ABD Kongre Baskını: ‘Dünyaya demokrasi ihraç etme yetkisini kendi tekellerinde görüyorlardı’
ABD Kongresi, İngilizlerin 1814’teki işgalinden bu yana birinci kere Kongre binasının basılması sonucunda, ülke tarihinde görülmemiş olaylar yaşadı. 20 Ocak’ta resmi olarak vazifeye başlayacak olan Biden’ın başkanlığını onaylamak için oturum düzenlediği sırada Donald Trump destekçileri tarafından Kongre binası basıldı. Beş kişinin ömrünü yitirdiği şovlarının akabinde ABD demokrasi gücüne ait tenkitler arttı. Uzmanlar Kongre binası baskının akabinde ABD’nin iç ve dış siyasetini cumhuriyet.com.tr’ye kıymetlendirdi.
Donald Trump’ın Cumhuriyetçi Parti ile rastgele bir geçmişi olmadığını belirten Prof. Dr. Ersin Kalaycıoğlu, “Trump’ın Cumhuriyetçi Parti’nin adayı olmasının tek nedeni; orada kendine daha iyi yer bulacağını hesaplamış olması. Cumhuriyetçi Parti’nin kendi takımlarını, imkanlarını ve imkanlarını kullanan bir aday da değil. Tam aksine kendi başına az sayıdaki destekçileri ile seçim kampanyası düzenleyerek, başka adayları saf dışı bırakarak bu noktaya gelebildi. Bunu büyük ölçüde toplumsal medyayı kullanarak yaptı. Bilhassa Twitter’ı çok tesirli bir halde kullandı. Her türlü seçkine karşı olduğunu belirtti. Seçkinleri Cumhuriyetçi Parti’den de ABD’nin başşehri olan Washington DC’den de temizleyeceğine yönelik kelamlar verdi. Tabir kendisine ilişkin olmasa da ‘bataklığı kurutacağım’ diyerek geliyordu. Yolsuzluğa bulaşmış Clintonlar, Obama ve onlar üzere olan siyasi başkanların hayatlarını bitireceğim ve ABD siyasetini temizleyeceğim diyordu. Bu; bilhassa Amerikan sağında çok tanınan olan bir his. O da bu duyguyu iyi bir biçimde sömürerek iktidara gelebildi” dedi.
Prof. Dr. Ersin Kalaycıoğlu
“ONU BİR ŞÖVALYE OLARAK GÖRÜYORLAR”
Trump’ın destekçilerinin popülist bir kitle olduğunu belirten Kalaycıoğlu, şunları kaydetti:
“Kitlenin temel özelliği; çoğunluğu çok az eğitim almış, istihdam imkanları son derece kısıtlı. 2008 krizinden sonra işsiz kalmış ve yakın gelecekte de iş bulamayacak bir kesim. Bilhassa Amerika’nın iç kısımlarında ve kırsal bölgelerinde sayıları çok yüksek. Demir çelik, kömür üzere eski sanayi alanlarının bulunduğu bölgelerde işsiz kalan insanlardan bahsediyoruz. Teknolojik değişimden son derece olumsuz etkilenmiş olan kimseler. Trump, eski sanayileri geri getireceği vaadinde bulunarak onların dayanaklarını alıyor. Fakat bunun olmayacağı muhakkak.
Trump’ın kendine has bir grup psiko-politik problemleri var. Kendisi bir sosyopat. Psikiyatr yeğeni Mary Trump, yazdığı kitabında bunları anlatmış ve Donald Trump’ın Narsisizm hastalığına sahip bir sosyopat olduğunu argüman etmişti. Münasebetiyle çok kolay palavra söylüyor. Empati duyusu yok, diğerlerine kötülük yaptığı vakit pişmanlık duymuyor. Bilimsel olarak; bu ruhsal özellikleri taşıyan kimselerin komplo teorileri uydurdukları ve bunlara çok kolay inandıkları ispatlanmış durumda. Kendisini destekleyenler de tıpkı bu çeşit komplo teorilerine inanarak hareket ediyor. Onu bir şövalye olarak görüyorlar.”
TRUMP NE DÜŞÜNDÜ?
Trump’ın “Cumhuriyetçiler beni her şartta desteklemek zorundalar” niyeti içerisinde olduğunu kaydeden Kalaycıoğlu, şu tabirleri kullandı:
“Hiçbir kontrol altında olmadığını ve denetlenmeyeceğini varsayarak hareket etmeye başladı. Siyasette kontrol kalmadığı vakit da, çok büyük ölçüde yapılan yolsuzluklar ortaya çıkıyor. Sonuç olarak Trump; kendi üretmiş olduğu ve içine düştüğü bu şartlarda pek başarılı olarak bu noktaya kadar geldi. Fakat bunun sonucunda kendisinin hayal etmiş olduğu dünyanın birden teğe çökmekte olduğunu gördü.
BIDEN’IN İŞİ KOLAYLAŞTI
Biden idaresine yönelik de konuşan Kalaycıoğlu, “Biden’ı işi bir ölçüde kolaylaştı zira hem Senato hem de Temsilciler Meclisi, Demokrat Parti’nin kontrolü altına girdi. Cumhuriyetçiler ile uğraşmalarına artık gerek kalmadı. Yeni idarenin zorda olduğu kestirim edildiği için beklentiler de azaldı. Beklentiler azaldığı için de yapılanlar için daha büyük muvaffakiyet yorumları yapılacaktır” diye konuştu.
