı bir yıl oldu. “Bir Nefes Daha”, 2021’de de şenlik seyahatine devam edecek. Dağ ile sinemasını ve daldaki eşitsizlikleri konuştuk.
‘BAĞIMSIZ BİR FİLM’
“Deniz Seviyesi” sinemanızın 5 yıl akabinde geldi “Bir Nefes Daha”. Üç yıl süren güçlü bir üretim süreci olduğunu söylüyorsunuz. Ne üzere zorluklarla karşılaştınız bu süreçte?
Gerçek manada “bağımsız” sinema yapan direktörlerin filmografisine bakarsanız, sinemalarının ortasında yaklaşık 3 yıl olduğunu görebilirsiniz. Bağımsız sinemaların finansman süreçleri, Avrupa ortak üretimleri da devreye girdiğinde hayli uzuyor. Sinema proje basamağındayken, Berlinale’nin itibarlı Ortak Üretim Marketi’ne yıllardır Türkiye’den seçilen tek sinemaydı. Hamburg ve Eurimages fonlarını almış, Köprüde Buluşmalar ve Antalya Sinema Forum platformlarından ödüllerle dönmüştük lakin bu başarılara karşın Kültür Bakanlığı sinemaya maddi üretim dayanağı vermedi. Nedenini anlamak mümkün değil. Biz alışılmış ki pes etmedik ve özel yatırımlarla finansmanı tamamladık. Şayet bir üretimci en başından muhtaçlığımız olan bütün parayı bize verseydi, biz bu sineması iki sene evvel çekmiş olurduk. Aslında bu türlü bir teklif gelmişti bir yapımcıdan, fakat şöyle demişti kendisi: “Rap müziği arabesk yap, sinemadan uyuşturucuyu çıkart, istediğin kadar para veririm.” Kabul etmemiştik, zira yapmak istediğimiz sinema o değildi.
HİP HOP KÜLTÜRÜ…
Sokak kültürünü ve aktüel olayları kayda geçmesi açısından “Bir Nefes Daha”yı değerli buluyorum. Kıssanın nasıl geliştiğini anlatır mısınız?
2015 yılında MTV için yönettiğim Rebel Music belgeseli sayesinde, o vakitler daha çok art mahallelerde yaygın olan rap altkültürünü keşfettim. Belgesel süreci yaklaşık bir seneyi buldu, akabinde Fatih’in çetin diyebileceğiniz mahallelerinde iki seneye yakın vakit geçirdim, bu süreçte o mahallelerden birindeki gençlik atölyesinde istekli animasyon dersi verdim. Gençlerin sıkıntı hayat şartları ile gayretinde hip hop kültüründen nasıl ilham ve güç aldıklarını görmek beni çok etkiledi. Sokak köşelerinde şeker, sakız üzere satılan uyuşturucuya itilmenin çok da güç olmadığı mahallelerde, bonzai bağımlısı gençlerin parıltısının yitip gittiğine tanıklık etmek beni derinden yaraladı. Öykü anlatmak elimdeki en büyük güç olduğu için bu durum ile sinema yaparak başa çıkmayı seçtim.
Animasyon “trip” sahneleri anlatılan gerçek öykülerle mi yaratıldı? Neden beşerler bu uyuşturucuya yöneliyor?
Bonzainin sebep olduğu mevt tribini birçok eski bağımlıdan dinledim, en tipik tesiri dış dünyanın olduğundan korkutucu gözükmesi, etraftaki ögelerin bir tehlike olarak algılanması. Bundan yola çıkarak animasyon sahnelerini kendim tasarladım… Başı bu kadar berbat olan bir unsura bir insan neden yönelir diye ben de çok sorguladım. Bu mahallelerde hayatın gerçekleri bazen vefat tribinden daha fecî olabiliyor, sanırım beşerler bir kaçış umuduyla yöneliyorlar uyuşturucuya, sonunda yalnızca ziyan veriyor aslında natürel.
‘DAYANIŞMAYA BORÇLUYUZ’
Bu yıl bayan sinemacıların aldığı mükafatlar çok konuşuldu. Kesimdeki cinsiyet eşitsizliği hakkında neler söylemek istersiniz?
Toplumumuzda erkek hükümran kültürün son yıllarda gitgide baskın hale getirilmeye çalışılmasına karşın bugün kesimde bayanlar, Türkiye’de her zamankinden daha güçlü ve giderek de güçleniyoruz. Bunu bayan dayanışmasına borçluyuz. Yurtdışında başlayan #Metoo hareketi Türkiye’deki bayanlara ilham verdi. 2018’den beri güçlenerek büyüyen #SusmaBitsin platformunun varlığı ve sürdürdüğü çalışmalar bu manada çok değerli. Geleceğe dair çok umutluyum.
Cumhuriyet
