İngiltere’de süratle yayılan mutant Covid-19 virüsü dünyanın gündemine oturdu. En çok merak edilen soru şu: Eylül’de ortaya çıkan bu varyant, Türkiye’de de bulunuyor mu?
Eylül ayında İngiltere’de mutasyona uğrayan virüs, aralık ayında binlerce olaya bulaştı. Mutasyona uğrayan virüsün bulaş suratı yüzde yetmiş daha fazla. Hal bu türlü olunca birçok ülke İngiltere ile seyahat kısıtlamasına gitti.
20 Aralık gecesi İngiltere, Hollanda, Danimarka ve Güney Afrika’dan ülkemize uçuşlar da askıya alındı ve o an itibariyle havada olan 335 yolcuya PCR testi yapıldı ve yolcular izole edildi. Hatta Bakanlık önlemleri genişleterek 14 Aralık’tan itibaren İngiltere’den gelen 4 bin 603 yolcuyu da izolasyona aldı.
Fakat bir soru var ki cevabı şimdi net olarak verilebilmiş değil: Eylül ayında ortaya çıktığı belirtilen mutant virüs Türkiye’de de görülmüş olabilir mi?
Farklı görüşler mevcut.
Birinci olarak Sıhhat Bakanı Fahrettin Koca’ya kulak verelim. RNA virüslerinde mutasyonun beklenen bir durum olduğunu belirten Koca, kelamlarına şu biçimde devam etti:
“Halk Sıhhati Genel Müdürlüğümüz salgının başından beri ülkemizde görülen tüm virüs suşlarında gen mutasyonunu nizamlı olarak taramaktadır. Eylül ayından beri ülkemizde görülen suşların incelenmesi kısa müddette neticelenecektir.”
Türk Klinik Mikrobiyoloji ve İnfeksiyon Hastalıkları Klinik Derneği İdare Heyeti Üyesi Prof. Dr. Bülent Ertuğrul da şu ana kadar benzeri bir mutasyonun Türkiye’de görülmediğine işaret ediyor.
Sözcü’de yer alan habere nazaran; Prof. Dr. Bülent Ertuğrul, “Bununla ilgili Türkiye’deki merkezler de daima araştırma yapmaya devam ediyorlar. Elimizde aslında virüsün birinci genetik haritası var. Şu anda bizim ülkemizdeki hastalardan alınan numunelerden çalışılıp virüsler izole ediliyor ve onlar daima olarak birinci virüsle karşılaştırılıyor. Ancak bu cins bir değişikliğe şu ana kadar rastlanmadı” diye konuştu lakin şu ihtimali de göz arkası etmedi:
“Mutasyon virüs elbette Türkiye’de görülebilir. Bu bir RNA virüsü ve ne kadar çok şahsa bulaşıp ne kadar fazla çoğalırsa mutasyon geçirebilme mümkünlüğü da o kadar yükseliyor. Şu andaki sorun İngiltere’deki virüsün ülkemize gelip gelmeyeceği.”
AŞILARI ETKİLEMİYOR
Virüsün mutasyona uğramasıyla birlikte aşıların aktifliğinin devam edip etmeyeceği gündeme geldi. DSÖ’nün COVID-19’a karşı çaba grubunun önderi Maria Van Kerkhove mevzuyla ilgili “İngiltere, yeni tip corona virüsünün daha fazla yayılan çeşidinin aşıları etkilemediğini belirtti.” sözlerini kullandı.
DSÖ Baş Bilimcisi Soumya Swaminathan ise yaptığı açıklamada, “Şimdiye kadar bir dizi değişiklik ve mutasyon görmemize karşın, hiçbiri virüsün şu anda kullanılan ilaçlara yahut geliştirilmekte olan aşılara hassaslığı üzerinde kıymetli bir tesir yapmadı ve umuyoruz ki bu durum bu türlü olmaya devam edecek” dedi.
Sozcu.com.tr’ye konuşan Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Kısmı Lideri Prof. Dr. Esin Şenol ise virüsün her ülkede olabileceği görüşünde.
Mutant virüsün Eylül ayında izleme alınmaya başlandığının altını çizen Şenol, “İngiltere’de Aralık ayında yaygınlaştı. Mutant virüsler daima oluyor ve izleme alınıyor. Bu dikkatle izleme alınmış virüslerden bir tanesi. Toplumda yaygınlaştığı fark edilince ‘Bir adaptasyon avantajı mı sağladı?’ diye düşünülüyor. Bu varyant her yerde olabilir, her ülke izlemini yapmalı. Virüsle ilgili izlem yapılmalı ve tedbirlere kesinlikle devam edilmeli” sözlerini kullandı.
“TÜRKİYE’DE DE OLABİLİR, PANİK OLACAK BİR ŞEY YOK”
İngiltere ile seyahat yasağı getirilmesi ve İngiltere’den gelenlere gerekli denetimlerin yapılması virüsün Türkiye’ye gelmesini mahzurlar mi? Görüşlerine başvurduğumuz tıbbi Mikrobiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Tanıl Kocagöz’a nazaran virüs Türkiye’ye daha evvel ulaşmış olabilir. “
Aslında bu mutasyonlar o kadar çok oluyor ki Türkiye’de de bu usul yani Spike proteininde mutasyonlar olmuş olabilir” diyen Kocagöz, çok değerli bir mevzuyu vurguluyor:
“Her örneğe dizi tahlili yapılamıyor. İngiltere’nin güneyinde daha fazla olay görüldüğü için oradaki suşlar (alttürler) incelendi ve bu türlü bir durum ortaya çıktı. Fakat Türkiye’ye ulaşmış olabilir ya da Türkiye’de de birebir mutasyon gerçekleşmiş olabilir. Burada çok panik olacak bir şey yok. Zira virüsün öldürücülüğünde bir artış yok. Daha önemli bir hastalığa neden olmamış. Burada biz evrimsel olarak bu türlü bir şey bekliyoruz aslında. Zira daha kolay bulaşıp, daha az öldürücü olan virüslerin yayılma ihtimali çok daha fazla.”
“TÜRKİYE’DE DE GÖRÜLDÜ”
Habertürk müellifi Muharrem Sarıkaya‘ya konuşan Bilim Heyeti Üyesi ve Halk Sağlı Uzmanı Prof. Dr. Levent Akın, virüsün yayılmasının çok fazla vakit almadığını söyledi ve kelamlarını şu formda noktaladı:
‘Güney Amerika’nın en güney ucunda bir bölgede görülen bir virüsün suşu (altkültürü), Rusya’nın Kuzey Doğusundaki en uç noktasına ulaşması fazla vakit almıyor. Bir kişi Kızamık virüsünü ortalama 12 bireye bulaştırır. Burada bu oran 3-4 civarı. Değerli olan ne kadar korunduğumuz. Virüs aralık ayından bu yana tam 250 defa mutasyona uğradı. Bizde bir kere görüldü. Bu olağandır yaşamak için virüs devamlı bir değişime girmek ister.’
Cumhuriyet
