Daems, İstanbul Mukavelesi’nin feshine ait tartışmaların sürdüğü bir süreçte Türkiye’ye kritik bir ziyaret gerçekleştiriyor. Daems’in muhalefet partilerinin başkanları ile yaptığı görüşmelerde ana gündem unsuru Türkiye’nin İstanbul Sözleşmesi’nden çekilmesi, HDP’ye kapatma davası ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin (AİHM) başta Selahattin Demirtaş ve Osman Kavala olmak üzere birtakım kararlarını uygulanmaması, muhalefet milletvekillerine yönelik dokunulmazlıkların kaldırılması tartışması oldu.
Edinilen bilgiye nazaran Daems İstanbul Sözleşmesi’nden çıkma kararının Türkiye’nin imajını zedelediği iletisini verirken, parti kapatma, AİHM kararlarının uygulanmaması konusunda AKPM’nin telaşlarını iletti.
AKPM Lideri Rik Daems ve beraberindeki heyet, Türkiye ziyaretleri kapsamında İnsan Hakları Derneği’nin de ortalarında bulunduğu birtakım sivil toplum örgütleri ile görüşmesinin akabinde dün de Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, TBMM Lideri Mustafa Şentop, AKPM Türk Kümesi Lideri Ahmet Yıldız ile CHP Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, HDP Eş Genel Liderleri Pervin Buldan, Mithat Sancar, UYGUN Parti Küme Lideri İsmail Tatlıoğlu ile basına kapalı olarak görüştü.
Daems’in CHP Önderi Kılıçdaroğlu’na ziyareti yaklaşık bir saat sürdü, görüşmeden sonra rastgele bir açıklama yapılmadı.
Kılıçdaroğlu: Muhalefet seçimlerde büyük muvaffakiyet kazanacak
BBC Türkçe’nin aldığı bilgiye nazaran CHP Önderi, Türkiye’nin İstanbul Sözleşmesi’nden çıkmasına karşı gerek partisinin, gerekse bayan örgütlerinin reaksiyonlarını anlattı.
Milletvekili dokunulmazlığının kaldırılması, muhalif siyasetçilerin tutuklanması mevzularının da gündeme geldiği görüşmede Kılıçdaroğlu, Türkiye’nin cumhurbaşkanlığı sistemine geçmesinden sonra demokratik kazanımlarında geriye gidiş yaşandığına işaret etti. CHP kaynaklarının verdiği bilgiye nazaran Kılıçdaroğlu, Türkiye’deki siyasi kutuplaşmaya dikkat çekerken muhalefetin konumuna ait şu iletileri verdi:
“Türkiye’de ikili bir siyasi saflaşma ortamı var. Demokrasi taraftarı bir muhalefet var ve otoriter rejimi pekiştirmek isteyen bir iktidar ve Cumhur İttifakı görüntüsü var. Lakin 2019’daki mahallî seçimler gösterdi ki bu değişecek. Türkiye’de muhalefet seçimlerde büyük muvaffakiyet elde edecek ve Türkiye’nin demokrasi sıkıntılarını da biz ortadan kaldıracağız.”
“Türkiye’nin imajına ziyan verdi”
BBC Türkçe’nin aldığı bilgilere nazaran AKPM Lideri, bilhassa İstanbul Kontratı ile ilgili tasalarını lisana getirdi. İstanbul Mukavelesi’nin feshi kararının Türkiye’nin imajına büyük ziyan verdiğini belirten Daems, Macaristan ve Polonya örneklerini vererek AKPM’de Türkiye’nin bu kararının başka üye ülkelere yansımasının olumsuz olacağının değerlendirildiğini aktardı.
Türkiye kamuoyunun İstanbul Sözleşmesi’nden çekilme kararının kamuoyunda gereğince tartışılmadan alınmasının da tenkit konusu olduğu öğrenildi. Görüşmede, 2004 yılında atılan demokratikleşme adımları doğrultusunda AKPM’nin ‘denetim süreci’nden çıkarılan Türkiye’nin, “demokratik standartlardan geriye gidiş” gerekçesiyle, 2017’de yine kontrol sürecine alınması da gündeme geldi. Bu durumun Avrupa Kurulu tarihinde birinci ve tek örnek olduğu ve değerli bir demokrasi birikimi olan Türkiye açısından hüzün verici olduğu görüşü de paylaşıldı.
