Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sıhhati Uzmanı Prof. Dr. Levent Akın, koronavirüs ile uğraşta yaz devrinde biraz daha rahat edebilmek için olay sayılarını düşürmek gerektiğini söyledi. Akın, “Vaka sayılarını düşürmemiz lazım ki yaz devrinde daha rahat hareket edelim. Lakin yeniden de korunma tedbirleri dediğimiz maskeyi, arayı, hijyeni ihmal etmememiz lazım. 2021 yılını bu türlü yaşayacağız. 2022 yılı bahara hakikat oldukça rahatlama olur. Bunun sebebi de, yeteri kadar aşı sağlanıp da toplumda yeteri kadar bağışıklama hizmeti verilirse aşılama yapılırsa, o vakit kıymetli ölçüde biz olayların düştüğünü göreceğiz. Bunun en hoş örneği şu anda İsrail’in durumu. Çok yüksek aşı yaptılar. Dramatik olarak olayları düştü. Bizim de o safhaya gelmememiz için bir sebep yok. Kâfi ki yeteri kadar aşı temin edebilelim. Milletlerarası piyasada anladığım kadarıyla çok sorun var aşı temininde. Biz mi zorlanıyoruz? Hayır. Avrupa’nın gelişmiş, güçlü ülkelerinin de aşı temin ederken çok ıstırap çektiklerinin farkındayız” diye konuştu.
“18-40 YAŞ KÜMESİ ÇOK UMURSAMAZ DAVRANIYOR”
Prof. Dr. Akın, koronavirüs salgınıyla çabada vatandaşların yasaklara uyması ile ilgili, “Vatandaş yasağa uyma konusunda istekli değil, dikkatli de değil. Israrla vurguladığım bir yaş gurubu var benim; 18-40 yaş kümesi. 18-40 yaş kümesi çok umursamaz davranıyor. Lakin bunların yakın etraflarında anneleri, babaları, kardeşleri, riskli hastalığı olan bireyler var. Yani onlara bulaştırma olasılıkları yüksek. Bu kümenin temel dikkatsiz davrandığını düşünüyorum. Kapatmalar olmaz yani çok özel durumlar hariç. Hastanelerde dolup taşma basamağına yaklaştığımız vakit tahminen 14-20 günlük kapatmalar olur; lakin bunun dışında vilayetler dediğim üzere sarıdan turuncuya, turuncudan kırmızıya geçtikçe alınan kısıtlayıcı tedbirler artıyor. Ya da tam aykırısı kırmızıdan maviye gidildikçe tedbirler azalıyor. O yüzden vilayet idaresi elbette ilin taşıdığı hastalık yükünü takip edecek. Fakat vatandaşın bu bahisteki ahengi da çok değer taşıyor. Yani tam tipik olarak devletin sunduğu teklifler ve imkanları vatandaşların da gerçek kullanması ve dikkatli takip etmesi gerekiyor. Bütün temel bunun üzerine kuruluyor. Devletle vatandaşlar ortasındaki alakalar ne kadar tesirli olursa hastalıkla gayrette o kadar arayı kolay alıyoruz” tabirlerini kullandı.
“İNSAN HAREKETLERİNİ DURDURMAK ZORUNDASINIZ”
Akın, olağanlaşma sürecinde vilayetlerin risk durumlarına nazaran renklendirildiğini hatırlatarak, şunları kaydetti:
“Bir vilayet kırmızı onun yanındaki ilin mavi olması hayalciliktir. Vilayetler ortası bağlantı vardır. Tüm vilayetler ortası ilgi var. O yüzden komşu vilayet kırmızıysa, siz en iyi durumda sarı olabilirsiniz. Bu insan hareketlerinden kaynaklanıyor. İnsan hareketlerini durdurmak zorundasınız. Ortada kalabilir, kırmızının yanındaki turuncu olabilir, turuncunun yanındaki sarı olabilir, sarının yanındaki de maviye dönebilir. Natürel mavide biraz daha rahat olunuyor. Bu rahatlıktan şunu anlamayalım; ‘bu iş bitti korona artık yok, gezeriz tozarız’ manasına gelmiyor. Bölgenizdeki risk azalmıştır. Kendinizi koruyun; lakin rahat edin. Tahminen o vakit sinema, tiyatrolardan bile bahsedebilirsiniz. Ancak mavi ne kadar genişlerse, toplumdaki tüm faaliyetlerin açılması daha kolaylaşır. Kırmızı ne kadar genişlerse, sistem toplumu giderek daha fazla sıkmaya başlar, ta ki aşılamada belirli oranlara ulaşana kadar. Aşılamada aşikâr oranlara ulaştığınız vakit esasen olay sayısında düşme olur. Vilayetler tedbirlerini yeteri kadar uygulayamamış olsa bile vilayetlerin bir anda turuncudan sarıya, sarıdan maviye geçtiğini görürüz. Aşılama oranları yükseldiği takdirde.”
“HAZİRAN’DA YERLİ AŞIMIZI ÜRETEBİLİRİZ”
Akın, Erciyes Üniversitesi (ERÜ) Aşı Araştırma ve Geliştirme Merkezi’nde (ERAGEM), koronavirüse karşı geliştirilen yerli ve ulusal inaktif aşısının çalışmaları ile ilgili de “Ben Erciyes Üniversitesi’nin ürettiği aşının yakın bir periyotta Faz-3 çalışmasına geçip hoş sonuçlar vereceğini düşünüyorum. Tarih vermek çok sıkıntı bir şey; lakin her şeyin yolunda gittiğini varsayım ediyorum. Zira bilgiler o denli geliyor. Muhtemelen ‘biz Haziran’da tahminen Faz-3 çalışmasının da sonuna ulaşır ve biz bu aşıyı artık üretebiliriz’ diyebiliriz. Bu büsbütün kestirim; hiç tutmayabilir, daha da erken olabilir. Tahminen Haziran, Temmuz ‘ben Faz-3 çalışmamı bitirdim, acil kullanım onayına başvuruyorum’ diyebilirler. Bu bana hiç sürpriz olmaz. Lakin Nisan ayında bu türlü bir şey olacağını beklemiyorum” dedi.
Cumhuriyet
