CHP İstanbul Milletvekili ve TBMM Adalet Kurulu Parti Sözcüsü Zeynel Emre, TBMM Başkanlığına verdiği kanun teklifiyle, Covid-19 kapsamında kesilen idari cezaların desteği olan Genel Hıfzıssıhha Kanunu’na süreksiz unsur eklenmesini istedi.
Teklifin yasallaşması halinde, Genel Hıfzıssıhha Kanunu’nun 282’inci hususu kapsamsında Covid-19 salgını destek gösterilerek maske ve toplumsal ara ihlali gerekçesiyle 1 Nisan 2020 – 31 Mart 2021 tarihleri ortasında verilen idari para cezaları ile bunlara ait tüm gecikme faizi ve cezalardan kaynaklanan kamu alacağı terkin edilecek.
Kanun teklifinin münasebetinde şu görüşlere yer verildi:
SALGINLA UĞRAŞTA EN KIYMETLİ BELİRLEYİCİLERDEN BİRİ KARAR ALICILARA İNANÇTIR
“Etkisi ve yaygınlığı açısından insanlık tarihinde gibisi görülmemiş bir salgın olan Covid-19’a karşı yürütülen çaba, başta sosyo-ekonomik olmak üzere etik ve hukukî kıymet ve kuralların da test edildiği bir imtihan haline dönüşmüştür. Alınan önlemlerin bilimsel desteği, ortaya çıkan sonuçların paylaşımındaki şeffaflık, müeyyideye bağlanan kısıtlamalardaki tüzellik ile cezaların uygulanmasında kanun önündeki eşitlik, salgına karşı yürütülen uğraşta muvaffakiyetin en kıymetli belirleyicilerinden olan halkın karar alıcılara inanç duyması; bu sayede de toplumsal ölçekte önlemlere riayet edilmesini sağlamaktadır.
Doğal afetlerde olduğu üzere salgın hastalıklara karşı uğraş devirlerinde, karar alıcılara her zamankinden fazla sorumluluk düştüğü bir gerçektir. Bu devirlerde siyasi iktidarlar, orkestra şefi, maestro pozisyonuna geçmekte; aldıkları kararlarla halkın karşı karşıya kaldığı sıkıntılar ya süratle aşılmakta ya da yangının büyümesine sebep olunmaktadır. Yönettikleri toplumları muhtemel tehditlere karşı gerekli önlemleri alarak hazır duruma getirmekle mesul ve bu hedefle yetkilendirilmiş şahısların, sorumluluklarını yerine getirmesi bir zorunlulukken, aksi durum bir eksiklik değil aksiyonun içeriğine nazaran hata vasfı bile kazanabilmektedir.
AKP İKTİDARI SINIFTA KALDI
Türkiye Cumhuriyeti’ni bir fiil 19 yıldır tek başına yöneten AKP iktidarı, geçen bu yıllarda yarattığı tahribat ve son olarak 2018 yılında uygulamaya konulan kelamda ‘Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’, özde ‘otoriter-tek adam rejimi’ nedeniyle Covid-19 salgınıyla gayrette hem sosyo-ekonomik hem de etik ve hukukî boyutta sınıfta kalmıştır. Başarısızlığın seviyesi, sıkıntıların aşılamamasıyla sonlu kalmamış, yeni ve telafisi imkansız yeni sıkıntıların doğmasına sebep olunmuştur. Salgının başlangıcında hadise sayılarını kamuoyu ile hakikat paylaşmayan; gerek duyulan tam kapanmayı, yıllardır sürdürülen rant ve yolsuzluk iktisadından kaynaklı çökertilen devlet bütçesinin imkansızlıklarından kaynaklı gerçekleştiremeyen; aşıları vaat edilen tarih ve ölçüde sağlayamayan karar alıcı noktadaki siyasi iktidar, geldiğimiz kademede halk nezdinde devlete olan itimadı sıfırlamış durumdadır.
ANAYASA ALIŞILMAMIŞ YASAKLAR
Covid-19 ile uğraş devrinde neden olunan tahribatların en değerlilerinden biri ise, salgının yayılmasını tedbire emelli konulan yasakların uygulamasında görülmüştür. Bilindiği üzere maske ve toplumsal uzaklık ile birtakım gün ve saatlerde muhakkak yaş kümelerinin yanı sıra toplumun geneline konula sokağa çıkma yasakları, Covid-19 ile uğraş devrinde alınan önlemler ortasında öne çıkanlardır. Bu sınırlamaları ihlal edenlere çeşitli ölçülerde (maske takmama cezası 900 lira, toplumsal uzaklığa uymayanlar ile yasak saatlerde sokağa çıkanlara da 3150 lira) idari para cezası kesilmekte. Covid-19 salgını nedeniyle geçen yılın Mart ayından itibaren başlayan yasakları ihlalden on binlerce vatandaşa ceza kesilirken, her geçen gün bu sayı artış göstermektedir. Ortalarında Prof. Dr. Kemal Gözler’in de yer aldığı birçok anayasa hukukçusu, kelam konusu yasakların, OHAL kapsamında uygulanacak yasaklar olduğunu tabir etmesine rağmen AKP iktidarı, birçok mevzuda olduğu üzere bu hususta da tüzel gereklilikleri yerine getirmeksizin kararları uygulamaya koymuştur.
LEBALEP KONGRELER
Hukuksal destekten mahrum idari kararlarla çıkılan yolda uygulamalar da ikili standartlı halde hayata geçirilmiştir. Bunun net örneği, iktidar partisi AKP’nin ilçe, vilayet ve büyük kongresi olmuştur. AKP Genel Lideri ve tıpkı vakitte Cumhurbaşkanı olan Recep Tayyip Erdoğan’ın şahsen övündüğü parti kongre salonlarının lebalep dolması, tekrar tıklım tıklım dolu salonlarda AKP’lilerin cümbüşleri geçen aylar boyunca kamuoyuna yansımıştı. Hem yazılı ve görsel hem de toplumsal medya üzerinden yansıyan imgelerde Covid-19 yasaklarının açıkça ihlal edildiği AKP kongrelerine ait rastgele bir cezai süreç kelam konusu olmazken on binlerce vatandaş çeşitli münasebetler sunularak Covid-19 idari para cezasına çarptırılmıştır. Hatırlanacağı üzere geçen aylarda İstanbul Taksim’de kamera kayıtları üzerinden yapılan tespitle maskesini nizami takmadığı için bir vatandaşa ceza kesilmesi bile kelam konusu olmuştu.
İKİLİ HUKUK SİSTEMİ
CEZALAR İPTAL EDİLSİN, DEVLETE İNANÇ TEKRAR TESİS EDİLSİN
Neden olunan tahribat, iktidarın yanlış uygulamalarıyla hudutlu kalmayıp, erki elinde tutanlar yüzünden halkın devlete olan inancının sarsılmasıdır. AKP iktidarının süregelen hukuksuz uygulamalarının daha fazla tahribat yaratmaması ve halkın devlete olan inancının tekrar tesis edilmesine bir nebze katkı sunması bağlamında Covid-19 nedeniyle verilen cezaların iptal edilmesi; geçen süreçte ödemesi yapılan cezaların ise vatandaşlara iade edilmesi için cezaların desteği olan 1593 sayılı Genel Hıfzıssıhha Kanunu’na süreksiz bir unsur eklenmesini amaçlamaktayız.”
Cumhuriyet
