Covid: Dört kentten yoğun bakım uzmanları ‘Hasta sayısı azalıyor ama rehavete kapılmayalım’ diyor
Getty Images
“Oh be”
Kocaeli’ndeki Darıca Farabi Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nde vazifeli ağır bakım tabibi Deniz Heppekcan, geçtiğimiz günlerde Twitter hesabından, çalıştığı ağır bakım ünitesindeki boş yatakları gösteren bir fotoğraf paylaştı ve altına da bu notu düştü.
Paylaşımın altına birçok sıhhat çalışanı da misal yorumlar yazdı.
Sağlıkçılar, kendi hastanelerindeki ağır bakım servislerinde de Covid-19 tedavisi gören hastaların yoğunluğunun azaldığını belirtti ve biraz nefes almaya başladıkları yorumunu yaptı.
Sıhhat Bakanlığı’nın son bilgileri de Türkiye çapında ağır bakım ünitelerindeki doluluk oranlarının düştüğünü gösteriyor.
Bakanlığın açıkladığı son haftalık bilgilere nazaran ülke çapındaki yetişkin ağır bakım servislerindeki doluluk oranı, yüzde 59’a gerilemiş durumda.
Olay sayıları ise yeni kısıtlamaların öncesindeki periyoda nazaran büyük oranda azalmış lakin son günlerde 7000’ler düzeyine yükselmiş bulunuyor.
Uzman isimler bir yandan ağır bakımlarda değerli bir düşüş yaşandığını teyit ederken başka yandansa sayılardaki düşüş ve aşı nedeniyle rehavete kapılmanın süreci tekrar aksine çevirebileceği ihtarını yapıyor.
Uzmanlara nazaran Covid’e karşı gayret son süratiyle sürüyor.
‘BİR MODÜL GÜZELLEŞMEDE GEÇMİŞİ UNUTUYORUZ; TATİL NEDENİYLE ENDİŞELİYİM’
“Alınan önlemlerle birlikte hakikaten de önemli bir azalma gerçekleşti. Cerrahpaşa’da, ameliyathane de ağır bakıma çevrildiği için genişletilmiş bir ağır bakım kapasitesine sahip hale gelmiştik. Artık bu genişlettiğimiz bütün alanları kapattık. Yalnızca kendi ağır bakımımızda kaldık. Şu anda mevcut ağır bakımdaki doluluk oranımız yüzde 50 ile 60 ortasında diyebilirim.
“İstanbul ve Türkiye’deki bütün hastanelerde de emsal bir durum var. Pandeminin ikinci atağının yükseldiği, iki ay evvelki devirde hiçbir hastanede yer bulunamazken, ağır bakımları büsbütün dolu iken bugün ondan sıyrılmış durumdayız. Bu düşüşün büsbütün kısıtlamalara bağlı olduğunu düşünüyorum.
“Ağır bakımlarda doluluk azaldı, çok iyi oldu’ diye bir yanılgı bizi maalesef tekrar eski hallere getirebilir. Aşılamanın olması bizi rehavete götürmemeli. İkincisi sayıların azalması da rehavete götürmemeli. Maske kullanımı ve hijyen kurallarına uyulmasına devam etmeliyiz. Kısıtlamalar bence devam etmeli zira maalesef kısıtlamalar hür bırakılınca hiç kimse kendini otokontrol halinde kısıtlamayacaktır.
“Kaygılarımdan biri, şubat ayının ikinci yarısı, mart başında yeni bir atak olabileceği istikametinde. Kış tatili alanlarındaki rahatlık, bir ortaya gelme, toplumsal aranın ortadan kalkması kelam konusu. Bu bireyler, sömestr tatili bittiğinde kentlerine geri döndükleri vakit bu enfeksiyonu yayabilecekler üzere görünüyor. Onun dışında mutant gen ortaya çıktı ve mutasyona uğramış virüs ülkemize de girdi. İş yeniden denetimden çıkarsa tıpkı tip badirelere yol açılacaktır üzere görünüyor.
