CHP Zonguldak Milletvekili Ünal Demirtaş, TÜİK’ın 2020 yılı vefat ve mevt nedenleri istatistiklerini yayımlamamasına reaksiyon gösterdi. İşsizlik ve enflasyon bilgileri ile ilgili çelişkileri gündeme getiren CHP’li Demirtaş, TBMM Başkanlığına sunduğu soru önergesi ile ilgili olarak, “Türkiye İstatistik Kurumu, devletin resmi kurumu. Misyonunu yaparken uyması gereken unsurlar kanunla belirlenmiş. İstatistikleri yenilik ve şeffaflık unsuruna nazaran hazırlayıp yayımlaması gerekiyor, Lakin TÜİK bilhassa son periyotta ya dataları yayımlamıyor ya da yayımladığı dataları makyajlıyor. Yani TÜİK kuruluş kanununu ihlal ediyor” dedi.
VEFAT İSTATİSTİKLERİ EN SON 24 HAZİRAN 2020’DE YAYIMLANDI
Vefat sayıları ile vefat sebeplerine ait istatistiklerin en son 1 yıl evvel yayımlandığını hatırlatan Ünal Demirtaş, “24 Haziran 2020 tarihinde açıklanan bu bültende ‘Bu mevzu ile ilgili bir sonraki haber bülteninin yayımlanma tarihi Haziran 2021’dir’ ibaresi yer almaktadır. Fakat 2021 Haziran ayı içinde ‘Ölüm ve Mevt İstatistikleri, 2020” bülteni yayımlanmamıştır. 23.06.2021 tarihinde yapılan açıklamada; ‘Ulusal Data Yayınlama Takvimine nazaran 24 Haziran 2021 tarihinde saat 10.00’da yayımlanması planlanan ‘Ölüm ve Mevt Nedeni istatistikleri, 2020 haber bülteni, idari kayıtlarda üretilmekte olan istatistiklere ait çalışmaların şimdi tamamlanamamış olması sebebi ile ileri bir tarihe ertelenmiştir” halinde açıklama yapılmıştır. Bu açıklamanın üzerinden yaklaşık bir ay geçmiş olmasına karşın TÜİK tarafından, 2020 yılı vefat sayıları ile nedenlerine ait bir bülten hala daha yayımlanmamıştır.” diye konuştu.
SIHHAT BAKANLIĞI TÜİK’E DATA AKIŞINI DURDURDU MU?
CHP’li Demirtaş, TÜİK’in 2020 yılı mevt sayıları ile vefat nedenlerine ait bilgileri yayımlamaması, Covid-19 nedeni ile Türkiye’de hayatını kaybeden kişi sayısının gizlenmek istediğine ait kuşkuları kuvvetlendirdiğine vurgu yaparak şunları belirtti:
“Basına yansıyan açıklamalara nazaran TÜİK, 2015 yılından bu yana, vefatları Sıhhat Bakanlığı ile elektronik ortamda izleyebilmektedir. Buna nazaran TÜİK, vefat olduğunda hastanelerdeki sistem üzerinden girilen bilgileri, Sıhhat Bakanlığı, Nüfus ve Vatandaşlık İşleri, SGK, belediyeler ve mezarlıklar ile birlikte otomatik olarak birebir anda görebilmektedir. Otomatik olarak işlenen bu dataların derlenerek mevt istatistiklerinin oluşturulması, TÜİK’in uzmanlık alanıdır. Münasebetiyle TÜİK tarafından yapılan ‘İdari kayıtlarda üretilmekte olan istatistiklere ait çalışmaların tamamlanamaması’ üzere bir münasebet, teknolojinin bu kadar geliştiği bir periyotta, gerçek bir sebep değil lakin mazeret olarak yorumlanabilir. Covid-19 sürecini, başından beri şeffaflıktan uzak bir halde yürüten Sıhhat Bakanlığı’nın kamuoyunu yanıltan yaklaşımı maalesef devletin resmi istatistik kurumu olan TÜİK’e de sirayet etmiştir. Bu durumda ya Sıhhat Bakanlığı TÜİK’e bilgi akışını durdurdu ya da TÜİK’e bu dataların açıklanmaması istikametinde bir talimat geldi.”
2020 YILI MEVT İSTATİSTİKLERİ BÜLTENİ NE VAKİT YAYIMLANACAK?
5429 sayılı Türkiye İstatistik Kanunu’nun, ihlal edildiğini söyleyen Ünal Demirtaş, “TÜİK bilgileri, şimdiki ve şeffaf bir formda yayımlamakla yükümlü. Fakat buna karşın TÜİK, Ulusal Bilgi Yayınlama Takvimi’nde belirlenen müddetin üzerinden yaklaşık 1 ay geçmiş olmasına karşın hala daha 2020 yılı vefat ve mevt sebeplerine ait istatistikleri yayınlamış değil. TÜİK, kelam konusu bülteni vaktinde yayımlamayarak kuruluş kanununu açıkça ihlal etmektedir.” dedi.
CHP Zonguldak Milletvekili Ünal Demirtaş, önergesinde şu soruların yanıtlanmasını istedi:
1) TÜİK tarafından 23.06.2021 tarihinde yapılan açıklamada; 2020 yılı mevt ve vefat nedenleri istatistiklerinin yayımlanmama sebebi olarak tabir ettiği, “ idari kayıtlarda üretilmekte olan istatistiklere ait çalışmaların şimdi tamamlanamamış olması” ile kastedilen nedir? TÜİK’in bu çalışmayı tamamlayamamasının nedeni nedir?
2) TÜİK, vefat ve vefat nedeni istatistiklerinde, hastanelerde girilen vefat bilgilerini Sıhhat Bakanlığı ve Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü ile tıpkı anda görebilmekte midir? Şayet görebiliyorsa bu sistem üzerinden “Ölüm ve Mevt nedenlerine ait 2020 yılı bültenini oluşturacak teknik alt yapı TÜİK’te mevcut değil midir? Yoksa TÜİK’e 2020 yılı Mevt ve Mevt nedenlerine ait bültenin yayımlamaması için bir talimat mı verilmiştir?
3) Şayet TÜİK, hastanelerde girilen vefat bilgilerini Sıhhat Bakanlığı ve Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü ile tıpkı anda göremiyorsa, bu bilginin TÜİK ile paylaşımı ne vakit ve hangi münasebet ile durdurulmuştur?
4) Devletin resmi istatistik kurumu olan TÜİK,2020 yılı Mevt ve Mevt Nedenleri İstatistikleri Bülteni’ni vaktinde yayımlamayarak, kuruluş kanunu olan 5429 sayılı Türkiye İstatistik Kanunu’nun 4’üncü unsurunu ihlal etmiş olmamakta mıdır? Bu Kanununa karşıt davranılmasının sorumlusu kimdir?
5) TÜİK’in 2021 yılı Haziran ayı içinde yayımlaması gereken “Ölüm ve Vefat İstatistikleri,2020” bülteninin yayımlanmasının gerçek nedeni nedir?
6) TÜİK, “2020 yılı Vefat ve Mevt İstatistikleri Bülteni” ne vakit yayımlanacaktır?
Cumhuriyet
