Covid: Akşam sokağa çıkma yasağının arkasındaki nedenler ne, mücadelede ne kadar etkili?
Dünya genelinde koronavirüs kaynaklı olay ve can kayıpları artarken, birçok ülke tekrar bir dizi kısıtlama ve yasak uygulamaya başladı. Türkiye’de geçen haftadan bu yana haftaiçi 21.00 ile 05.00 saatleri ortasında; haftasonu da büsbütün sokağa çıkma yasağı uygulanıyor.
Bölgesel kısıtlamaların uygulandığı İngiltere’de de kimi kentlerde pub, restoran ve cümbüş merkezlerinin kapanma saatleri erkene çekilirken, kimi yerlerde ise büsbütün kapalı tutuluyor.
ABD’de de başta California ve New York olmak üzere kimi eyaletlerde cümbüş yerlerinin erken kapanması öngörülüyor ve belirli saatler ortasında sokağa çıkma kısıtlaması uygulanıyor.
Son olarak Fransa da 15 Aralık’ta ülke çapındaki karantinanın sona ermesinin akabinde mahallî saatle 20.00 ile 06.00 ortasında sokağa çıkma kısıtlaması uygulanacağını açıkladı.
Fakat, sokağa çıkma kısıtlamalarının aşikâr saatler ortasında uygulanması kimi tartışmaları beraberinde getiriyor.
Bu uygulamayı savunanlar, akşam saatlerinde toplumsallaşma faaliyetlerinin arttığını ve bunun da kimi ferdî tedbirlerin ihmal edilmesini beraberinde getirebileceğini öne sürüyor.
Bu uygulamaya karşı çıkanlar ise aşikâr saatler aralığında uygulanan kısıtlamaların tesirli olduğuna dair rastgele bir bilimsel bulgu ya da bilgi olmadığını söylüyor.
NEDEN AŞİKÂR SAATLER ORTASI YASAK UYGULANIYOR?
Yetkililer, genel olarak aşikâr saatlerde sokağa çıkma kısıtlanması uygulanmasının “sosyalleşme ve toplumsal hareketliliği” azaltma emeli taşıdığını belirtiyor.
Yapılan birtakım araştırmalar, virüsün yayılımının kapalı ve kalabalık ortamlarda başlayarak, daha sonra konutlara ve işyerlerine yayıldığını gösteriyor.
Akşam saatlerinde sokağa çıkma kısıtlamasına gösterilen bir öteki münasebet de alkol tüketiminin bu vakit dilimlerinde artması.
Bilim insanları, alkol tüketimi artınca ferdi tedbirlerin gevşediği, toplumsal uzaklık ve maske kullanımı üzere uygulamalara dikkat edilme eğiliminin azaldığını vurguluyor.
Edinburgh Üniversitesi kamu sıhhati öğretim üyesi Prof. Dr. Linda Bauld, HuffPost’a yaptığı açıklamada, belirli saatler ortası uygulanan sokağa çıkma yasağının pandemi ile gayrette bir “ara önlem” olduğunu söyledi.
Bauld, “Bu uygulamaya başvuran birçok ülke var. Bilindiği üzere, akşam saatleri genel olarak daha riskli olarak nitelendiriliyor. Gece kulübü, bar ve restoran üzere yerlerde salgının süratli yayıldığı örnekler var. İnsanların bu üslup yerlerde geçirdikleri vakitler arttıkça, gardlarının düşme eğilimi de artıyor. Yer sahiplerinin tüm uğraşlarına karşın toplumsal ara ortadan kalkıyor ve alkol tüketimi de olumlu sonuçlar doğurmuyor” dedi.
BU TEDBİR NE KADAR TESİRLİ?
Sokağa çıkma yasağının muhakkak saatlerde uygulanmasının ve cümbüş yerlerinin erken kapatılmasının pandemi ile gayrette ne kadar tesirli olduğu konusunda ise tartışmalar devam ediyor.
Bu formülün tesirli olduğunu gösteren pek fazla bilimsel çalışma bulunmuyor. Hatta yapılan araştırmalarda tesirinin düşük olacağına dair değerlendirmeler yer alıyor.
İngiliz hükümetinin bilimsel tavsiye kümesi Sage, 21 Eylül’deki toplantısında pub, bar ve restoranların saat 22.00’de kapatılmasının “düşük bir tesir yaratmasının beklendiği” değerlendirmesini yaptı.
Bulaşıcı hastalıklar uzmanı Prof. Dr. Mark Cullen de virüsün “gece ya da gündüz vakitlerini pek umursamadığını” söyledi.
Cullen, “Bu, büsbütün davranış değişikliği yaratmaya çalışmanın bir yolu. Lakin tuhaf bir metot ve sorunun kendisini de çözmeye kâfi değil” dedi.
Cumhuriyet
