Aksoy Araştırma Türkiye Monitörü Ocak Ayı Raporu yayımlandı: ‘Parlamenter sisteme dönülsün’

Türkiye Monitörü Ocak 2021 araştırmasında iştirakçilerin yüzde 61,5’i Türkiye’nin berbata gittiğini belirtti. “Aynı kalıyor” sözünü kullananların oranı yüzde 14,5, “İyiye gidiyor” diyenlerin oranı yüzde 17,4 ve kararsız olanların oranı ise yüzde 6,6 oldu.

Taşınabilir panel üzerinden gerçekleştirilen araştırmada yüzde 95 inanç aralığında yüzde 2 kusur hissesiyle yapılan 2400 görüşmede, Türkiye temsili cinsiyet, NUTS1 bölge dağılımı, yaş, sosyoekonomik statü ve 24 Haziran 2018 Milletvekili seçimi kotası gözetildi.

‘BU PAZAR BİR SEÇİM OLSA?’

Araştırmanın sonuçlarına nazaran; “Bu pazar bir milletvekili seçimi olsa hangi partiye oy verirsiniz?” sorusuna iştirakçilerin yüzde 17,9’u kararsız olduğunu, belirtmek istemediğini ve oy kullanmayı düşünmediğini söz etti. Araştırma sonuçlarında kararsızlar dağıtıldıktan sonra Cumhur İttifakı’nın oy oranı yüzde 44,2 olarak gerçekleşti. Millet İttifakı’nın oy oranı ise yüzde 39,4 düzeyinde görüldü. Her iki ittifakın dışında olan HDP’nin oy oranı ise yüzde 9,9 oldu. Geçen aya oranla Cumhur İttifakı’nın oy oranında 0,4 puanlık bir artış, Millet İttifakı’nın oy oranında ise 0,9 puanlık bir düşüş gözlemlendi. Kararsızlar dağıtıldıktan sonra partilerin oy oranı ise şöyle:

Parti bazında en yüksek oy oranına yüzde 35,2 ile AKP ulaştı. Cumhur İttifakının öteki ortağı MHP’nin oy oranı ise yüzde 9 oldu. Ocak 2021 araştırmasında en yüksek oy oranına ulaşan ikinci parti yüzde 26,5 ile CHP oldu. Millet ittifakının öteki üyesi YETERLİ Parti ise yüzde 12,9 oy oranı ile en yüksek oy alan üçüncü parti oldu ve MHP’nin tersine baraj üstünde kaldı. Ocak ayında DEVA Partisi’nin oy oranı yüzde 2,5, Saadet Partisi’nin oy oranı yüzde 1.5 ve Davutoğlu’nun liderliğini yaptığı Gelecek Partisi’nin oy oranı yüzde 1 oldu.

YAVAŞ VE İMAMOĞLU, ERDOĞAN’I GEÇTİ

Araştırmada, iştirakçilerin mümkün bir Cumhurbaşkanlığı seçiminde tercihleri ikili kombinasyon olarak soruldu. Muhtemel bir seçimde Cumhurbaşkanı Erdoğan’a karşı en yüksek oy oranına ulaşan siyasetçi yüzde 48,5 ile Ankara Büyükşehir Belediye Lideri Mansur Yavaş oldu.

Cumhurbaşkanı Erdoğan’a karşı en yüksek oy oranını alan bir başka isim yüzde 44,1 ile İstanbul Büyükşehir Belediye Lideri Ekrem İmamoğlu’ydu. Aksoy Araştırma yetkilileri İmamoğlu’nun 2019 Temmuz ayından bu yana yapılan her ölçümde Erdoğan’ın aralıksız olarak önünde olduğunu belirtti. Her iki adaya karşı Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın oyu yüzde 37,7 idi. Cumhurbaşkanı Erdoğan, en yüksek oy oranına ise yüzde 46,2 ile Selahattin Demirtaş’a karşı ulaştı.

‘TÜRKİYE BERBATA GERÇEK GİDİYOR’

Türkiye Monitörü Ocak 2021 araştırmasında iştirakçilerin yüzde 61,5’i Türkiye’nin berbata gittiğini belirtti. “Aynı kalıyor” tabirini kullananların oranı yüzde 14,5, “İyiye gidiyor” diyenlerin oranı yüzde 17,4 ve kararsız olanların oranı ise yüzde 6,6 oldu.

İMAMOĞLU VE YAVAŞ MUVAFFAKİYET SIRALAMASINDA DA ERDOĞAN’I GEÇTİ

Ortalama 5 puan üzerinden yapılan değerlendirmede Mansur Yavaş 3,5 ve Ekrem İmamoğlu 3,2 ortalamaya ulaşırken Erdoğan ise 2,9 ortalama ile lakin üçüncü sırada yer alabildi.

PARLAMENTER SİSTEME DÖNÜLMEK İSTENİYOR

Türkiye Monitörü Ocak 2021’de Cumhurbaşkanlığı Başkanlık Sistemi’nin Türkiye için ne derece faydalı olduğu sorusuna Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’nin hiç faydalı olmadığını/yararlı olmadığını düşünenlerin oranı yüzde 52,8 oldu. Faydalı olduğunu ve çok faydalı olduğunu söyleyenlerin oranı ise yüzde 21,7 düzeyinde gerçekleşti. Puan bazında bakıldığında ise Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’ne olan itimat 2,4 puan ile ortalamanın altında kaldı.

