Afganistan: BM gıda krizi uyarısı yaptı, BBC’ye konuşan bazı aileler ‘Bebeklerimizi satıyoruz’ dedi

EPA

Birleşmiş Milletler’e bağlı Dünya Besin Programı, Afganistan’ın dünyada süratle en büyük insani krize hakikat sürüklendiğini duyurdu. Dünya Besin Programı, nakit para akışının kesildiği ve fonların dondurulduğu Afganistan’da gelecek ay nüfusun yüzde 60’tan fazlasının kâfi besine erişimi olmayacağını vurguladı ve acil tedbir alınması daveti yaptı.

Afganistan’da yaşayanlar, Taliban’ın Ağustos ayı ortasında idaresi ele geçirmeden evvel de, uzun yıllar süren savaşlar ve kıtlık münasebetiyle aslında besin bulmakta zorlanıyordu. Artık milletlerarası fonlar donduruldu, ekonomik durum süratle daha berbata gitmeye başladı.

Ülkede 1 milyon çocuk açlıktan mevt riskiyle karşı karşıya. BBC’ye konuşan birtakım Afgan aileler, daha büyük yaştaki çocuklarına yiyecek alabilmek için bebeklerini sattığını söylüyor.

Ortalarında çocukların da olduğu milyonlarca Afgan, acil tedbir alınmazsa açlıktan ölebilir.

Dünya Besin Programı Yöneticisi David Beasley, 39 milyon nüfuslu Afganistan’da 22,8 milyon kişinin süratle “açlığa gerçek ilerlediğini” belirtti. Bu sayı, 2 ay evvel 14 milyondu.

Dubai’de hususla ilgili açıklama yapan Beasley, “Çocuklar ölecek. Beşerler kıtlık yaşayacak. Durum çok daha berbata gidecek” dedi:

“Fon akışının olmadığı, iktisadın çöktüğü bir ülkede milyonlarca insanın, bilhassa de çocukların bu süratle ölmesinin önüne nasıl geçileceğini bilmiyorum.”

EPA

Afganistan, Taliban’ın Batı dayanaklı hükümeti devirerek idaresi ele geçirdiği Ağustos ayından itibaren krize sürükleniyor. Dış yardıma muhtaç iktisat, Taliban’ın idareye geçmesiyle birlikte milyarlarca dolarlık dayanak kesildiği için çöküyor.

Taliban öncesi de iklim kriziyle birlikte tetiklenen besin krizi, radikal İslamcı bir örgütle nasıl baş edeceğini bilemeyen Batı ülkelerinin yardımları da kesmesiyle artık milyonlarca insanı tehdit ediyor.

Dünya Besin Programı Yöneticisi David Beasley, “Daha uzun bir müddet içinde olacağını öngördüğümüz kriz, çok daha süratli formda geliyor. Kabil, kimsenin kestirim etmediği kadar süratli düştü; iktisat bundan da daha süratli çöküşe geçti” diyor.

David Beasley, dondurulmuş fonların Dünya Besin Programı üzerinden ülkeye Afganistan’a aktarılabileceğini söylüyor:

“İnsanların hayatta kalabilmesi için bu fonların akışının tekrar sağlanması kural.”

BM’nin besin örgütünün, hayati tehlike altındaki 23 milyon beşere kısmen besin sağlayabilmek için aylık yaklaşık 220 milyon dolara gereksinimi var.

Birçok Afgan da, Taliban’ın aylık maaşları ödeyemediği, kırsalda üretimin büsbütün durduğu bu ortamda konutlarındaki değerli eşyaları satarak yiyecek satın almaya çalışıyor.

Bu mecburilik bazen bebeklerini para karşılığı varlıklı ailelere vermeye kadar gidebiliyor.

Memleketler arası yardım kuruluşları da, ne kadar korkulu olursa olsun, dış ülkelere Afganistan’ın yeni idaresiyle bağlantı kurma ve milyonlarca insanın kıtlıkla müsabakasını engelleme daveti yapıyor. Aksi takdirde 2015’te Suriye’den Avrupa’ya yaşanan göçmen akınının bir benzeriyle karşılaşılacağı belirtiliyor.

Beasley durumu, “Dünya genelinde başkanların neyle karşılaşacaklarının farkında olduğunu sanmıyorum.” diye yorumluyor.

BM Besin ve Tarım Kurumu’nun Afganistan Temsilcisi Richard Trenchard da, ülkede kuralların gitgide ağırlaştığını söylüyor:

“Son bilgiler nüfusun yüzde 50’sinin, yani her iki Afgandan birinin akut besin güvensizliğiyle karşı karşıya olduğunu gösteriyor. Bu da, nüfusunun yarısının günlük açlıkla uğraş ettiği manasına geliyor. Son birkaç ayda, bu yılın Nisan ayına nazaran, nüfusun yüzde 37 daha fazlasının açlık ve besin güvensizliği sorunu yaşadığını görüyoruz. Bu bilgiler hakikaten, sahiden kaygı verici zira bu türlü giderse yılın sonunda yahut gelecek yıla girerken tüm ülke krizle karşı karşıya kalacak ya da katastrofik bir insani krizi riski altında olacak.”

Trenchard ayrıyeten, Afganistan’da tedarik zincirinin çok sıkıntı sağlandığına da dikkat çekiyor:

“Toplumların en temel olarak muhtaçlık duyduğu insani materyalleri sağlamak bile şu an çok sıkıntı. Tohumlar, tohumların yeşermesini sağlayan besinler ve hayvanları hayatta tutacak yemlere bile erişim çok sıkıntı. Fakat tüm bölümlerin yanında en kıymetlisi elbette besin. Banka transferleri, nakit para akışı üzere mevzularda zorlandığımız için birlikte çalıştığım sivil toplum kuruluşlarıyla çalışmaya devam edemiyoruz.”

Cumhuriyet