Orman Genel Müdür-lüğü’nün (OGM) 15 yıllık faaliyet raporları, binlerce hektarlık alanın küle döndüğü yangınlarda facianın nasıl adım adım geldiğini ortaya koydu. En çok ormanın yandığı periyotlar en az uçak kiralanan yıllarda yaşandı. 6 uçağın kiralandığı 2008’de 29 bin 749 hektar alan yandı. 20 uçağın kiralandığı 2010’da ise yalnızca 3 bin 317 hektar alan yangınlardan etkilendi. Yalnızca 2 uçağın kiralandığı geçen yıl 20 bin 971 hektar ormanlık alan küle döndü. Yangınların atlamasını engellemek için orman içine açılan emniyet yolları da yıldan yıla azaldı. Raporlara nazaran, 2019 ve 2020’de yangın gölet ve havuzları için hiç çalışma yapılmaması dikkat çekti.
CHP Tekirdağ Milletvekili İlhami Özcan Aygun, OGM’nin 15 yıllık faaliyet raporlarını inceledi. 2007-2012 ortasında OGM’nin yangın söndürmede ortalama 23-25 helikopter ile 18-20 uçak kullandığına işaret eden Aygun, “Fakat 2013’te uçak sayısı yarı yarıya düşüyor. 2013’te 26 helikopter, 5 THK uçağı ve 6 amfibik uçak olmak üzere 11 uçak kiralanıyor. Yani kiralanan uçak sayısı 20’den 11’e indiriliyor. Sonraki yıllarda sayı daima düşüyor. 2015’te kiralanan uçak sayısı 4’te kalıyor” dedi. Aygun, yanan orman alanlarının artmasına rağmen uçak sayısındaki azaltmanın kabul edilebilir olmadığına dikkat çekerek, “2019’da hiç uçak kiralanmamış. 2020’de 2 uçak kiralanmış. Sayılar düşündürücü. AKP, bunlardan ders almak yerine 2021’de temmuz ayının ortasında 3 uçak kiralanacağını açıklamıştır. Sonuçta bu yıl afet ilan edilen bir trajedi yaşadık” diye konuştu.
Aygun, daha çok uçak kiralanan devirde, orman yangınlarından hasar gören alan ölçüsünün da şu ankinin yarısı seviyesinde olduğuna dikkat çekti. 2002-2011 ortasında 19 bin 738 orman yangını çıktığını ve bunun sonucunda 83 bin 836 hektar orman alanının yandığını anlatan Aygun, yılda yaklaşık 8 bin 364 hektar orman alanının ziyan gördüğünü belirtti. 2003-2011 ortasında yangından ziyan gören orman alanlarının toplam ülke ormanlarına oranının binde 33 olduğuna dikkat çeken Aygun, şöyle devam etti:
2020’DE 2’YE KATLANDI
“2003-2011 ortasında Türkiye, orman yangınları ile uğraşta daha başarılıdır. İspanya’da yangınlarda ziyan gören orman alanlarının ülke ormanlarına oranı yüzde 3.49, Yunanistan’da yüzde 5.11, Fransa’da yüzde 1,09 iken Türkiye’de bu oranın binde 33 olması epeyce iyi bir tablodur. Bu devirde 23 helikopter, 14 THK uçağı ve 6 amfibik uçak kiralanmıştır. Bu da başarıdaki nedenlerden biridir.”
Aygun, 2020’de orman yangınlarında yanan alan ölçüsünün bir evvelki yıla nazaran ikiye katlanmasına rağmen, 2021’de 3 uçak kiralanmasının büyük bir ihmal olduğunu söyledi. 2020’de OGM’nin Faaliyet Raporu’na nazaran; 27 helikopter, 2 amfibik uçak kiralandığını vurgulayan Aygun, şu bilgileri verdi:
“2016-2020 ortasındaki orman yangınlarını incelersek, 2020’de yanan orman alanındaki büyük sıçrama dikkat caziptir. 2016’da 9 bin 156, 2017’de 11 bin 993, 2018’de 5 bin 644, 2019’da 11 bin 332 hektarlık orman yanarken 2020’de 20 bin 971 hektar orman yanmıştır. Yanan orman alanındaki iki kat artışa rağmen kiralanan uçak sayısında artışa gidilmemiştir. Orman yangınlarındaki artışın en kıymetli nedeni ‘sebebi muhakkak olmayan yangınlardır’. Zira 2019’da 3 bin 744 orman alanı sebebi muhakkak olmadan yanarken, bu sayı 2020’de 11 bin 771 hektara çıkmıştır. Bu kuşkulu ve büyük artışa karşın uçak filosu oluşturulmamıştır.”
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın 13 Temmuz’da Rusya’dan 3 uçak kiralandığını açıkladığını anımsatan Aygun, şöyle devam etti: “Afet niteliğine dönüşen orman yangınları 28 Temmuz’da Manavgat’ta, 29 Temmuz’da Muğla’da başladığında da çok hazırlıksız yakalandık. Uçak kiralama süreci temmuz ortasında yapılmış ve sayı 3 adet uçakta tutulmuştur. Avrupa’dan gelen yardım sonucu bu sayı artmıştır. Tarım ve Orman Bakanı’nın 8 Ağustos tarihli açıklamasına nazaran ülkedeki yangınlarda 15 uçak, 64 helikopter kullanılmıştır. Yani afette kullandığımız uçak sayısı bile 2011 yılında kullandığımız uçak sayısının gerisindedir.”
Aygun, bahisle ilgili Meclis’te araştırma önergesi de verdi.
Cumhuriyet
