Eski Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Lideri Birol Aydemir, TV5’te TÜİK dataları ile ilgili çarpıcı açıklamalarda bulundu.
‘Ekonomi ve Ötesi’ programında Hasan Basri Akdemir ile İbrahim Kahveci’nin sorularını cevaplayan Aydemir, yeni Merkez Bankası Lideri Naci Ağbal ile dikkat cazibeli açıklamalarda bulundu. Aydemir, başkanlığı boyunca kendisine Gelir Yönetimi’nden bilgi gelmediğini belirterek, “O zamanki Maliye Bakanlığı Müsteşarı, bu mevzuya mani oldu. O zamanki müsteşar da şimdiki Merkez Bankası Lideri oldu. Evet, Naci Ağbal. Evvel bakan oldu, sonra Merkez Bankası Lideri oldu” dedi.
‘VERİLER ÇOK ŞÜPHELİ’
Bütün ülkelerde istatistik kurumlarının eleştirildiğini fakat Türkiye’de TÜİK’e yönelik tenkitlerin son yıllarda çok arttığını belirten Aydemir “İnsanlar, artık açıklanan bilgilere güvenmez hale geldi. İşin doğrusu, evet, ben de TÜİK’in enflasyon, istihdam, büyüme üzere alanlarda yayınladığı bilgilerin artık çok kuşkulu ve tartışmalı olduğu konusunda hemfikirim” dedi.
‘BAŞKANLIĞIM BOYUNCA BİLGİ VERMEDİLER’
Aydemir, TÜİK istatistiklerini hazırlamak için öbür kurumların bilgilerini temin etmeleri gerektiğini lakin kendisinin TÜİK Başkanlığı boyunca o periyodun Gelir Yönetimi Başkanlığı yöneticilerinin bu bilgileri kendisine vermediğini söyledi.
Gelir Yönetimi Başkanlığı’nın kanunen de bu dataları TÜİK’e vermek zorunda olduğunu belirten Aydemir, şunları söyledi:
‘NACİ AĞBAL MANİ OLDU’
“4,5 yıl boyunca ben olduğum sürece vermedi. Evet; motamot, bunun altını çizerek söylüyorum. O zamanki Maliye Bakanlığı Müsteşarı, bu mevzuya mahzur oldu. O zamanki müsteşar da şimdiki Merkez Bankası Lideri oldu. Evet, Naci Ağbal. Evvel bakan oldu, sonra Merkez Bankası Lideri oldu. Ben tekraren istememe karşın, kendi kanunlarındaki kararı mahzur göstererek, Vergi Metot Kanunundakini, veremeyeceklerini söylediler. Ben de bizim TÜİK kanunu gereği bunu vermeleri gerektiğini ve bunun bir mecburilik olduğunu söylememe karşın, buna yıllarca pürüz oldular. ‘Kanun değişikliği gerekir’ dediler. Kanun değişikliğini hazırlayarak Meclis’e götürdük ki gerek yokken bile, ancak Meclis’te kanunun geçmesine de pürüz oldular. Ama çok değişiktir, Türkiye’de aslında idarenin ve yöneticilerin ideolojisini anlamak açısından sahiden burası çok kıymetli, bunun altını çiziyorum; ben ayrıldıktan sonra, sanıyorum Mayıs-Haziran üzere, ben Şubat başında ayrıldım, hiçbir kanun değişikliği yapılmadan, hiçbir şey değişmeden Gelir Yönetimi, bütün bilgilerini TÜİK’e açtı.”
‘TÜİK BAĞIMSIZLIĞINI KAYBETTİ’
Aydemir, istatistik kurumunun bağımsızlığının, Merkez Bankası’nın bağımsızlığından bile değerli olduğunu belirterek şunları kaydetti:
“Eğer siz, bilgileri hakikat bir biçimde toplayıp, yanlışsız bir halde istatistik üretip, bunu bağımsız, tarafsız bir biçimde yayınlayamıyorsanız, o vakit sizin alacağınız kararların, uygulayacağınız siyasetlerin hakikat olma ihtimali de yok; zira dataya dayalı bir siyaset üretmeniz lâzım. Şayet enflasyon verisini düşük gösteriyorsanız; gerçek enflasyon, sizin gösterdiğinizden daha yüksekse, o vakit sizin uygulayacağınız para-maliye siyasetleri gerçek olabilir mi? Mümkün mü bu? Ben bunu söylerken, TÜİK bağımsızlığını kaybetmiş midir?
