Evvelki gün Bodrum’da geçirdiği kalp krizi sonrası hayatını kaybeden müzik imalcisi, Kalan Müzik’in kurucusu Hasan Saltık, Kartal Cemevi’nde büyük bir kalabalıkla yapılan cenaze merasiminden sonra Küçükyalı Mezarlığı’nda sonsuzluğa uğurlandı. Hasan Saltık’ı uğurlamaya gelenler ortasında İBB Lideri Ekrem İmamoğlu da vardı ve “Önemli projeleriyle kültür dünyamıza katkı sunmuş Hasan Saltık’ın bölümü daim olsun” diyordu. Merasimde bulunanlardan orkestra ve koro şefi, yakın arkadaşı Zafer Gündoğdu’nun söyledikleri, bu ilginin nedenini anlatıyordu: “O, mucizevi bir adamdı, kimsenin aklına gelmeyen bir şey yapmış; bu topraklarda her lisandan söylenmiş müzikleri, türküleri, müziği ortaya çıkarmış, bir müzikolog üzere derlemişti.”
‘BİRLEŞTİRİCİ GÜÇTÜ’
Hasan Saltık’ı müzik dünyası için kıymetli ve bedelli yapan neydi? Tunceli doğumlu Zaza kökenli Alevi Hasan Saltık, İstanbul’a gelip konservatuvarda bir yıl okuduktan sonra ekonomik münasebetlerle eğitimini bırakıp akrabası Rahmi Saltuk’un imal şirketinde çalışmaya başlamıştı. Asıl maksadı, ABD’ye giden gemilerde miçoluk bulup geleceğini yeni dünyada aramaktı. Beklerken üniversite gençlerinin Ahmed Arif’in şiirlerini çok sevdiğini gördü ve çok satacak olan birinci şiir kasetini yaptı. Bu muvaffakiyet onu cesaretlendirdi, protest müziğe yönelip Küme Yorum’un albümünü çıkardı. Onun da yolu açık oldu. Rahmi Saltuk’la anlaşamayınca küçük bir sermayeyle kendi ofisini kurdu: Kalan Müzik. Bir yanıyla memleketinin ismi, bir yanıyla kalacak olan müzik manasında. Bir mazeretle Avrupa’ya gitti ve yeni bir vizyonla döndü: Geleceğe kalacak bir müzik arşivi oluşturmak! Yakın dostu Musa Eroğlu cenazesinde şöyle diyor: “Kültürel olarak yaptığı şeyi biz evvel kavrayamadık. Kültürel iştirakin, müziğin birleştirici gücünü ortaya koydu. Kalmasını sağladı. Hatta memleketler arası ortamlarda birleştirdi.”
GENİŞ KİTLELERLE BULUŞTURDU…
Ne mi yapmıştı? Kıyıda köşede kalmış yapıtları araştırmış, ortaya çıkarmıştı. Anadolu, Kafkas ve Balkan müziklerini derlemeye ve yayımlamaya başladı. Unutulmuş, bilinmeyen lakin çok pahalı türküleri, müzikleri, yapıtları tekrar geniş kitlelerle buluşturmuştu. O yıllarda Anadolu lisanlarında müzik yapmak bölücülük sayıldığı için başı kedere de girdi. Hakkında bölücülükten dava açıldı lakin o sayede de bu yasağın yanlışlığı anlaşıldı. Devrin başbakanı Turgut Özal’ın öngörüsü sayesinde Anadolu lisanlarında müzik yapmayı yasaklayan 2932 sayılı yasa yürürlükten kaldırıldı. Hasan Saltık’ın davası da düştü. Böylelikle Kürtçe, Lazca, Zazaca, Süryanice, Yezidice üzere Anadolu lisanlarında yayımlanan ve Ortadoğu’da sahiplenilen yapıtları vakit ve para harcayarak tekrar ülkemize kazandırdı ve özgürce söylenmesini, yayılmasını sağladı. Neşet Ertaş’ı, Almanya’dan döndükten sonra ülkesinde ünlendirdi. Tıp ayırımı yapmadan müziğe gönül verdi; yalnızca Anadolu türküleri değil, saray müziğinden sanat müziğine, uzun havadan tangoya…
REMBETİKO TÜRKÜLERİ
Müziğe ve birleştirici gücüne yaptığı bu çalışmaları Avrupa’da da duyuldu ve kabul gördü; Hollanda Kraliyet Ailesi tarafından müziğe yaptığı katkılarından dolayı Prince Claus Nişanı ile onurlandırıldı. Time Mecmuası tarafından “Avrupa’nın Kahramanı” mükafatını aldı! Çok genç yaşta kaybettiğimiz Hasan Saltık’ın gerçekleştiremediği son projesi ise pandemiden sonra yapmaya hazırlandığı Osmanlı Ermenilerinin ve mübadele devrinde Yunanistan’a göç eden Rumların yaşayan ailelerinden yurtdışında kaydettikleri yapıtları derlemek, rembetiko müziğini yayımlamaktı. Ömrü yetmedi. Artık beklenen, arşivine ve projelerine sahip çıkılması. Onu anmanın en hoş yolu olacak. l Kültür Servisi
Müzik müellifimiz Murat Beşer, Hasan Saltık’ı anlattı:
YALNIZCA BÜYÜK PRODÜKTÖR DEĞİL, BÜYÜK İNSANDI…
Hasan Saltık, 30 yıllık arkadaşımdı. Onu tanıdığımda Kalan Müzik’i yeni yeni kuruyordu, ekonomik durumu iyi değildi, münasebetiyle çok fazla yapımı da yoktu. Kendi şirketini kurmadan evvel Unkapanı’nda öbür firmalarda çalışmıştı. Bu işe sıfırdan başladı desek yeridir; hatta Küme Yorum’un birinci albümünü yapmak için annesinin bileziklerini bozdurmuştu. İstanbul Plakçılar Çarşısı’nda (İMÇ’de) plakçılık, yapım yarışına çok sonradan katılmış olmasına karşın daha sonra o kadar büyük adımlar attı ki pek çok şirketi geride bıraktı, hatta kısa mühlet sonra da Kalan Müzik, İMÇ’nin amiral gemisi olmuştu.
Hasan, bu işe birinci başladığı yıllarda ne kadar mütevazı, ne kadar dost canlısı bir insansa, çok büyümesine karşın yeniden tıpkı Hasan olarak kaldı. Çok büyük paralar kazandı, en iyi yerlere geldi, en büyük yapımları yaptı ancak bizim birinci tanıdığımız insan olarak kaldı, karakteri hiç değişmedi. Yalnızca müzik prodüktörü olarak değil, insan olarak da çok büyüktü.
Cumhuriyet