Prof. Dr. Bülent Gültekin, Görsel: Medyascope
“DEMOKRASİ İHRAÇ ETME YETKİSİNİ KENDİ İNHİSARLARINDA GÖRÜYORLARDI”
ABD’nin kendisini istisnai bir ülke olarak gördüğünü vurgulayan Bülent Gültekin, “Amerika’nın bir argümanı vardı; demokrasinin beşiğinin kendilerinde olduğu düşünüyorlardı. Dünyaya demokrasi ihraç etme yetkisini kendi inhisarlarında görüyorlardı. Bu aslında bu bir fantezi idi. Soğuk Savaş periyodunda bu algı çok sık kullanıldı. Dünyanın ikiye bölünmüş olduğu bir devirde bu iddiayı pazarlamak kolaydı. Soğuk Savaş’ın bitimi ile dünya süratle öbür bir yere evirildi” tabirlerini kullandı.
11 EYLÜL SONRASI ABD DIŞ SİYASETİ MAKAS DEĞİŞTİRDİ
ABD’nin 11 Eylül sonrası dış siyasetini değiştirdiğinin altını çizen Gültekin:
“Zeynep Atikkan’ın Amerikan Cinneti kitabında yazdığı üzere ABD dış siyaseti makas değiştirdi. Irak’ın istilası ile artık ABD dış siyasette ittifaklardan çok, dış siyasetlerini büsbütün kendi çıkarları doğrultusunda belirliyeceklerini ilan ettiler. Bu gereksiz savaş akabinde ABD dış siyasette moral otoritesini kaybetmişti. Obama periyodu de dış siyasette çok önemli yanlışların yapıldığı bir periyot oldu. Suriye ve Libya siyasetleri, Obama devrinin büyük yanlışları.
Öte yandan Regan periyodundan başlayan mali ve iktisadi siyasetlerin yüksek gelirli bölümün çıkarlarını gözetecek formda değişmesi, globalleşme, teknolojik gelişmeler, gelir ve servet dağılımını odukça bozdu. Hüneri olmayan işgücünü giderek marjinalize etti. Birebir vakitte ülkenin demografik yapısı beyaz Amerikalıların aleyhine değişti. Bu yapısal problemleri Trump, ülkeyi bir aile şirketi üzere yöneterek ve popülist bir telaffuzla çözebileceğini sandı. Trump, iç siyasette ‘Amerikayı Yine Şahlandıralım’ sloganınıyla, bu mutsuz bölümlere yabancı ve Müslüman düşmanlığını kullandı. Dış dünyada dehşetle izlenen Trump aslında iç siyasette kendi tabanına oynamaktaydı. Türkiye’de de yakından bildiğimiz bir olgu. ABD unutulmaması gereken; Cumhuriyetçi Partinin Trump’ın bütün zaaflarını bilmesine karşın, dünkü olaylara kadar büsbütün gerisinde durmasıydı.”
Amerika’nın bir mühlet sonra dünyaya demokrasi konusunda ders verme meşruiyetinin kalamayacağını belirten Gültekin, “ABD’de parlamentonun çok sağcı ve ayırımcı bir küme tarafından işgali, 2. Dünya Savaşından bu yana Batı’ya liderlik yapan ABD’yi güç duruma soktuğunu düşünüyorum. Üniversal kıymetler ve prensipler üzerinden gidemeyen ülkelerin liderlik yapması da sıkıntı. Ama Amerika’nın hâlâ çok güçlü bir iktisadı ve askeri gücü var. Son 25 yıldır ABD-Irak savaşıyla birlikte daha çok bu tahrip gücünü kullandı. 2’inci Dünya Savaşı’ndan sonrası kullandığı yapan tarafını isegiderek kaybettiğini göreceğiz diye düşünüyorum” dedi.
“BÜTÜN DÜNYA İÇİN BİR TEHLİKE”
“Donald Trump aslında Amerikalıların şimdiye kadar kabul etmek istemedikleri bir damarı yine canlandırdı ve yeşertti” diyen Gültekin, şunları söyledi:
“Özellikle ırkçı bir tabandan bahsediyoruz. Ekonomik ve demografik değişikliklerden ötürü da giderek kendisini tehdit altında gören beyaz Amerikalı kesim. Pandemi olmasıydı tekrar o kısma oynayarak seçimi kazanabilirdi. Trump, herhalde en başarısız lider olarak tarihe geçecek. Zira yeteneksiz bir adamdı. Yeteneksizin ötesinde bana kalırsa gerçek bir klinik olay. Buna karşın 4 sene bu adamın peşinden gittiler ve 72 milyon ona oy verdi. Amerika’daki temel ve yapısal problemleri kısa devirde çözmek kolay değil. Bir sonraki seçimde Trump’dan daha zeki bir popülist önderin ortaya çıkıp, ABD’yi daha illiberal ve otoriter yörüngeye çekmesi mümkün. Bu yalnızca Amerika için değil, bütün dünya için bir tehlike.”
“ABD’NİN ARGÜMANI YIKILDI”
Gültekin, son olarak şunları kaydetti:
“Soğuk Savaş periyoduna nazaran çok odaklı bir dünya var artık. Bu dünyanın öbür aktörleri de sağlam ve kozmik bedeller üzerinden giden ülkeler değil. Bu da ayrıyeten bir sorun. Biden daha klâsik bir dış siyaset götürmeye çalışacak. Trump’la büyük darbe alan ABD’nin prestijini yine tesis etmek vakit alacak. ABD argümanlı bir ülkeydi ve Amerikalılar kendilerinin herkesten farklı olduklarına inanıyorlardı. Evvelki günkü olaylar bu efsaneyi yıktı. Amerikalılar bunun şokunu ve matemini yaşıyorlar.
Cumhuriyet
