Covid: Aşı yarışında ‘dünya lideri’ İsrail, eleştirilerin ardından Filistinlilere 5 bin Covid-19 aşısı verecek
Getty Images
Covid-19 aşılama programında dünya başkanı pozisyonunda olan ve nüfusunun yaklaşık beşte birine aşının iki dozunu da yapmayı başaran İsrail, Filistinlilere aşı verilmemesine yönelik tenkitlerin akabinde bölgeye aşı gönderme kararı aldı.
İsrail, Filistinlilerin idaresindeki Batı Şeria ve Gazze’deki sıhhat çalışanları için 5 bin doz aşının gönderileceğini açıkladı. İsrail Savunma Bakanlığı yapılacak aşı sevkiyatını doğrularken, Filistin idaresinden şimdi bir açıklama yapılmadı.
Pfizer-BioNTech aşısının birinci dozunu 3 milyon şahsa yapan İsrail, nüfusun yüzde 20’sine denk gelen 1,7 milyon bireye ise aşının iki dozunu birden yaptı. İsrail’in Filistinlilere aşı tedarik etmemesi, dünyadaki sıhhat otoritelerinin dikkatlerini bölgeye çekmiş ve tenkitlere neden olmuştu.
Birleşmiş Milletler (BM) uzmanları, Filistinliler için aşının sağlanmasında sorumluluğun İsrail’de olduğunu kaydetmişti. İsrail ise bölgede yürürlükte olan mutabakatların bu sorumluluğu içermediğini ileri sürmüş, Filistinli lokal otoritelerden de aşı konusunda bir talep gelmediğini savunmuştu.
Koronavirüs salgını başladığından bu yana İsrail’de 640 bin hadise tespit edilirken 4 bin 700 kişi Covid-19 kaynaklı olarak ömrünü yitirdi. Batı Şeria ve Gazze bölgelerinde ise toplam 160 bin olay ve 1833 mevt kaydedildi.
Ülkenin coğrafik avantajları, sıhhat sisteminin yaptığı ön hazırlıklar ve Pfizer ile varılan tedarik mutabakatları sayesinde İsrail dünyadaki aşı yarışında liderlik pozisyonuna yerleşti. Lakin ülkedeki sıkı karantina tedbirleri devam ediyor.
KİMİN SORUMLULUĞU?
Batı Şeria ve Gazze’deki aşılama programından kimin sorumlu olacağına dair bir uzlaşma yok.
Kimileri, bir bölgeyi işgal eden gücün, ki bu durumda İsrail’in, kamu sıhhatinden sorumlu olması gerektiğini söyleyen Cenevre Sözleşmesi’ne dikkat çekiyor.
Getty ImagesKimileriyse, 1993’te İsrail ve Filistin Kurtuluş Örgütü ortasında varılan Oslo Anlaşmaları’na işaret edip, Filistin İdaresi’nin sorumlu olması gerektiğini belirtiyor.
Lakin tüzel ayrıntılar ne olursa olsun, İsrail hükümetinin Batı Şeria ve Gazze’de aşılama programı başlatmaması dünya kamuoyunda dikkatleri bölgeye çeken bir etik sıkıntıya neden oluyor. Kimi yorumcular ise Filistin İdaresi’nin “zayıf görünmek istemedikleri için” yardım istemediği görüşünü savunuyor.
Filistinli yetkililer, Dünya Sıhhat Örgütü (WHO) tarafından fakir ülkelerin aşıya erişimi için oluşturulan COVAX teşebbüsü vasıtasıyla aşı tedarik etme arayışında.
Getty Imagesİsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, aşılama noktasını ziyaret etti.Kudüs’teki Dünya Sıhhat Örgütü yetkilisi Gerald Rockenschaub, Filistinlilere aşı dağıtımının 2021 ortalarını bulabileceğini belirtiyor.
Bu durum, dünya genelinde aşıya erişim konusunda ortaya çıkan eşitsizlikleri temsil etmesinin yanı sıra, İsrail’in tek başına “salgından çıkma” gayesini de imkansız hale getirebilir.
Batı Şeria’daki binlerce Filistinli Arap, İsrail’de ve Yahudi yerleşim yerlerinde çalışıyor.
Cumhuriyet
