AFPAvustralyalı çiftçiler fare istilasına karşı eserlerini müdafaa çabası veriyor
Avustralya’da ülkenin doğusunu uzunluktan boya saran dev boyuttaki fare istilasına karşı ne yapılabileceği tartışılıyor. Zehir deseniz, etraftaki her şeyi de öldürüyor. Yılanlar deseniz, onlar esasen yiyebilecekleri kadar yemiş ve bu yıl rekor kilolara ulaşmışlar. O vakit ne yapılabilir? Canberra Times gazetesinden Steve Evans cevapları araştırdı.
Bir arkadaşım bundan evvelki son fare istilasını hala hatırlıyor.
Yeni Güney Galler bölgesinin kuzeyindeki Dubbo’daki meskenini basmışlar. Yüzlercesi, kapıların altından, çatılardan, nereden yol bulursa içeri giriyor ve ulaşılamayacak deliklerde ölerek ve pislikleriyle iğrenç bir koku yayıyorlardı.
Şu anda devam eden istila karşısında da beşerler her türlü hayali güç uğraş formülünü deniyor.
Dükkanların birçoklarında ticari fare kapanları tükenmiş olduğundan herkes kendi icatlarını geliştiriyor. Biri suyla doldurduğu bir kovanın kenarlarını bitkisel yağla sıvamış, suyun üzerine de fıstık ezmeli bir yem koymuş. Fareler fıstık ezmesine dayanamadıkları için kovanın kenarına tırmanıp oradan felaketlerine düşüyorlar.
AFPBazı çiftçiler konteynerleri dev tuzaklara dönüştürmüş ancak bu da kâfi olmuyorKlasik ve yeni metotlar
O ortada mesken imali formül ve tuzak tanımları paylaşılıyor.
Canberra’dan otomobille kuzeye üç saat uzaklıktaki Canowindra’dan paklık çalışanı Sue Hodge, “Una alçı karıştırınca eninde sonunda ölüyorlar lakin ben görebildiğim bir yerde ölmesini istiyorum ki ölüsünü atabileyim” diyor. Bu yüzden kapan kullanmayı tercih ediyor. Ancak birtakım çevik farelerin yemleri son lokmasına kadar temizleyip yakalanmamayı başardığını da anlatıyor.
Birtakım çiftçiler koca nakliye konteynerlerini kapana dönüştürmüş. Yüzlerce fareyi konteynerin bir tarafından içeri konan yeme çekiyorlar ve öteki uçtaki su dolu büyük küvette boğulmalarına yol açacak bir düzenek kuruyorlar.
Ancak bu çok gayret isteyen bir iş olduğu üzere fare sayısı çok fazla olduğu için yetersiz kalıyor. O nedenle kimileri zehir kullanmaktan yana.
Zehir doğal hayatı öldürüyor
Yeni Güney Galler Eyaleti hükümeti talep üzerine çiftçilere “fare napalmi” olarak tanımlanan bromadiolon isimli kimyasal husus kullanımı için 50 milyon Avustralya doları (27 milyon ABD doları) fiyatında fon tahsis etti.
Ama bu zehir de fareyle birlikte doğal etraftaki her şeyi zehirliyor ve ekosistemi mahvediyor.
Fareleri 24 saat içinde öldüren bu zehrin tesiri aylarca devam ediyor ve zehirlenen hayvanlar öbür hayvanlar tarafından da yendiği için doğal hayatın besin zincirine giriyor.
Bu nedenle Avustralya federal hükümetinin Pestisitler ve Veteriner İlaçları Dairesi bu zehrin kimi bölgelerde kullanımı için yapılan müracaatları reddetmeye başladı.
Onun yerine yeni tahliller öneriliyor.
Getty ImagesZehir kullanımı tesirli fakat farelerle birlikte etraftaki her şeyi de öldürüyor ve tabiatın istikrarlarını bozuyorYılanlar bu yıl şişman
Avustralya Ulusal Üniversitesi’nden Dr. Gavin Smith, tabiatta olağan olarak fareyle beslenen yılanların iyi bir tahlil olabileceğini söylüyor. Bunun doğal sürecin desteklenmesi olacağını düşünüyor.
Lakin bu tabiat dostu tahlilin de bir sorunu var. Yılanlar esasen bu işi halihazırda yapıyor. Hatta yılanların fare bolluğu yüzünden bu yıl her zamankinden daha şişman oldukları da bildiriliyor. Ancak fareler buna karşın çoğalmayı sürdürüyor.
Fareler son vakitlerde Avustralya’da kuraklığın sona ermesi ve şiddetli yağışlarla ziraî eserin çok güçlü olması nedeniyle büyük bir süratle çoğalıyor. Ekin dolu tarlalar fareler için güçlü sofralar demek. Ve olağan yılanlar için de.
İlerlemenin bedeli
Lakin bir öbür sebep daha var. Bu da biraz tarımda kullanılan teknolojinin ilerlemesinin bir yan sonucu.
Tarım teknolojisi geliştikçe toprak giderek daha ağır bir biçimde kullanılıyor. Tohum ekme makinaları artık o kadar faal ki tohumları birbirine yalnızca birkaç milimetre arayla, hatta geçen yılın eserinin saplarının ortasından dikilebiliyor.
Münasebetiyle tarlanın yine ekilebilmesi için artık bir evvelki ününün saplarının kaldırılması bile gerekmiyor.
Bu durum fareler -ve hasebiyle yılanlar- için kusursuz oluyor. Bu da ilerlemenin maliyetlerinden biri.
Cumhuriyet
