Zelzele, sel, heyelan, çığ üzere doğal afetlere alışkın olan Türkiye’de, seyrek de olsa tropikal iklim nesli atmosferinin tesirinden ötürü hortumlar görülebiliyor. Son olarak bu akşam saatlerinde Çeşme’de hortum oldu. Daha evvel de Konya, Alanya, Diyarbakır, Adana, Balıkesir ve Şile’de hortum görüldü.
Meteoroloji uzmanları, hortumların (tornado) evvelden kestirilemediğini belirtiyor.
Hortum olaylarının Türkiye’de artmasını uzmanlar iklim değşikliğine bağlıyorlar. Uzmanlara nazaran iklim değişikliği bu süratle devam ederse ve tedbirler alınmazsa can ve mal kayıplı hortumlar yaşabiliriz.
TÜRKİYE’DE BİRİNCİ GÖZLEMLENEN HORTUM OLAYI TEKRAR ÇEŞME’DE YAŞANMIŞ
Anadolu Haber Ajansına konuşan Newcastle Üniversitesi araştırmacısı, atmosfer bilimci Dr. Abdullah Kahraman, farkına varılamayan çok sayıda hortum hadisesi olduğunu lisana getirerek, şöyle devam etti:
“Yerel basın ve tarihi kayıtlara baktığımızda hortumların bir kısmına rastlıyoruz. Ne olursa olsun elimizdeki müşahede kayıtları eksik. 2009 yılında doktoraya başladıktan sonra sistematik olarak Türkiye’de gerçekleşmiş olan bütün hortumları kayıt altına alıyorum. Türkiye’de bugüne kadar gerçekleşmiş 700 küsür hortumu tespit ederek kayıt altına aldık. Bunların birincisi de 1818 yılında Çeşme’deki hortuma kadar gidiyor. Biliyorsunuz ki eski kayıtlar çok fazla değil. Nüfusun az olması ve hortuma şahit edebilecek insan sayısı o devirlerde az. İkincisi Türkiye’de 20 yıl öncesine kadar hortumlar ‘Burada olmaz.’ denilen cinsten hadiseler. Fakat hortum bizim yabancı olduğumuz bir hadise değil. Ayrıyeten kimi hortumlar da fırtına, kasırga halinde kayıtlara geçmiş. Lakin sonuç prestijiyle hortum yalnızca Türkiye’de değil, orta enlemlerde az de olsa görülen bir olay.”
TEKONOLOJİK GELİŞMELER KAYITLARIN TUTULMASINI KOLAYLAŞTIRDI
Hortumların Avrupa’nın da mukadderatı olduğunu anlatan Kahraman, Avrupalıların hortumu bir periyot “ABD’deki olaylar” olarak gördüğünü tabir etti.
Abdullah Kahraman, son yıllarda internetin ve akıllı telefonların artmasıyla birlikte çok daha fazla dataya ulaşılabildiğini aktararak, şu bilgileri verdi:
“Şimdi anında İstanbul’daki hortumu görebiliyoruz. Bu daha evvel hiç mümkün değildi. Lakin bir gazete kupürü, eski bir mecmuadan görülebiliyordu bu tıp hadiseler. Biz bunların hepsini bir ortaya getirip güvenirlik derecesine nazaran sınıflandırıp istatistiğini çıkartıyoruz. Son 5 yılda İstanbul ve Kocaeli sonları içerisinde 13 hortum kaydımız var. Bu hortumlar birden fazla düzenekle oluşuyor. Türkiye tarihinde en ölümlü hortum kaydı 1930 yılında Edirne’de kaydedildi. O hortumda 20 kişi hayatını kaybetti. Hortumlar Marmara ve Karadeniz’de yaz ve sonbaharda, Ege ve Akdeniz kıyılarında daha çok kış aylarında, iç ve doğu kısımlarda ise mayıs ile haziran devirlerinde görülüyor.”
Cumhuriyet
