Afganistan’da Taliban’ın tekrar güç kazanması sonrası bayanlar, yaklaşık 20 yıllık çabalarla kazanılan özgürlükleri kaybetmesinin yanı sıra mevt dehşetiyle dışarıya çıkamıyor. Afgan bayanların yaşadığı dram Türkiye için laiklik ve Cumhuriyet’in kazanımlarının ne kadar bedelli olduğunu bir sefer daha gözler önüne serdi.
Prof. Dr. Ahmet Kasım Han, “Türkiye bu görüntüye bakarak ve o görüntü içerisinde kendisinin oynamakta olduğu memleketler arası toplumda kendisine atfedilen role bakarak övünmek durumunda. Ve bu övüncü de hiç kuşku yok Mustafa Kemal Atatürk’e borçludur. Cumhuriyet aydınlığının değeri bilinmeli” dedi. Türkiye Bayan Dernekleri Federasyonu (TKDF) Lideri Canan Güllü ise “Bu süreç neleri kaybedeceğimizin resmidir. Bu ülkede laiklikten vazgeçmeyeceğiz” diye konuştu. 11 Eylül hücumları sonrası 2001’de ABD öncülüğündeki koalisyon güçlerinin iktidardan uzaklaştırdığı Taliban, Afganistan’da başşehir Kâbil’i de alarak yine denetimi sağladı. Sokağa çıkamayan bayanlar vefat endişesiyle karşı karşıya. Toplumsal medyada binlerce kullanıcı ‘#AfganistanWomen’ etiketiyle laikliğin bayanlar için ekmek ve su kadar değerli olduğuna vurgu yaptı.
Afganistan ve oradaki bayanların yaşadığı vahşeti Prof. Dr. Ahmet Kasım Han ve TKDF Genel Lideri Canan Güllü ile konuştuk.
Han, Afganistan halkının 42 yıldır savaştığını lisana getirerek, “Sovyetler Birliği Afganistan’ı işgal ettiğinden bu yana baktığımızda o gün doğmuş olan bir insan bugün 42 yaşında. Hayatlarının büyükçe bir kısmını olağan bir ekonomik aktiviteyle geçimini sağlamak noktasında hiçbir tecrübeye sahip olmadan geçirmiş. Kamu otoritesi ve güvenliği deneyimlememiş, kesintisiz eğitimle ilgili tecrübesi çok sonlu. Bayanların bütünüyle dışlandığı bir anlayışla bir türlü kamu otoritesini ahlaklı bir biçimde kuramayan bir merkezi otorite ortasında sürüp gitmekte olan bir gayretin içine sıkışmış. Bir tarafta memleketler arası bir müdahalenin öbür tarafta milletlerarası terörizmin yarattığı girdabın içerisinde boğulmuş bir ülke. Hasebiyle bugün geldiği nokta ne yazık ki çok şaşırtan değil” dedi.
‘DİPLOMASİ DENEYİMİ’
Bu saatten sonra bayanları nelerin beklediğini pahalandıran Han: “1996 ve 2001 ortasında Taliban Afganistan’da iktidardaydı. O gün ne olduysa bugün pratikte çok daha farklısının olacağını düşünmek fazla optimistlik olur. Taliban’ın bugün daha ölçülü açıklamalar yapıyor oluşu, son 20 senede memleketler arası diplomasiye ait tecrübesinin gelişmiş olmasıdır. 1996 Kâbil’e giren Taliban’ın memleketler arası bağlarını Pakistan istihbaratı düzenliyor. Şunu da bilmek lazım: O işi onlara da Amerika ihale etmiş. Taliban denilen olgunun doğumunda Suudi Arabistan hastane masraflarını ödemiştir. Amerikalılar o doğumhanenin doktorluğunu yapmıştır. Pakistan istihbaratı ve bir ölçüde devlet sistemi doğumhane hemşireliğini yürütmüştür. Artık bu örgüt 20 yıl sonra artık bir diplomasi tecrübesine sahip olduğu için ‘kız çocuklar burka giyerse okula gidebilirler’ diyor. Lakin fiiliyatta bunu bu türlü yapacağına dair bir itimat duymanın pek mümkün olmadığını tespit etmek lazım. O nedenle bayanların sahip olduğu telaşlar ve çığlıklar maalesef yerinde. Milletlerarası toplumun yalnızca bunu oturup seyrediyor olması herkesin sorumluluktan ellerini yıkıyormuş üzere hava içerisinde davranması trajideye insan oğlunun ahlaki olarak en berbat yüzlerini de ekliyor” dedi. Laiklik ve Cumhuriyet kazanımları ile ilgili konuşan Han Şöyle devam etti: “Türkiye bu görüntüye bakarak ve o görünüm içerisinde kendisinin oynamakta olduğu milletlerarası toplumda kendisine atfedilen role bakarak övünmek durumunda. Ve bu övüncü de hiç kuşku yok Mustafa Kemal Atatürk’e borçludur. Bilhassa bayanların özgürlüğü, eğitimi ve güvenliği bakımından Türkiye, benzerlerinin, İslam aleminin başka devletlerinin fersah fersah ötesindeyse şayet bunu Cumhuriyet’in aydınlığına borçludur. Bu aydınlığın değerini sonuna kadar bilmek durumundalar.”
TKDF GENEL LİDERİ: SESSİZ KALAMAYIZ
TKDF Genel Lideri Canan Güllü ise Afganistan’da yaşananların Türkiye’de son periyotlarda seslerini yükseltenlerin yapmaya plandıkları bir görünüm olduğunu lisana getirerek Afganistan’da yaşayan bayanlar için tasa ettiklerini söyledi.
Güllü, Afganistan’da bayanların hayat haklarının ellerinden alındığını belirterek “Bizim dünyanın bayan önderlerine ve önder olan erkeklerin eşlerine bir davetimiz var. Bu katliama, bu vahşete, bu caniliğe sessiz kalmamalıyız. Hepimizin sesi ve çığlığı çok yüksek olmalı” dedi.
Türkiye’de 150 yıllık bir bayan uğraşının olduğunu vurgulayan Güllü şöyle devam etti: “Cumhuriyet kurulduğu andan itibaren Mustafa Kemal Atatürk önder olmanın en büyük özelliğini göstermiştir. Laiklik ve süreci bugüne getiren kararları almıştır. O gün için güç kararlardır. Türkiye son yıllarda bu kıymetlerden ödün vermeye başladı, bunu daima söyledik. Bizde de Taliban niyetiyle, dini referans alan bir idare formunu kullanma fikrinde olan siyasalların varlığından eminim. Son İstanbul Sözleşmesi’nde bunu pazarlığa getirenlerin de kim olduklarına tanıklık ettik. Bu süreç neleri kaybedeceğimizin resmidir. Bu ülkede laiklikten vazgeçmeyeceğiz.”
Cumhuriyet