Kontrol sürecinin maksadı, üye ülkelerin Avrupa Kurulu’nun belirlediği demokrasi ve insan hakları standartlarına ulaşıp ulaşmadığını gözlemlemek. Türkiye 1996 yılında birinci sefer kontrole alınmış, bu süreç 2004 yılına kadar sürmüştü. 2013’te kontrol sürecine girmesi gündeme gelmiş olsa da, AKPM Türkiye’ye vakit vermişti. Fakat 2017’de, 15 Temmuz darbe teşebbüsünden sonra başlayan gözaltılar ve inanılmaz halin devam etmesi üzerine Türkiye tekrar kontrol sürecine girmişti.
Görüşmede ayrıyeten seçim barajı konusunun da gündeme geldiği, Daems’in kendisinin de geçmişte bu mevzuda bir rapor hazırladığını anımsatarak yüzde 10 seçim barajının çok yüksek olduğu değerlendirmesinde bulunduğu kaydedildi. CHP heyetinin ise seçim barajının aşağı çekilmesi yahut büsbütün kaldırılması konusunda yapılan çalışmalarla ilgili bilgi verdiği belirtildi.
HDP ziyaretinde üç husus öne çıktı
AKPM Lideri Daems ve beraberindeki heyetin HDP Eş Genel Liderleri Pervin Buldan ve Mithat Sancar’ı ziyaretinde ise HDP’ye kapatma davası, başta eski HDP Eş Genel Lideri Selahattin Demirtaş ve aktivist iş insanı Osman Kavala’nın hür bırakılması olmak üzere Türkiye’nin birtakım AİHM kararlarını uygulamaması ve İstanbul Sözleşmesi’nden çıkılması gündeme geldi.
HDP heyeti, partilerine yönelik kapatma davası istemi, Ömer Faruk Gergerlioğlu’nun milletvekilliğinin düşürülmesi, partili milletvekillerine yönelik dokunulmazlığın kaldırılması tartışmaları konusunda AKPM heyetine bilgi verdi. Daems’in ise AKPM’nin, Türkiye’de yaşanan bu gelişmelere ait reaksiyon ve korkularını paylaştığı söz edildi.
Şentop’tan ‘denetim süreci’ bildirisi: Çıkmakta kararlıyız
AKPM Lideri Rik Daems, muhalefet partilerini ziyaretinden evvel TBMM Lideri Mustafa Şentop ile görüştü. Görüşme sonrasında iki isim gazetecilere açıklamalarda bulundu. TBMM Lideri Şentop, Türkiye’nin AKPM’nin kontrol sürecinden çıkma konusunda kararlı olduğunu, bu maksadın “siyasi ıslahat gündeminin üst sıralarında yer aldığını” belirtti. Deams’tan Türkiye’nin bu mevzudaki uğraşlarına AKPM’de takviye vermesini isteyen Şentop şu görüşleri lisana getirdi.
“AKPM, bir kadro gayeli çevreler tarafından ülkemizi amaç alan siyasi saikli teşebbüslere alet edilmektedir. Ülkemize yönelik tenkitler haksız ve gayelidir. Hazırlanan raporlar ve birtakım beyanatlar tenkit haddini aşmıştır. Türkiye Eş Raportörlerinden Thomas Hammarberg katıldığı çevrimiçi bir aktiflikte PKK’nın terör örgütleri listesinden çıkarılmasına yönelik kabul edilemez beyanlarda bulunmuştur…Türkiye zıddı bu hasmane tavırlar, eş-raportörlerden beklenen objektifliğe ve bağımsızlığa gölge düşürmektedir. Sizden, davranış kurallarını, ismi geçenlere hatırlatmanızı rica ediyorum.”
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın açıkladığı İnsan Hakları Aksiyon Planı’nın, ıslahat iradesinin göstergesi olduğunu belirten Şentop, “milletin gereksinim ve talepleri göz önünde bulundurularak hazırlanan hareket planının, geniş tabanlı bir istişare sürecinin sonucu olduğunu” vurguladı.
Ziyaretlerine ait tek açıklamayı Şentop ile görüşmesi sonrasında yapan Deams, Türkiye ziyaretinin kendisi için son derece kıymetli olduğunu belirtti:
“Çünkü Türkiye, Avrupa Kurulunun çok kıymetli bir üye ülkesi. Sizin de bahsetmiş olduğunuz üzere Avrupa Kuruluna birinci katılan, hatta Avrupa Kurulunun kurucu üyelerinden ve Kurulun unsurlarının kurucularından olan ülkelerden bir tanesisiniz.”
Cumhuriyet