“Bizim bence halk olarak en büyük kusurlarımızdan biri, bir modül iyileşmede çabucak geçmişi unutuyor olmamız. Bu bahiste daha dirençli, daha hassas olmamız lazım. Önlemleri elden bırakmaya çok eğilimliyiz. Bu olmamalı. Maske kullanımı ve öteki tedbirler muhakkak devam etmeli”
Prof. Dr. Oktay Demirkıran (İstanbul Üniversitesi – Cerrahpaşa, Cerrahpaşa Tıp Fakültesi, Ağır Bakım Bilim Dalı)
Getty Images‘VAKA SAYISI ARTARSA BU, AĞIR BAKIMA DA YANSIYABİLİR’
“Bizim ünitemizde hasta sayısı inanılmaz ölçüde azaldı. Ankara ile ilgili duyumlarımız da birebir biçimde. Benim ağır bakım servisimde Covid’e ayırdığımız yatak sayılarını önemli manada düşürdük. Yatak sayılarını düşürmüş olmamıza karşın perşembe günü mevcut Covid için ayrılan yatakların yüzde 50’si boştu Cuma ise yüzde 70’i boştu.
“Bunun temel olarak üç nedeni olduğunu düşünüyorum. Kısıtlamaların natürel ki tesiri olmuştur. Lakin bunun dışındaki faktörlerden bir tanesi, Sıhhat Bakanlığı’nın yapmış olduğu siyaset değişikliği. Sayılar daha gerçek olarak açıklanmaya başladıktan sonra beşerler ‘Evet bu galiba önemli’ demeye başladı. İkinci faktör ise bence, hastalığı tatmayan yer kalmaması. Herkes sağında solunda birilerinin hasta olduğunu hatta hayatını kaybettiğini yaşadı. Bunlar da halkın önlemlere saha sıkı uymasına neden oldu.
“Ama bu hadise sayılarındaki azalmayı dikkatli kıymetlendirmek gerekiyor. Hatırlarsanız nisan ayındaki hadise sayıları en fazla beş binler civarındaydı. Biz sonra 35 binli hadiseleri gördük ve bu hadise sayısı altı binlere niyet rahatlamaya başladık. Hadise sayısı rölatif olarak bir iki ay önceye nazaran azaldı fakat nisan ayındaki, salgının birinci pikine nazaran hala çok daha fazla hadisemiz mevcut ve bu işi halledebilmiş değiliz. Salgın tüm süratiyle devam ediyor.
“Yoğun bakımlar birinci kez “Oh, rahatladık” dedi. Ancak bir şeyi dikkatli pahalandırmak lazım. Biliyorsunuz hadise sayıları 5.800’lere kadar düştü ve sonra yine yavaş yavaş yükselme gösteriyor. Hadise sayısı arttığı vakit bunun ağır bakımlara yansıması çabucak olmaz. Birinci evvel hadise sayısı artar, sonra hastaneye, ya da polikliniğe başvuran hasta sayısında tedricen bir artış olur. Bu artış içerisinde hastaneye yatırılan hasta sayısında artış olur ve ondan sonra ağır bakımlara talep artış olur. Sayılar artsa bile bunun ağır bakıma yansıması yaklaşık üç haftalık, bir aylık bir gecikmeyle oluyor. Hasebiyle hadise sayısını denetim etmek öncelikli yaklaşım olmak zorunda yoksa daha evvelden yaşadıklarımızın birebirini tekrar yaşarız.
“Dönüyoruz, dolaşıyoruz tıpkı yere geliyoruz; maske, aralık, paklık. Olay sayıları denetim edilmezse ve bilhassa tedbirler gevşetilirse ağır bakımlara gereksinimin da artması bir potansiyel olarak olarak karşımızda duruyor.”
Prof. Dr. Necmettin Ünal (Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi, Ağır Bakım Uzmanı)
Getty Images‘YOĞUN BAKIMDA AZALMA OLDU LAKİN DAHA DA AZALMIYOR, ARTIK SABİT BİR SEYİR İZLİYOR’
“Bundan bir ay evvel biz yüzde yüz, büsbütün doluyduk. Artık yüzde 65-75’lere düştü. Ben bunun nedeninin kısıtlamalar olduğunu düşünüyorum. Bence en büyük faktör, insanların maskelerini çıkararak bir ortada bulundukları kısıtlanması. Yani temel olarak restoran, kafe üzere maskesiz ve toplu olarak oturdukları ortamlardaki kısıtlamaların tesirli olduğunu düşünüyorum.
“Gerek benim hastanemde gerekse İzmir’deki başka hastanelerde kısıtlamalardan sonra ağır bakıma başvuran hasta sayısı hayli azalmıştı. Lakin artık o azalma durdu. Daha sabit bir seyir izliyor, daha da azalmıyor.
