Mey Diageo Genel Müdürü Levent Kömür, alkollü içkiler üzerindeki yüksek vergilere isyan etti. Kömür, ocak ayı başında alkollü içkide Özel Tüketim Vergisi’nin (ÖTV) yüzde 17.07 arttığını ve 70’lik rakının 160 TL’den 175 liraya yükseldiğini anımsattı. 70’lik rakının 130 lirasının vergilerden oluştuğuna dikkat çeken Kömür, “Benim isyanım adaletsiz vergi sistemine. Herkes kaybediyor” dedi. Levent Kömür çevirimiçi düzenlediği toplantıda şu tespitlere yer verdi:
– Ocak ayında 70’lik rakıya artırım gelmeden evvelki fiyatı 160 liraydı. Bu esere yaklaşık 20 TL kadar ÖTV artırımı geldi. Eserin fiyatı 45 TL enflasyonu yüzde 10 alsanız 5 lira da oradan gelir, toplam fiyat 185 TL’ye çıkardı. Fakat biz 175 liraya satıyoruz. Bu fedakârlığı bir sefer yapabiliriz. Ben eseri 45 liraya da 175 liraya da satsam tıpkı kârı yapıyorum. Etil alkolden daha yeni 150’ye yakın yurttaşımızı kaybetmişiz. En azından biz 10 lirayı almayarak takviye olalım dedik. Ancak 6 ay sonra tekrar vergi artacak o vakit sayılar değişik olacak. Olaya tüketicinin açısından bakmak gerekiyor.
7 OYUNCUDAN 6’SI MUTSUZ
– Her yıl yaklaşık 12-13 milyon litre hazır alkolden üretim yapılıyor. Çiftçi para kaybediyor. Emekçi üretim kaybından ötürü işini kaybetme evresinde. Tüketici ya gücü yetmiyor almaya ya da gidip öbür yollara sapıyor hayatını kaybediyor. Devlet 2.5-3 milyar TL’ye yakın vergi kaybediyor. Bu vergi siteminden memnun olan tek yer etil alkol ithalatçıları. Şayet bir sistemin içinde 7 oyuncu 6’sı mutsuz 1’i memnunsa bir adaletsizlik vardır. Bu vergi sistemi ithalatın artmasına insanların hayatını kaybetmesine sebep oluyor. Bunun değişmesi lazım.
ÖTV’DE BU KADAR ARTIŞ BEKLEMİYORDUM
– Ben ocak ayında sahiden hiç ÖTV’nin bu kadar artacağını beklemiyordum. Çok büyük sürpriz oldu. Çok da üzüldüm. Rakının artırımlardan sonraki birinci fiyatını ben görüyorum, önerilen fiyatı ben imzalıyorum.
– Rakının ihracatta kilo başı ihracat kıymeti 8 dolar. Çimento 0.2 dolar. Rakı çok pahalı bir ihraç kalemi. Sıfır ithal girdiyle üretiyor. Otomotiv dalında ihracat ünite pahası 6 dolar. Fakat yüzde 70’i ithal girdi. Rakıda 45 milyon dolarlık ihracatımız var. Şili’nin yıllık şarap ihracatı 2 milyar dolar. İhracatla gündeme gelmemiz lazım.
ÇİFTÇİ YILDA 250 MİLYON TL KAYBEDİYOR
– 12-13 milyon litrelik hazır alkol kullanımı çiftçinin her yıl 250 milyon daha az para kazanması demek. En başta çiftçi kaybediyor. Devletin yaklaşık 2.5-3 milyar liralık vergi kaybı var.
TÜKETİM DEĞİL ÜRETİM DÜŞÜYOR
– Rakı tüketimi azalmıyor, üretimi azalıyor. Tüketimin 12-13 milyon litresi hazır alkolden üretiliyor. Tüketici buna rakı diyorsa rakıdır. 2019 sayısına bakarsak rakı üretimi 28 milyon litre civarında. Son 3-4 yıldır tüketim ise 40 milyon litre civarında.
– Dünyada alkollü içkiye vergi uygulayan tek ülke biz değiliz. Litre başına vergi ölçüsü mali olarak en yüksek ülke İsveç. Finlandiya ikinci, İrlanda üçüncü Türkiye dördüncü sırada yer alıyor. Kişi başı gelire baktığımızda en yüksek vergi Türkiye’de.
– Kişi başı içki tüketimine baktığımızda en yüksek ülkeler Litvanya, Çek Cumhuriyeti, Almanya, İrlanda. En düşük ülkeler de İtalya, İspanya ve Türkiye. Kişi başına tüketimin düşük olduğu ülkelerde vergi de düşük. Kişi başına tüketimin yüksek olduğu ülkelerde vergi yüksek. Burada tek istisna var Türkiye. Kişi başı tüketim düşük vergi yüksek.
– Biz vergi adaletsizliğini yalnızca kelamla değil yazılı da söylüyoruz yetkililere. Maliye Bakanlığında üst seviye herkesle görüşüyoruz dinliyorlar da. Hazine ve Maliye Bakanı Lütfi Elvan misyona geldikten 1 ay sonra bize randevu verdi. Hakikaten kaygılarımızı dinledi. Yetkililerden aksiyon bekliyoruz.
RAKININ ÖTV’Sİ 8 KAT ARTTI
– 2010 yılını baz aldığımızda tekrar pahalanma oranı 2.82 kat, TÜFE 3 kat, ÜFE 3.5 kat, besin enflasyonu 3.5 kat, motorlu taşıtlar vergisi 4.3 kat, rakının ÖTV’si 8 kat, biranın ÖTV’si 7 kat artmış, şarabın ÖTV’si 6 kat arttı.
– Alkollü içkiye artırım geldikçe enflasyonu da körüklüyor. Devlet sigaradan 4 lira topluyor içkiden 1 lira. Enflasyon sepetindeki yerine baktığımızda sigaranın oranı yüzde 5.7. Alkollü içkinin yükü yüzde 0.3. İçkinin enflasyonda bir sinyal tesiri yarattığına inanıyorum.
– Ortak sorunlar için rakı, şarap, bira üreticileri bir ortaya geliyoruz. Bir araştırma bir çalıştay yapılmasını gerektiğine inanıyoruz. Bölümün bir olup meramı neyse anlatabiliyor olması lazım. Bu hususta değerli adımlar attık.
Cumhuriyet
