Anayasa Mahkemesi’nin emeklilik hakkıyla ilgili kararı, yeni bir tartışma başlattı
Anayasa Mahkemesi (AYM), 3 Mart’ta Resmi Gazete’de yayımlanan kararıyla Toplumsal Sigortalar Kanunu’nun (SSK) mülga 62. unsur birinci fıkrasındaki “çalıştığı işten ayrıldıktan sonra” ibaresini anayasaya muhalif bularak iptal etti. Bu, emeklilik hakkını kazanan personelin SGK’den maaş talebinde bulunabilmesi için çalıştığı işten ayrılma kaidesinin iptali manasına geliyor.
YARGIDA EN AZ 2 YIL
AYM’ye itiraz için müracaat yapan Yargıtay Hukuk Genel Heyeti, düzenlemenin çalışma hak ve özgürlüğünü ihlal ettiğini ileri sürerken, AYM de kararında emekli maaşı bağlanacak personelin tahsis taleplerine SGK’nin en geç 3 ay içinde yazılı cevap verilmesinin öngörüldüğünü hatırlattı ve sigortalının yaşlılık aylığı talebinde bulunabilmesi için işten ayrılması gerektiği gözetildiğinde bu kuralın, çalışanın 3 aylık periyotta rastgele bir gelir elde edememesine yol açacağını vurguladı. Fakat iptal kararının akabinde uzmanlar ve sendikacılar ortasında “peki, personelin kıdem tazminatı ne olacak?” tartışması başladı.
Zira olağanda bir personelin emekliliği geldiğinde, dilekçesi verilir, işten çıkışı yapılır, SGK’ye başvurulur ve 3 ay sonra emekli maaşı bağlanırdı. Ayrıyeten kıdem tazminatı personele ödenirdi. Çalışmaya devam etmek isteyenlerin de yine işe girişi yapılırdı. Lakin AYM’nin kararından sonra bu emekçi işten ayrılma dilekçesi vermeyeceği için olağanda kıdem tazminatını alamaz. Ayrıyeten patron son periyotta olduğu üzere “Kod 29” kapsamında “ahlak ve iyi niyet kurallarına uymadığı” gerekçesiyle işçiyi işten atabilir ve tazminat en azından yargı süreci sonuna kadar yanar. Bu durumda kıdem tazminatının nasıl korunacağı kıymetli belirsizlik içeriyor. Personel, yargıya başvurabilir lakin o da 2 yıl sürer.
Tekrar, AYM yalnızca SSK’de iptal kararı verdi. Kıdem tazminatı ise İş Yasası ve Yargıtay kararları ile garanti altında. AYM kararında İş Yasası’yla irtibat kurmadığı için patron haksız formda kıdem tazminatını ödemezse emekçi yargıya başvurur ve tazminatını alabilir. Bu nedenle iptal kararının kıdem tazminatı için bir sonuç doğurmağı vurgulanıyor lakin yargı süreçlerinin uzunluğu telaş kaynağı.
BİRİKMİŞLER NE VAKİT ÖDENECEK?
Bir başka tartışma ise emekliliği gelen lakin işten ayrılmayan ve kıdemini almayan bir çalışanın, bir mühlet sonra “artık işten ayrılmak istiyorum” demesi halinde tazminatın ne olacağıyla ilgili yaşanıyor. Patron, çalışanın bu talebine “hayır, olmaz” derse, personel buna karşılık daha evvelce hak ettiği kıdem tazminatını almak isterse ve tekrar patron “ben seni işten atmıyorum” derse ne olacak? Personel kendi isteği ile ayrıldığına nazaran tazminatını alamayacak mı? Süreç yeniden uzun süren yargıya mı taşınacak?
Ayrıyeten emeklilik süreçleri SGK’de genelde 3 ay sürüyor, sonrasında birikmiş maaşlar da ödeniyor. Bu karardan sonra “zaten personel maaşını almaya devam ediyor, 3 aylık birikmişi de sonra verelim” denirse ne olacak?
Cumhuriyet
