Sıhhat Bakanlığı’nın paylaştığı datalara nazaran her 100 bin şahıstaki olay sayısının en yüksek olduğu beş vilayet, Karadeniz Bölgesi’nde yer alıyor.
Bakanlık birinci defa geçen hafta, 81 vilayet için her 100 bin şahıstaki Covid-19 hadise sayısı bilgilerini açıkladı.
8-14 Şubat periyodunu kapsayan birinci datalarda, birinci beş sırada Trabzon, Rize, Ordu, Giresun ve Samsun kentleri yer aldı.
Bakanlık geçtiğimiz günlerde ise 15-21 Şubat haftasına dair dataları açıkladı.
Bu yeni bilgiler kapsamında ise kentler ortasındaki sıralama değişti lakin birinci beş vilayet tıpkı kaldı.
Son datalara nazaran 100 bin bireydeki olay sayısı, Trabzon’da 228,02’den 207,54’e, Rize’de 202,44’ten 200,08’e düşerken; Ordu’da 194,42’den 228,40’a, Giresun’da 184,34’ten 217,51’e, Samsun’da 171,29’dan 202,94’e yükseldi.
Türkiye’deki en yüksek sayının çıktığı Ordu’da yeni önlemler alındı.
Karadeniz bölgesindeki durumu BBC Türkçe‘ye kıymetlendiren, Türk Tabipleri Birliği’nin bölgedeki oda liderleri, ortadaki tablonun birkaç farklı nedeni olabileceğini söylüyor.
‘KENTLER BİRBİRİNE ÇOK YAKIN’
Farklı kentlerin Tabip Odası liderlerine nazaran, hadise sayısının bölgede daha fazla olmasının kıymetli nedenlerinden biri, Doğu Karadeniz’de hem kentler ortasındaki kısa aranın hem de köy-kent bağlantısının önünü açtığı hareketlilik.
Samsun Tabip Odası Lideri Funda Neslihan Furtun, “Karadeniz coğrafik olarak bilhassa Samsun’dan itibaren doğusuna gerçek vilayet ve ilçelerin birbirine çok yakın bir aralıkta olduğu, adeta bütünleştiği bir yapıya sahip. Hasebiyle burada iç içe ömür çok daha fazla” hatırlatmasını yapıyor.
Uzmanlar; Samsun ile Ordu, Ordu ile Giresun, Giresun ile Trabzon ve Trabzon ile Rize’nin birbirine yakın olması nedeniyle bir kentte yaşayıp öbür kentte çalışmanın da yaygın olduğunu söylüyor.
Trabzon Tabip Odası Lider Kibar Yaşar İtimat, “Virüs bu formda daima hareketli olarak gezinip duruyor” diyor.
Uzmanlar, Artvin’deki olay sayısının bu vilayetlere nazaran daha az olmasını da Artvin’in coğrafik olarak en yakınındaki Rize’yle ortasındaki uzaklığın çok daha fazla olmasına bağlıyor.
‘HALK HAFTA SONU KÖYLERE GİDİYOR, GENİŞ AİLELER TIPKI MESKENDE KALIYOR’
Uzmanlar, bölge sakinlerinde hafta sonlarını köyde geçirme anlayışının yaygın olduğunu aktarıyor.
Trabzon Tabip Odası Lideri İnanç, ailelerin kent içindeki mesken ortamıyla köydeki konut ortamının farklı olduğunu anlatıyor:
“Karadeniz bölgesinde Cuma günü köylere hakikat İstanbul trafiği üzere bir trafik oluyor. Beşerler; Cumartesi, Pazar günlerini köyde geçirmek için yola çıkıyor. Hepimizin köyde bir dede meskeni, baba ocağı var ve bu da tek konut. Köyde üç dört kardeş, aileleriyle bir arada tek bir konutta oturuyor. Ayrıyeten köy ortamı olduğu içinde kendilerini daha özgür de hissediyorlar. Oradan hastalık alınıyor ve alışılmış kente döndüklerinde temas daha da artıyor.”
İnanç, Trabzon’da kent merkezinde ise alışveriş gerekçesiyle dışarı çıkıp gezme anlayışının da yaygın olduğunu gözlemlediğini söylüyor:
“Hafta sonu eline poşet alan, sağda solda, ‘Bakkala, markete gideceğiz’ diye Trabzon’da geziyor. Sokağa çıkma yasağının ne manada ne için yapıldığını tam yorumlayamamışlar üzere.”
