Habertürk Ankara Temsilcisi Muharrem Sarıkaya, Kabine Toplantısı öncesinde Bilim Heyeti üyeleriyle görüşerek izlenimlerini köşesine taşıdı.
Sarıkaya, koronavirüs salgınında her geçen gün artan olay sayılarının akabinde ‘tam kapanma’ kararı alınıp alınmayacağına ait yaptığı görüşmeleri aktardığı yazısında, Bilim Heyeti üyelerinin ‘tam kapanma’ istediğini; lakin Kabine’den evvel Sıhhat Bakanlığı’nın da bu cümlenin kurulmasına dahi tahammülü olmadığını yazdı.
Habertürk Ankara Temsilcisi Muharrem Sarıkaya, görüştüğü Bilim Kurulu’nun kimi üyelerinin “kapanmanın olması gerektiği görüşünde” olduğunu belirtirken; tekliflerinin de “eğer ekonomik olarak kaldırabilecek durumdaysa iki haftalık tam kapanma” olduğunu yazdı.
Sarıkaya’nın yazısından ilgili kısım şöyle:
“İki gündür hem Bilim Konseyi üyeleri hem de hükümetin husus ile ilgili taraflarıyla konuşuyorum.Baştan belirteyim, salgınla ilgili alınması gereken tedbirler konusuna iki tarafın bakışı farklı…Cumhurbaşkanı’nın “İşin birinci derece sorumlusu” olarak gösterdiği Bilim Kurulu’ndan yola çıkarsam…
Konuştuğum Bilim Kurulu’nun kimi üyeleri, “kapanmanın olması gerektiği görüşünde…”
Teklifleri de şayet ekonomik olarak kaldırabilecek durumdaysa iki haftalık tam kapanma olmalı…
Bunu söylerken gerçekleşme imkanının düşüklüğünün de farkındalar.
SALGININ KULUÇKA MÜDDETİ
İki hafta önermelerinin nedeni de Türkiye’de korona virüs salgını kuluçka mühletine dayalı…
Yani, virüsün girdikten sonra yerleşme, oturma süresi…
Bunun için farklı sayılar var; kimilerine nazaran 5 gün…
Fakat bahsin en iyi bileni Halk Sıhhati uzmanlarına nazaran ortalama mühlet 7 gün…
İki günden ne fark eder demeyin, 5 ve 7’ye nazaran kapanmanın mühleti de farklılaşıyor.
Zira hastalık bulaştığı andan itibaren kuluçka (inkübasyon) müddetini tamamlamak üzere olanlar ile yeni kapanlar ardıl sıra geleceği için, kapanmak için iki katına muhtaçlık var.
Yani 5 günlük bir inkübasyon müddeti kelam konusu ise baskılamak için tam kapanma gün sayısı 10 olmalı.
Şayet bu kuluçka müddeti 7 gün ise o vakit 14 güne çıkmalı…
TAM KAPANMANIN ZORLUĞU
Zati bu hususta başım karıştığı için hocaların hocası olarak da bilinen ve Bilim Kurulu’nun yasaklarla ilgili karar alan heyette da aktif vazife üstlenen Prof. Dr. Levent Akın’ı arayıp sordum.
Prof. Dr. Akın da inkübasyon mühletinin Türkiye’de 7 gün olduğunu bildirdi.
Bunun için şayet ki tam kapanma olacaksa 14 güne gereksinim olduğunu belirtti.
Lakin bunun zorluğunun da altını itinayla çizdi, bunun yerine daha akılcı tahliller olduğunu anımsattı.
Söylediklerinde haklı, ilkbahar aylarında uygulandığı üzere tam kapanma deyince o denli yarı çalışma süreci de kelam konusu olmayacak.
Yalnızca zarurî çalışması gereken şahısların sokağa çıktığı, geri kalan tüm çalışanların meskende kapalı kaldığı bir müddetten kelam ediyoruz.Bu olmadığı takdirde tam kapanmanın bir işe yaramadığını Prof. Dr. Akın da lisana getirdi.
AKILLI KAPANMA
Daha evvel bu sütundan yazdım, dünyanın birçok ülkesi tam kapanma yerine “akıllı kapanma” diye de bilinen formülü uyguluyor.
Nature Dergisi’nde de yer alan bir çalışmaya nazaran 226 ülkede (eyalet ve özerk cumhuriyetlerde) yapılan araştırma bugüne kadar kapanmaya ait en kapsamlı olanı.
Orada dikkatimi şu cümle çekmişti:
“Daha az yıkıcı ve az maliyetli kapanmalar, daha müdahaleci ve sert olanlar kadar tesirli olabilir…”Önerisinde birinci sıraya küçük küme buluşmalarının önüne geçilmesi, okulların bir müddetliğine kapalı kalması, kentler ortası hudut geçişlerinin engellenmesi, maske-mesafe-temizliğe halkın yönlendirilmesi ve birey hareketlerinin mümkün olduğunca kısıtlanması yahut farklı vakte yayılması…”
“BİRİNCİ DERECE SORUMLULUK
Bilim insanlarının altını çizdiği nokta da burada başlıyor.
Lakin tekliflerinin kabine toplantısından teğe bir çıkmadığının da altını çiziyor.
Şunu çabucak belirteyim, son iki gündür Bilim Kurulu’ndan ileti, WhatsApp yahut telefon yoluyla kiminle yazışıp konuşsam hepsinin sitemi de birebirdi:
“Birinci derece sorumlusu değiliz, tavsiye eden, önereniyiz; sorumluluk yönetimin, kabinenindir…”
Bu ortada Bilim Kurulu’nda bulundukları için tek kuruş maaş almadıklarını da kayda geçirdiler.
Dünyanın her ülkesinde Bilim Şuralarının tek kuruş para almadan çalıştığını da vurguladılar.
Hasebiyle son günlerde yazılıp çizilenler biraz üzmüş…
Hatta uzun müddettir Bilim Kurulu’na katılmayan üyelerin yakınmalarının temeli de buna dayanıyormuş.
BAKANLIK DA KAPANMAYA SOĞUK
Gelelim işin asıl sorumlusu olarak gösterilen öteki tarafa…
Yani Bakanlığa…
Sıhhat Bakanlığı’nın koridorlarında konuşulan da tam kapanma değil, hatta bu cümlenin kurulmasına dahi tahammülleri yok…
Bir müddettir salgına dönük gözlemlemeleri de umut verici olmuş, düşme eğilimine girmiş.
Birtakım vilayetlerde sorun gözükse de ülke genelinde birebir tablonun kelam konusu olmadığından kelam edildi.
Onlar da Bilim Heyeti üyeleri üzere gelecek haftanın ortalarını görmeden, yani çarşamba günkü salgın tablosuna bakmadan adım atılmasının yanlışsız olmayacağı kanaatindeler.
Bir daha belirteyim, Bakanlıktaki bakışa nazaran, şayet bir önlem alınması gerekiyorsa bu tam kapanma olmayacak…”
Cumhuriyet
