Sıhhat Bakanlığı’nın koronavirüsle çaba kapsamında açıkladığı vilayetlerin haftalık olay oranlarına nazaran 100 bin nüfusta olay sayısı 10’un altında kalarak ‘düşük riskli’ görülen vilayetler Hakkari, Şırnak, Muş, Batman ve Diyarbakır oldu. Hadise sayısı 100 bin nüfusta 100’ün üzerinde çıkan 12 vilayet ise ‘yüksek riskli’ olarak haritada yer aldı.
Bilim Şurası üyesi Prof. Dr. Mustafa Necmi İlhan, vilayetlerin haftalık şimdiki datalarını, harita üzerinde inceleyerek, olağanlaşmaya yakın ve uzak vilayetleri kıymetlendirdi. Prof. Dr. İlhan, vilayet il 100 bin nüfustaki hadise sayılarının yer aldığı haritanın, 1 Mart’ta başlayacak ‘yerinde karar’ için anahtar olacağını söyledi. İlhan, haritaya nazaran vilayetlerin kendi ortalarında kategorize olduğunu net olarak gördüklerini belirterek, “Rize, Trabzon, Giresun, Ordu ve Samsun vilayetlerimiz 100 binde 200’den fazla. Konya, Aksaray, Osmaniye, Karaman vilayetlerimizin 100 binde 100’den fazla olduğunu gözlemliyoruz. Onun dışındaki vilayetlerimiz genel olarak aslında 100 binde 100’ün altındalar” dedi.
“ANKARA, ESKİŞEHİR UYGUN DURUMDA”
Prof. Dr. İlhan, olay sayası 10’un altındaki düşük riskli 5 ilin yanında olağanlaşmaya en yakın öteki vilayetleri incelerken, “Ankara, büyükşehir olarak baktığımızda aslında iyi bir durumda, Ankara’daki vatandaşlar kurallara uyuyorlar. Eskişehir iyi durumda, İzmir biraz daha olumsuz durumda; lakin aslında Ankara’ya epeyce yakın üzere düşünülebilir. Antalya biraz daha yüksek, bir üst düzeyde üzere düşünmek gerekiyor, Mersin bir arada formda yüksek. Adana örneğin Ankara’ya yakın bir skalada, Ankara ile emsal bir değişim yapılabilir. Hatay, Ankara’ya benzeri bir vakit diliminde. Doğuya yanlışsız Adıyaman’da olumsuz bir durum kelam konusu, Malatya, Elazığ, Bingöl, Muş görece daha iyi. Batıda Kütahya Eskişehir’den nüfusu az olmasına karşın daha olumsuz sayılara sahip, Balıkesir daha olumsuz sayılara sahip, Çanakkale daha iyi sayılara sahip. Doğuda da batıda da yüksek vilayetlerimiz de var düşük vilayetlerimiz de var. Buna nazaran hareket edilip kurallara uyulursa biran evvel o yüksek vilayetlerimiz de kısa vakitte aşağıya yanlışsız gelir” dedi.
“KAPANMAYA HAKİKAT DA YOL ALMA OLABİLİR”
Prof. Dr. İlhan, yerinde karar periyodunun vilayetleri rahatlatmaya yönelik bir yaklaşım olduğuna dikkat çekerek, “Ancak bu yaklaşım kesinlikle açılışa hakikat gidecek bir yaklaşım değil. Bu sisteme nazaran vilayetlerimizin şayet hadise sayısı fazlaysa kapanmaya gerçek da yol alma kelam konusu olabilir. Ya da bugün ‘mavi’ bölgede dediğimiz 100 binde çok daha düşük sayılara sahip vilayetimizde hadise sayısı çok artarsa yeni olağan ile birlikte çok riskli kümeye da girip, yeniden bir kapanmaya hakikat yol alabilir. Haritada vilayetler risk durumuna nazaran renklendirilebilir. Tam katılaşınca uygulama tarihi, uygulama yaklaşımı bakanlığın sayfasında yayınlanır, ona nazaran de her ilimiz kendi sınıfını görüp, alınacak tedbirleri ve açılmayı değerlendirir” diye konuştu.
“TÜM VİLAYETLERİN MAVİYE DÖNMESİ MÜMKÜN”
Prof. Dr. İlhan, açılmanın yanlış anlaşılmaması gerektiğini vurgulayarak, “Açılma fizikî aradan, maske takmaktan vazgeçeceğiz manasına gelmiyor. Bir vilayetimizde olay sayısı çok düşük olsa dahi kesinlikle kapalı ortamların havalandırılması, kalabalığa girmeme ve açılacak kafe ve restoranların kurallara uyması gereken yaklaşımların benimsenmesi gerekiyor. Okullarımız da açılacak, aşılamada çok önemli bir düzeye ulaştık. Daima bir arada kurallara uyarsak tüm Türkiye’de renklerin maviye döndüğünü görmek mümkün olacaktır” diye konuştu.
KARADENİZ’DE ARTIŞIN NEDENİ
Prof. Dr. İlhan, Karadeniz’deki hadise artışının nedenine ait, “Nedeni hem o bölgede mutant virüs daha çok olabilir, hem de o bölgede vatandaşlar daha çok bir ortaya gelebilirler, daha çok maske takmayabilir, kapalı ortamlarda bir ortaya gelebilirler. Bunları üst üste koyduğumuzda bunların nedeni ikisi de olabilir. Biliyorsunuz mutant virüs PCR olumluluktan sonra geriye gerçek dönük araştırılıyor, bunun sonuçları bu vilayetlerimizdeki filyasyon sonuçları o vilayetlerde bulaşın sanki nasıl olduğuna dair yapacağımız tarama sonuçları bunları söyleyecektir, kısa vakit içinde de ortaya çıkar. Aşikar olan şu ki ne olursa olsun hadise sayısı yüksek. Mutant virüs olsa da olmasa da bilhassa o bölgede kalabalık ortama girilmemeli, ortam pak hava ile havalandırılmalı, maske, paklık kuralına uymalı. Bu vilayetlerde diyelim ki 100 binde 200’den 300 civarına yükseldi, Vilayet Genel Hıfzıssıhha Heyeti kararı ile örneğin o ile giriş çıkış yasaklanabilir, o vilayette hadiselerin çok olduğu özelikle kimi mahalleler, ilçeler varsa oraya giriş çıkışın kapatılması kelam konusu olabilir. Yahut sokağa çıkma kısıtlamaları örneğin ilin bir bölgesinde kaldırılabilir, bir bölgesinde farklı bir yaklaşım geliştirilebilir” tabirini kullandı.
Vilayet haritasında Ankara’da 100 bin nüfusta görülen hadise sayısı 35.39, İzmir’de 42.67, İstanbul’da 68.23 olarak yer aldı.
Cumhuriyet