“Burada sanıyorum kısıtlamaların getirdiği iyilik hali, olay sayılarındaki düşüş biraz bir rehavet oluşturdu. Bir de aşılamanın başlaması sanıyorum toplumda biraz rehavet oluşturdu. Onun sonucu üzere. Aslında daha azalmasını beklerdik fakat olmadı şu an için.
“Toplumda aşıyla ilgili büyük bir beklenti oluştu. Aşıyla ilgili daima olumlu şeyler söyleniyor. Sıhhat çalışanı ortasında da bunu görüyorum. Baktığımızda ülkemizdeki aşılanma oranı şu an son derece düşük. İnsanların, ‘Bu olayı atlatıyoruz’ diye düşünmesine yetecek bir durum yok. Toplumda en az yüzde 60, 70’lerde bir aşılanma gerekiyor. Gelen ölçünün yetersiz olduğunu biliyoruz. Bu, çok uzun sürecek.
“Toplumun ‘Artık bu işi atlatıyoruz’ demesi için önümüzde daha çok uzun bir vakit var. Ama ben, insanların gerek ruhsal ve ekonomik nedenle süreçten çok bunalmaları, gerekse de aşıyla ilgili oluşan büyük beklentiler sonucu bir gevşeme görüyorum. Gerçekler bu türlü olmasa da herkes bunu istediği için o istikamette davranmaya başladı.
“Herhangi bir rahatlama psikolojisine girmeden birebir halde devam etmeliyiz. Daha önümüzde oldukça bir yol var.”
Prof. Dr. Mehmet Uyar, (İzmir Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi, Ağır Bakım Ünitesi)
Getty Images‘TAM SONDAYIZ, BURADAN AŞAĞI DA DÜŞEBİLİRİZ ÜST DA ÇIKABİLİRİZ’
“Bizdeki ağır bakımlarda, bir buçuk iki ay öncesine kıyasla yaklaşık yüzde 50 oranında azalma oldu. Hem bizim hastanemize hem de Konya’daki öbür hastanelere baktığımızda azalma var.
“Bu azalma biraz kısıtlamaların tesiri. Bilhassa hafta sonu kısıtlamaları değerli oldu. Hafta sonu kısıtlamaları şehirlerarası ulaşımı da bayağı bir azalttı. Bunun yanında havalar da soğuk, kısıtlamalar da olduğu için herkes konutun içinde kaldı.
“Cuma günü devlet hastanesi dahil başka hastanedeki arkadaşlarla görüştüğümde ise ‘Son bir iki gündür bir artış var’ dediler. Bu da bu tatil dönemindeki hareketlenmeden kaynaklanmış olabilir.
“Şu anda bana nazaran tam sondayız. Tamam, kısıtlamalarla yoğunluk belli bir düzeye kadar azaldı lakin burada kaldı. Bundan sonraki en ufak bir hareketlilikte tekrar artabilir. Şimdi kritik düzeyin altına düşemedi. Mutasyon yahut varyantla virüsün tekrar ortaya çıkması ya da tekrar bir hareketlenme, bizi birden tekrar eski halimize döndürebilir.
“Aşılama değerli, toplumda yaygınlaşması da değerli. Aşıyla ilgili elimizde çok fazla data yok lakin en azından yavaşlatacağı kesin lakin orada da çok emin değiliz zira mutasyon geçirmesi ihtimali var. Ağır bakımda da hasta profili daima değişiyor. Bu hastalık devir periyot farklı klinik formlarda karşımıza geliyor.
“Biz olağanlaşmayı denedik ama insanlarımız olağanlaşmayı çok farklı anladılar, çok fazla açıldılar ve bilhassa de aile içi bulaş çok arttı. Artık de olay sayısının azalması biraz rehavete neden oldu.
“Bu devir tam bir hudut devri. Buradan aşağı da düşebiliriz üst da çıkabiliriz diye düşünüyorum. Beni bilhassa bu tatil korkutuyor. Beşerler kent değiştirmeye kalktılar. Biraz daha dayanmamız gerekiyor. Hiç olmazsa şu aşılamanın toplumda aşikâr bir oranın üstüne çıkması lazım.”
Prof. Dr. Alper Yosunkaya, (Konya Necmettin Erbakan Üniversitesi Meram Tıp Fakültesi, Ağır Bakım Bilim Kısmı Başkanı)
Cumhuriyet
