NBA’de olağan dönem 10 Nisan’da oynanacak müsabakalar ile tamamlanacak. Dönemin sonuna yaklaşırken her sene olduğu üzere MVP mükafatını hangi oyuncunun kazanacağı merak ediliyor. NBA idaresi, ödül yarışını önde götüren üç ismi açıklarken Philadelphia 76ers’ın yıldız oyuncusu Joel Embiid listede başı çekiyor. İkinci sırada geçen dönemin MVP mükafatını kazanan Denver Nuggets pivotu Nikola Jokic yer alırken listenin üçüncü sırasında Milwaukee Bucks’ın Yunan yıldızı Giannis Antetokounmpo bulunuyor.
Spor yorumcusu Orta Gözbek, NBA’in sonucu merakla beklenen MVP yarışını Cumhuriyet.com.tr için yorumladı.
Orta Gözbek’in “NBA’de bir merdiven: MVP ödülü” başlıklı yazısının tamamı şu formda:
“Dünya basketbolunun tepesi NBA” diye girmeyeceğiz olağan iki yazımıza. Bunu 30 yıldır kelamda basketbol yorumcuları ve müellifleri gereğince yaptı. Bugüne kadar gerek yazdığım NBA yazılarında, gerek yayınlarımda yaptığım yorum ve anlatımlarda hiçbir vakit bir müziğin notalarını öylesine okumadım insanlara. Notaların ortasında boşluklar var ya, işte orası asıl sanatın gizlendiği yerdir. Ben sizlere o boşlukları anlatmaya çalıştım yani görünmeyeni. Zira ruh da bu türlü bir şey. İnsan ruhunu göremezsiniz ancak var oluşunu bir formda tasvir edebilirsiniz. NBA’in de sayılardan ve istatistiklerden bağımsız kendine has bir kültürü ve bir ruhu vardır. NBA’i de NBA yapan asıl bu ruhtur.
NBA’in en değerli ferdî mükafatı “MVP ödülü”dür yani “En Kıymetli Oyuncu” mükafatı. MVP için aday olan oyuncular listesine “MVP Ladder” der NBA basını ve NBA topluluğu. Pekala neden “Ladder”? Ladder, İngilizce’de “merdiven” demektir. Ancak apartman içindeki yahut bir binadaki merdiven üzere değil. O merdivenlere “stairs” denir. Ladder ise “portatif merdiven” demektir. Hani itfaiyecilerin kullandığı yahut meskende avizenin ampulünü değiştirmek için kullandığımız merdiven üzere. Zira bina ve yapılardaki merdivenler yani “stairs” geniş olabilir ve yan yana küme olarak çıkılabilir, hatta ailecek. Ancak portatif merdivenlere yalnızca tek kişi çıkabilir. MVP mükafatı de ferdi ödül olduğu için o listelemeye “ladder” benzetmesi yapılır.
Bu dönem MVP yarışı üç oyuncu ortasında geçiyor diyebiliriz;
1) Joel Embiid – Philadelphia 76ers
2) Nikola Jokic – Denver Nuggets
3) Giannis Antetokounmpo – Milwaukee Bucks
Bu listeyi ele almadan evvel şunu anlatmamız gerekiyor; İsmi her ne kadar MVP mükafatı olsa da bence son 20 yıldır bu ödül daha çok “Yılın Performans Ödülü” kıvamında veriliyor. Size soruyorum; MVP mükafatı alan bir oyuncu katiyen o ligin en kıymetli oyuncusu olmuş oluyor mu? Evet, gerçek “B şıkkı”, hayır olmuyor. O denli olsaydı, 90’lı yıllar boyunca mükafatı Michael Jordan’a vermeleri gerekirdi. Yahut 2000’li yılların birinci yarısını her sene Shaquille O’Neal’a, ikinci yarısını Kobe Bryant vermeleri gerekirdi her sene. Vakit, konjonktür, kaideler ve anlık sempati birçok parametreyi değiştiriyor. Shaquille O’Neal ve Kobe Bryant’ın birer sefer MVP mükafatını kazanmış olması, Steve Nash’in ise 2 sene üst üste kazanmış olması sahiden bu mükafatın NBA severlerin nezdinde sorgulanır hale getirmiştir. Mükafatın ismini mı değiştiriyorlar ne yapıyorlar bilemiyorum, bu işin artık tadı kaçtı.
Biz tüm dünya insanları olarak iki kavramı birbiriyle çok karıştırıyoruz. Bir şey “müthiş” olması ve “değerli” olması birbirinden farklı kavramlar. Aslında daha yanlışsız izah etmek gerekirse bu iki kavramı ayırt edebiliyoruz lakin içeriğine koyduğumuz, başlığının altına ayıklayarak yazdıklarımızda yanılgıya düşüyoruz. Örneğin; kullandığımız Twitter çok “müthiş” bir şey lakin onu indirdiğimiz akıllı telefon “değerli” bir şey. Dondurma dayanılmaz bir şey değil mi? Lezzetli. Lakin pahalı bir şey değil, yalnızca harikulade bir şey. Fakat buzdolabı yahut buzluk pahalı bir şey hayatta. Kavramların ayrıştırırken bu doğrultuda düşünmek lazım. NBA’deki elementler de bu türlü, oyuncular da.
