Besin alerjilerinin son yıllarda çocuklarda görülme suratının giderek arttığına dikkati çeken Çocuk Sıhhati ve Hastalıkları, Çocuk İmmünolojisi ve Alerji Hastalıkları Uzmanı Dr. Serdar Nepesov, “Bir besinin yenilmesinden sonra ortaya çıkan her türlü istenmeyen sıhhat sıkıntıları olarak tanımlanan besin alerjisi, bilhassa batı tipi ömür usulünde hayat süren toplumlarda kıymetli bir sorun olarak karşımıza çıkıyor. Bugün çocuklardaki görülme sıklığının yüzde 1-10 ortasında olduğu kestirim ediliyor. Daha hayatın birinci yılında yüzde 2.5 çoklu besin alerjisi, yüzde 3 oranında da önemli alerjik tepki olarak görülüyor. 20 yıl içinde besin alerjisi nedeniyle tabibe yapılan müracaat sayında da 3 kat artış gözlemliyoruz. Üstelik birebir periyot içinde besin kaynaklı anafilaksi oranının da yüzde 100 arttığı ortaya çıktı” diye konuştu.
“ALERJİK ÖZELLİKTE 170 BESİN VAR”
Besin alerjisinin, hem hayatı, hem de hayat kalitesini etkileyen önemli tepkilere yol açması açısından kıymetli bir sıhhat sorunu olduğunu söyleyen Dr. Serdar Nepesov, “Alerjiye bağlı olarak birtakım besinlerden uzak durulması gerektiğinden büyüme ve gelişmelerinin etkilenmemesi için de bu çocukların kâfi ve istikrarlı beslenmesi farklı bir değer taşıyor. Hasebiyle teşhis alan çocukların kâfi beslenmesine çok küçük yaşlardan itibaren çok dikkat edilmesi gerekiyor. Birçok besin kaynağında alerjenik özellikler bulunuyor. Sorunun ortaya çıkmasında tesirli pek çok faktör var. Bunlardan kimilerinin genetik yatkınlık, hijyen hipotezi, doğum formu, beslenme alışkanlıkları, mevsim, düşük D nvitamini seviyesi ve omega 3 alımının az olması olarak sıralayabiliriz. Besin alerjisinden en sık sorumlu tutulan besinler ortasında ise inek sütü, yumurta, fıstık, kuruyemişler, soya, buğday, balık ve kabuklu deniz hayvanları geliyor. Lakin tabiatta yaklaşık 170 tane alerjenik besin bulunuyor” tabirlerini kullandı.
“EN SIK DA CİLTTEKİ DEĞİŞİKLERDEN FARK EDİLİYOR”
Çocuk İmmünolojisi ve Alerji Hastalıkları Uzmanı Dr. Serdar Nepesov, “Alerjen besinleri tüketenlerde tesirler hafifçe hayatı tehdit eden ağır bulgulara kadar değişebilir ve bedenin tüm sisteminde değişiklik görülebilir. En sık da ciltteki değişiklerden fark ediliyor. Besin alerjisi olan çocukların yüzde 70-75‘inde erken periyotta kızarıklık, kaşıntı, ürtiker, döküntü, anjiödem, geç devir ise egzama görülebildiğini biliyoruz. Bunun yanında çocukların yüzde 13-34’ünde erken devirde bulantı, kusma, kolik şekli ağrı, ishal, geç periyotta ise reflü, mukuslu kanlı dışkılama, kilo alamama ve besini reddi üzere şikeyetler ortaya çıkıyor. Besin alerjilerinde az de olsa burunda kaşıntı ve akıntı, hapşırma, ses kısıklığı, öksürük, hırıltı/hışıltı, nefes darlığı görülebiliyor. Çocukların yüzde 1-4’ünde anafilaksi görüldüğünü ve bu durumun bazen ölümcül biçimde seyredebildiğini söyleyebiliriz. Anafilaksi hassas şahıslarda etken maruziyeti sonrası gelişen ani, hayatı tehdit eden sistemik tepkidir. Anafilaksi geliştiği anda dakikalar içerisinde farkedilip müdahale edilmesi hayat kurtarıcı olmaktadır. Besin alındıktan sonra erken tip tepki dakikalar içinde ortaya çıkıyor, Geç tip tepki ise 72 saatten sonra ortaya çıkıyor” dedi.
“YAŞLA BİRLİKTE KİMİ BESİN ALERJİLERİ KAYBOLABİLİYOR”
Sorunun varlığını tespit etmede detaylı hikayenin çok büyük ehemmiyet taşıdığını söyleyen Çocuk Sıhhati ve Hastalıkları, Çocuk İmmünolojisi ve Alerji Hastalıkları Uzmanı Dr. Serdar Nepesov kelamlarına şöyle devam etti:
“Serumda spesifik antikor ölçümü, deri testi, tanısal eliminasyon ve besin provokasyon testleri üzere teşhis tekniklerinden faydalanılıyor. Bu sayede çocuğun hangi besinlere alerjisi olduğu ortaya çıkarılıyor. Anne sütü ile beslenen bebeklerde anne sütüne altı aya kadar devam edilmeli. Lakin bu durumda alerji yapan besinin annenin diyetinden çıkarılması ehemmiyet taşıyor. Şayet rejim gereği anne, süt eserlerini tüketmiyorsa kalsiyum ve D vitamini dayanağına gereksinim duyuyor. Anne sütüne ek olarak mama alan bebeklerin hipoallerjen mama almaları gerekiyor. Birçok ailenin bu durumda tahlil olarak tercih ettiği keçi-koyun sütünün protein içeriği inek sütü ile benzeri olduğu için alerjik tepkiler görülebiliyor. Bununla birlikte besin alerjisi olan çocuklarda atopik egzama, alerjik rinit ve astım daha sık görülmektedir. Bu yüzden çocuklar bu açıdan da takip edilmesi kıymet taşıyor. Yaşla birlikte birtakım besin alerjileri kaybolabiliyor. Örneğin yumurta ve inek sütü alerjilerinin bir birçok iki yaşında düzelir. Düzelmeyen hastalar için aşı tedavisi uygulanabilmektedir. Bununla birlikte kabuklu deniz eserleri ve kuruyemiş alerjileri ömür uzunluğu sürebildiğinden bu besin alımı sonrası alerjik tepki gelişen bireyler hayatının her periyodunda bu besinlerden uzak durmalı, yanında ani tepki gelişmesi durumunda uygulanması gereken ilaçlar taşımalıdır.”
Cumhuriyet
