Netflix’te yayımlanan “Ahtapottan Öğrendiklerim” belgeseli, şu sıralar dijital platformda ilgi gören sinemalardan biri. Sinema, belgesel direktörü Craig Foster’ın yaklaşık bir yıl boyunca bir ahtapotu her gün ziyaret edişini ve onunla kurduğu sıra dışı dostluğu anlatıyor. Güney Afrika’da Atlantik Okyanusu’nun sığ sularının bulunduğu bir bölgede yaşayan Foster, hayat gayesini yitirdiği, büyük depresyonda olduğu bir periyottan geçerken bu ahtapotla tanıştığını söylüyor. Okyanus imajlarının hoşluğu ve Foster’ın oksijen maskesiz daldığı sularda yosunlar ortasında yüzüşünü hayretlerle izlerken bir yandan da bir ahtapota hayranlık duymaya başlıyorsunuz.
YIRTICI HAYAT ÇOK BEDELLİ…
Bu sineması öteki belgesellerden ayıran nokta da bu. Uzun mühlet boyunca bir hayvanın günlük yaşantısına şahit oluyorsunuz. Ahtapot sizi hayatta kalma uğraşıyla, zekâsıyla, hoşluğuyla, narinliğiyle ve hatta espri anlayışıyla etkilemeyi başarıyor. Foster’ın onunla kurduğu alakayla empati kurabildiyseniz şayet, ahtapot kollarından birini Foster’a uzatıp dokunduğunda kalbiniz eriyor. Bir köpekbalığından kaçarken tasaya kapılıyorsunuz, Foster’la birlikte gözleriniz doluyor ya da hayrete düşüyorsunuz…
NEDEN BU KADAR ETKİLEYİCİLER?
Espriyle karışık ahtapotların “uzaylı” olduğu düşünülür. Dünya’daki canlıların yüzde 95’i omurgasızdır ve bu omurgasızlar ortasında en zeki hayvan ahtapotlardır. 140 milyon yıl evvel atalarında var olan kabuklarını kaybederek günümüzdeki görünümlerine yaklaştılar. Birçok ilgi cazip özellikleri var. Bunlardan kimileri olarak renk değiştirebilmeleri, kolları koptuğunda tekrar kol çıkarabilmeleri, 3 kalplerinin olması, kanlarının kırmızı değil mavi olması, konutlarını deniz kabuklarıyla süslemeleri sayılabilir.
Hudut sistemleri de bir öbür etkileyici yanları. Salyangozların 20 bin, kedilerin 250 milyon, insanların 100 milyar nöronu var. Ahtapotlarda bu sayı 500 milyon, lakin bunların yalnızca üçte biri beyinlerinde. Geri kalan kısmı 8 adet olan kollarında. Bu nöronlar beyinden gelen sinyallerle yahut bağımsız bir formda çalışabiliyor. Yani kolları kimi sinyalleri alıp beyne iletmeden değerlendirip reaksiyon verebiliyor, beyinden bağımsız karar alabiliyorlar. Yapılan araştırmalar, kolları aracılığıyla tat alabildiklerini de gösteriyor. Yani bu “dünya dışı” hudut sistemine sahip canlılar kollarıyla düşünebiliyor, görebiliyor ve etrafın tadını çıkarabiliyor.
(Kaynak: Evrim Ağacı)
Cumhuriyet