Bir oyuncunun bir maçta toplam 45 sayı atması dayanılmaz bir şey olabilir. Ancak son çeyrekte 25 sayı atmak hakikaten bedelli bir şey. Oyunun içinde çok değerli olup lakin çok kıymetli olmayan o kadar öge mevcut ki. Lakin asıl parametre şu noktadan itibaren hesaplanabilir oluyor; bir maçı kazandırmak ismine ibreyi ne kadar hareket ettirebilmek. Yani bir oyuncunun maçın sonucunda ne kadar tesir ediyor, ne kadar efektif? 2005-2010 yıllarını gözünüzün önüne getirin; Yao Ming’in sayı ortalaması Dwight Howard’ın önündeydi. Lakin Hangisinin kıymeti daha fazlaydı? Hangi oyuncu daha efektifti? O Dwight Howard, Orlando Magic grubunu NBA haritasına koydu ve NBA Finali’ne taşıdı. Bu örneği niçin veriyoruz? Birazdan MVP adaylarını ele alırken bunu göz önünde bulundurmamız gereken bir kriter olacak bir bakıma.
MVP ödülünün Joel Embiid yahut Nikola Jokic’e verileceğini düşünüyorum. Ve bence ağır favori, mükafatı alması gereken oyuncu Joel Embiid. Nikola Jokic ile ilgili bir parantez açmak istiyorum öncelikle, daha sonra Joel Embiid’i konuşalım.
George Mikan kimdir? NBA’in birinci harika yıldızı. Birinci pivotu. Bugün NBA basketbolunun oyun yapısının temelinin oluşturulmasına sebep olmuş insan. Minneapolis Lakers forması giyen Mikan, yalnızca vaktinin en kıymetli basketbolcusu değil birebir vakitte basketbol oyununun şekillenmesine sebep olmuş bir oyuncudur. Son 10 – 15 yıldır lig daha çok gardların ve şutörlerin ligi haline gelmeye başlamış olabilir lakin 60 yıla yakın bir mühlet NBA basketbolunun en dominant konumun pivot olmasının sebebidir George Mikan. Yani bir uzun ve etrafına kurulan oyuncu modelinin oluşturulmasına sebep olmuştur. Çokça bu kültürü devam ettirmiş ve pivot durumu dominant düzeyde tutmuş oyuncular gelmiştir. Kareem Abdul-Jabbar, Wilt Chamberlain, Bill Russell, Hakeem Olajuwon, Patrick Ewing ve Shaquille O’Neal…
NBA’de bir “evrim teorisi” varsa bu pivot durumu için geçerlidir. Bunun da birinci başlangıç noktası George Mikan’dır. Fakat evrimde gelinen son nokta ise Nikola Jokic’tir. Klâsik pivot kültürüne uygun boyalı alanı domine eden bir oyuncu tipi olmayabilir lakin zati evrim bu türlü bir şeydir. Jokic, boyalı alanda, dışarıda her yerde oyunun içerisinde tesirli olabiliyor. Daha tam bir oyuncu var mı ondan da emin değilim. Bunu vakitte tartışacağız aslında. O yüzden Jokic’in ne kadar değerli bir oyuncu olduğunu altını kalınca çizmek istiyorum.
Ancak Joel Embiid’in MVP mükafatı alması gerektiğini argüman etmemin sebebi şöyle açıklamam gerekiyor. Jokic’i Denver kadrosundan aldığımız an çokça güç kaybedecektir lakin makul bir düzeyde oyun oynama potansiyeli var. Jokic oradaki ekip oyununun en kilit oyuncusu. Lakin Joel Embiid’in Philadelphia kadrosundan aldığınız an katiyetle playoff’a girme ihtimali olmayan ligin son sıralarına düşmüş grup haline gelecektir. Bilhassa kadronun ikinci kıymetli oyuncusu Ben Simmons’ı gönderdikten sonra Embiid’in daha fazla tesirli olması, Philadelphia’nın ise daha fazla ivme kazanması Embiid’i direkt MVP adayı haline getiriyor. Joel Embiid, geçtiğimiz dönem da bundan çok geride istatistiklerle oynamıyordu, tekrar buna benzeri performans koyuyordu. Lakin işte burada yazımızda belirttiğimiz bahis devreye giriyor. Geçtiğimiz dönem bu sezonki kadar tesirli değildi. Grubunu muhakkak bir noktadan diğer bir noktaya taşıdıysa bir oyuncu bu da bedelli bir element oluyor bir oyuncuyu değerlendirirken.
Sonuç olarak vitrinde duran bir altın bileziğin bir bedeli yoktur. Onu hassas tartının üstüne bıraktığınızda oluşturduğu yük doğrultusunda pahası hesaplanabiliyor. Basketbol ve birçok kadro sporları da böyledir temelinde. Oyuncuları değerlendirirken bir maçın kazanılmasında yahut kaybedilmesinde efektivitesi doğrultusunda ele almamız gerekiyor. Yoksa maç yapılmasın, MVP için de heyet olmasın. Kağıt üstünde istatistik olarak hangi ekip yeterliyse ona şampiyonluk kupası verilsin, oyuncuya da MVP mükafatı verilsin. Sonuçta sayılar sahiden her şey olsaydı bir evrağın altına kredi kartıyla imza atardık ancak o denli yapmıyoruz. Ya kalemle imza atıyoruz ya da parmak izimizi bırakıyoruz.”
Cumhuriyet
