Anayasa Mahkemesi, gözaltında götürüldüğü polis merkezinin çay ocağında polislerin çıplak aramasına maruz kalan Hayal Ağdaş Sönmez’in “kötü muamele yasağının ihlal edildiği” argümanıyla ilgili başvurusunu görüşerek, hak ihlali yapıldığı kararını verdi.
Anayasa Mahkemesi’nin online “Kararlar Bilgi Bankası”nda yayımlanan karar metnine nazaran Hayal Ağdaş Sönmez, 2016 yılında İstanbul Aksaray’da götürüldüğü Aksaray Ş.V. Ulusoy Polis Merkezi’nde çay ocağında polisler tarafından makûs muameleye ve çıplak aramaya maruz kaldı.
Uğradığı makus muamele ile ilgili başvurduğu Cumhuriyet Başsavcılığı’nın “yeterli delil olmaması” gerekçesiyle kovuşturmaya gerek görmemesi sonrası Sönmez, 18 Aralık 2017’de Anayasa Mahkemesi’ne kişisel başvurdu.
Anayasa Mahkemesi 3 Aralık 2020 tarihli kararında Cumhuriyet Başsavcılığı’nın “Kötü muamele yasağının yöntem boyutuna yönelik ihlalde” bulunduğuna hükmetti ve ihlalin ortadan kaldırılması için tekrar soruşturma başlatılmasını istedi.
Kararda “Başvuruda, Polis Merkezindeki çay ocağında tutulma sırasında kolluk vazifelileri tarafından gerçekleştirilen makus muamele tezlerine yönelik tesirli soruşturma yapılmaması nedeniyle Anayasa’nın 17. unsurunun üçüncü fıkrasının adap boyutuyla ihlal edildiği sonucuna varılmıştır. Berbat muamele yasağının tarz boyutuna yönelik ihlalin Cumhuriyet Başsavcılığının süreçlerinden kaynaklandığı anlaşılmıştır.” denildi.
NE OLMUŞTU?
Mahkeme kararındaki bilgilere nazaran Sönmez, 9 Ağustos 2016 tarihinde İstanbul Yenikapı’da bulunan Marmaray süratli tren istasyonunun ana girişindeki polis arama noktasından geçerken, çantasını aramak isteyen bayan polis memuru Y.T. ile tartıştı. Sönmez daha sonra bayan polis memurları Y.T. ve S.K. tarafından İstanbul Fatih İlçe Emniyet Müdürlüğü Aksaray Şehit Vedat Ulusoy Polis Merkezi’ne götürüldü.
Sönmez’in polis merkezinde yaşananlara dair anlatımı şu formda:
“…Daha sonra polis merkezine bu polislerle birlikte geldik. Burada çay ocağında üst aramamı yapmak için, [Y.T.] ve [S.K.] isimli polisler, beni polis merkezinin çay ocağına soktular. Kapıyı kilitlediler, beni ortalarına aldılar. [Y.T.] isimli polis memuru beni saçımdan çekip yere düşürdü. ‘Şimdi bakalım ne yapacaksın, Vatan haini diyerek’ bana hakaret etti. Sonra beni [Y.] ayağa kaldırdı, [S.] isimli polis memuruna ben tuttum diyerek ‘Vur hadi’ dedi. Bunun üzerine [S.K.] bana vurmadı, lakin [Y.T.] isimli polis tutmuş olduğu kollarımı bırakarak, yüzüme tokat vurdu, daha sonra hıncını alamayıp, üstünü arayacağız diyerek, beni çırılçıplak soyunmamı istedi, bende soyundum, daha sonra iki bayan polis çırılçıplak vaziyette çöküp kakmamı istediler, bunu bana seri halde yaptırdılar. […] Daha sonra bu bayanlar beni tabip raporu için Haseki Eğitim ve Araştırma Hastanesi’ne götürdüler. Burada Y. isimli bayan tek başına doktora muayene oldu, buna karşın ben [S.K.] isimli polis memuru ile muayeneye girdim ve bu polis yanımda olduğu içinde, tekrar başıma bir şey gelir korkusu ile bir şey anlatmadım”
ÇIPLAK ARAMA TEZLERİ GÜNDEMDE
Türkiye’de cezaevlerinde ve karakollarda çıplak arama yapıldığı tezleri, HDP Milletvekili Ömer Gergerlioğlu’nun Uşak Emniyet Müdürlüğü’nde bayanların çıplak arandığına ait açıklamasının akabinde gündeme geldi.
Hükümet, Uşak Emniyet Müdürlüğü’nde çıplak arama yapıldığı savını yalanladı, cezaevlerinde çıplak aramanın ise yönetmeliklere uygun olarak yapıldığını kaydetti.
BBC Türkçe’ye konuşanlar, çıplak aramanın yasal düzenlemeye ters bir biçimde uygulandığını ve bunun kendilerinde utanç duygusu yarattığını söylediler.
Cumhuriyet