Araştırmada iştirakçilere yöneltilen bir öbür soruda Cumhurbaşkanlığı başkanlık sistemi ile ilgili tıpkı referandum bugün tekrar yapılırsa, parlamenter sistem ile başkanlık sistemi ortasında hangisini tercih edecekleriydi. İştirakçilerin %53,6’sı parlamenter sistemi, %28,8’i ise başkanlık sistemini tercih edeceğini belirtti.

SEÇMEN ERKEN SEÇİM İSTİYOR

Türkiye Monitörü Ocak sayısında iştirakçilerin mevcut şartlarda erken seçime gerek duyup duymadığıyla ilgili fikirleri de soruldu. İştirakçilerin %46,4’ü erken seçime gereksinim olduğunu, %32,6 ise muhtaçlık olmadığını belirtti.

TÜRKİYE İKTİSADI

Araştırmaya katılanlara Türkiye iktisadının şu anki durumu sorulduğunda, iştirakçilerin %49,6’sı Türkiye iktisadını berbat, %13,7’si ise çok makûs olarak söz etti. İştirakçilerin %15,3’ü ise Türkiye iktisadını çok iyi ve kusursuz olduğunu belirtti.

DİKKAT ÇEKEN KORONAVİRÜS BEKLENTİSİ

Araştırmada “Sizce Türkiye’de Kovid-19 salgını ne vakit büsbütün son bulacaktır?” sorusuna iştirakçilerin %17,6’sı bu yıl bitmeden salgının sona ereceğini düşündüğünü belirtti. Salgının «Aralık 2021» tarihinde sona ereceğini belirten iştirakçilerin oranı %20,9 olarak gerçekleşti. İştirakçilerin %35,4’ü salgının «2022 sonu», %26,1’i ise «2023 sonu» itibariyle salgının sona ereceğini söz etti.

KORONAVİRÜS KISITLAMALARINDA BEKLENTİLER

Araştırmada “Siz Türkiye Cumhuriyeti’nin Cumhurbaşkanı olsaydınız, hafta içi akşam 21.00’dan sonra ve hafta sonu büsbütün uygulanan sokağa çıkma yasağını ne vakit kaldırırdınız?” sorusuna iştirakçilerin %41,6’sı Mart 2021 itibariyle sokağa çıkma yasağını sonlandıracağını belirtti. Araştırmaya katılanların %28,7’si ise Haziran 2021 itibariyle yasağı sonlandırmayı düşündüğünü tabir etti.

Bu başlık altında sorulan bir öbür soru ise iştirakçilerin Türkiye Cumhuriyeti’nin Cumhurbaşkanı olmaları durumunda hangi yerleri açıp hangilerini ise kapalı tutacaklarıydı. Restoranlarla ilgili iştirakçilerin görüşü %67,1 oranı ile açılması istikametinde oldu. Açılmasına yönelik olumlu görüş bildirilen öbür yerler ise «Lise/Orta okullar» ve «Üniversiteler» idi. Araştırmaya katılanların %62,3’ü lise ve orta okulların, %61’i ise üniversitelerin açılması istikametinde adım atacağını söz etti. Spor salonlarıyla ilgili genel kanı ise %45,9 oranında açılması, %54,1 oranında ise kapalı kalması istikametinde. Seçmenin tercihleri değerlendirildiğinde, yiyecek ve eğitim üzere temel gereksinimlerin sunulduğu yerlere yönelik kısıtlamaların gevşetilmesine dair daha olumlu bir yaklaşımın oluştuğu dikkat çekmekte. Öbür yerlere nazaran daha keyfi olarak kabul edilen «Kafe/Nargile Kafe» ve «Bar/Pub/Meyhane» üslubu yerlere yönelik ise daha olumsuz bir yaklaşım öne çıkmakta.

BOĞAZİÇİ AKSİYONLARI

Araştırmada dikkat çeken bir öteki sonuç ise Boğaziçi Üniversitesi protestolarına katılanların %42,8’i öğrencilerin başlatmış olduğu protestolara katiyetle katıldığını/katıldığını belirtirken, %40,1’i hiç katılmadığını/katılmadığını tabir etmesi oldu.

TARİKATLARA BAKIŞ

Araştırmada dikkat çeken bir öteki başlıkta tarikatlara karşı bakış konusu oldu. “Türkiye Cumhuriyeti’nin Cumhurbaşkanı siz olsaydınız, ülkede faaliyet gösteren tarikatlara yönelik aşağıdakilerden hangisini uygulardınız?” sorusuna iştirakçilerin %46,6’sı tarikatları büsbütün kapatmayı, %37,2’si ise çok sıkı kontrol yapmayı tercih edeceğini belirtiyor. İştirakçilerin %83,8’i tarikatların büsbütün kapatılması ya da sıkı kontrol yapılması görüşünde. «Rutin kontrol yapardım» tabirini kullanan iştirakçilerin oranı %11,8, «Tamamen hür bırakırdım» tabirini kullananların oranı ise %4,4 olarak gerçekleşti.

Cumhuriyet