Evet, mutlaka kaybetmiştir. Merkez Bankası da kaybetmiştir, TÜİK de kaybetmiştir, BDDK da kaybetmiştir, EPDK da kaybetmiştir, SPK da kaybetmiştir. Türkiye’de hiçbir bağımsız kurum kalmamıştır. Bu çok net. Bu bu türlü biline. İstatistik Kurumunun bağımsızlığı neden kıymetlidir? Zira İstatistik Kurumu, birebir vakitte hükümetin icraatını ölçüyor. Enflasyon verisi, büyüme verisi, sanayi üretimi verisi, istihdam verisi neyi ölçtü? Kimin performansı bu? İktisat performansı. Pekala, ekonomiyi kim yönetiyor? İktidar yönetiyor. İktidarın performansını ölçen, İstatistik Kurumu. İstatistik Kurumunuz, şayet bağımsız olmazsa nasıl ölçer? Nasıl tarafsız bir formda davranabilir?”
‘TÜİK DATALARI BERAT ALBAYRAK’A VERİLİYOR MUYDU?’
TÜİK’in datalarının, herkese, Cumhurbaşkanı’na da sokaktaki vatandaşa da birebir anda açıklanması gerektiğini vurgulayan Aydemir, Berat Albayrak periyodunda TÜİK dataları açıklanmadan evvel, bu bilgilerin kendisine sunulduğunu ileri sürdü. “Olamaz bu türlü bir şey” diyen Aydemir, TÜİK bilgileri açıklanmadan evvel Bakan Albayrak’ın verdiği sayılarla TÜİK bilgileri açıklandıktan sonra ortaya çıkan sayıların tıpkı olmasından hareketle bu kanaate sahip olduğunu söyledi.
‘TÜİK LİDERİ’NİN İSTATİSTİK BİLGİSİ VAR MI?’
Aydemir, “Mesela TÜİK Lideri fakat TÜİK Lideri artık vealeten. Yani Bakan, bugün onu alıp yerine yarın sabah öteki birini verebilir. Yalnızca TÜİK için bunu söylemek TÜİK’e haksızlık olur, başka birçok kurum için de öyle” dedi. Liyakat konusuna da dikkati çeken Aydemir “Ben artık soruyorum: TÜİK Lideri’nin istatistikle ilgili hangi deneyimi ve bilgisi var? Hangi kurumlarda çalışmış? Yahut diğer kurumdakine… TUBİTAK’a veteriner götürülüp Ulakbim’de lider yardımcısı yapıldı ya. Yani liyakat dediğimiz şeyin hiçbir tane ölçütü kalmadı” diye konuştu.
‘BAKANLAR KARARLARI RESMİ GAZETE’DEN OKUYOR’
Aydemir, şöyle devam etti:
“Liyakat sorunu ortadan kalkınca kurumların işleyişi de artık eskisi üzere değil. Kurumlar, işlevlerini icra edemiyor; zira başlarındaki beşerler kâfi bilgiye, liyakate sahip değilse, kurumlarını da yönetemiyorlar. Şu anda Saray’dan gelen talimatları yerine getiren beşerler oluyorlar. Kendileri rastgele bir alternatif siyaset ortaya koyamıyorlar, rastgele bir teklif götüremiyorlar. Gerçi şu anda bakanların ve bakanlıkların hiçbirinin siyaset belirleme yetkisi yok. Siyaset Saray’da belirlenecek, bunlara verilen talimatlar yerine getirilecek. Kararı Resmi Gazete’de okuyor kurumlar, vakit zaman Bakanlar… Bu türlü bir idare olabilir mi? Yani sizinle ilgili, bakanlıkla ilgili kararı siz, Resmi Gazete’de okuyorsunuz.”
BEŞTEPE’DEN MERKEZ’E TRANSFER OLDU
Merkez Bankası Lideri Murat Uysal, Kasım ayında gece yarısı yapılan operasyonla misyonundan alınmış yerine Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Lideri Naci Ağbal atanmıştı. Uysal’ın vazifeden alınıp yerine Ağbal’ın getirilmesine hem muhalefet hem de ekonomistler sert reaksiyon göstermişti.
Uysal, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın kararıyla vazifeden alınan Murat Çetinkaya’nın yerine 6 Temmuz 2019’da misyona getirilmişti. Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak da 8 Kasım’da resmi Instagram hesabından istifa ettiğini duyurmuş, 27 saat sonra Cumhurbaşkanlığı İrtibat Başkanlığı’ndan yapılan açıklamada ‘Berat Albayrak’ın misyondan affedildiği’ denilmişti.
Albayrak’ın yerine TBMM Plan ve Bütçe Komitesi Lideri Lütfi Elvan getirilmişti.
Cumhuriyet