İtimat, ayrıyeten kimi vatandaşların bilgilerini gizlediğini gözlemlediğini de ekliyor:
“Testi olumlu olan şahısların kimilerinin temaslılarını saklama üzere bir huyu var. Çalıştığı yeri saklıyor, oradaki yer külfet görmesin diye; akrabasıyla ya da bir arkadaşıyla temaslıysa onun ismini vermiyor, karantinaya girmesin diye. Bunlar da izolasyona girmediği için sayıların daha da artıyor.”
‘MUTASYON VAR’
Uzmanların dikkat çektikleri bir nokta ise mutasyon virüsün mümkün tesiri.
Mutasyon virüsün bölgede ne kadar yaygın olup olmadığına dair elde resmi bir bilgi bulunmuyor.
Bununla birlikte uzmanlar, bölgede mutasyon virüsün var olduğunu bildiklerini ve bunun yaygın olduğuna dair de güçlü emareler olduğunu savunuyor.
Rize’de Şubat ayının başında hadise sayısında yüzde 50’ye yakın bir artış yaşandığını belirten Rize Tabip Odası Lideri Kazım Şahin’e nazaran bunda, sömestr tatili nedeniyle bölge dışında yaşayan Karadenizlilerin akrabalarını ziyaret için memleketlerine dönmeleri tesirli oldu.
Şahin, bu seyahat hareketliliği içinde mutasyonun bölgeye taşınmış olabileceği kanısında.
Enfeksiyon hastalıkları uzmanı olan Samsun Tabip Odası Lideri Furtun ise şu yorumu yapıyor: “Bölgede aile uzunluğu yahut bir apartmanda ya da bir köyde ya da bir işyerinde yüksek sayıda hastalarla karşılaşabiliyoruz. Bu da bize mutasyon mümkünlüğünü düşündürüyor. Biz mutasyonun süratli bulaştığını biliyoruz. Aile üyeleri ya da işyerindeki insanların süratli bir halde hasta olmasından bunun olabileceğini iddia ediyoruz.”
Bir mikrobiyolog olan Rize Tabip Odası Lideri Şahin ise Rize’de test alanında çalışan meslektaşlarının kendisine, “kentteki hadiselerin yaklaşık yarısının mutant virüslere ilişkin olduğunu söylediğini” belirtiyor.
Getty ImagesKaradeniz’de Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın iştirakiyle toplumsal aralık kurallarına dikkat edilmeden gerçekleştirilen AKP vilayet kongreleri, muhalefet partileri tarafından eleştirildi.AKP KONGRELERİ DE TESİRLİ OLDU MU?
Adalet ve Kalkınma Partisi’nin son periyotta kimileri Karadeniz’de olmak üzere düzenlediği vilayet kongrelerinin virüsün yayılmasına muhtemel tesiri de kamuoyunda tartışılıyor.
Rize Tabip Odası Lideri Şahin, bunun tek neden olmamakla birlikte aşikâr bir tesirinin olduğunu kanısında:
“Rize’de hadiselerde Şubat ayı başında, Ocağa nazaran yüzde 40, 50 artış yaşandı. Okulların tatil edilmesiyle dışarıdaki Karadeniz beşerinin gelmesiyle artış oldu. Şubatın ikinci haftasında ise Cumhurbaşkanımız burada üniversitede açılışlar yaptı, öbür birtakım tesislerin açılışını yaptı. 15 Şubat Pazartesi günü de parti kongresi vardı. Öncesinden artış vardı fakat o hafta ekstradan bir fazlalık oldu.”
Samsun Tabip Odası Lideri Furtun da bu cins kalabalık kongrelerin virüsün yayılmasında muhakkak bir tesiri olduğunu düşündüğünü belirtiyor.
HANGİ TEDBİRLER ALINMALI?
Uzmanlar, bölgede önlemlere çok dikkat edilmesi gerektiği kanısında.
Samsun Tabip Odası Lideri Furtun, mutasyon dahil olmak üzere daha fazla bilgilerin kamuoyuyla paylaşılmasıyla önlemleri daha sağlıklı tartışabileceklerini söylüyor.
Furtun, bölgede okulların açılmasının riskli durduğunu, şayet mutasyon yaygınsa okul açılmasının mutasyonlu virüsün çok daha yayılmasına neden olabileceğini belirtiyor.
Artış trendinin sürmesine ve mutasyon virüsün durumuna nazaran bölgesel önlemlerin alınmasının ve aşikâr bir müddet için tam kapanmanın gündeme alınması gerekebileceğini söylüyor Furtun.
Trabzon Tabip Odası Lideri İtimat, hem sokaktaki insan hareketliliği hem de şehirlerarası ve kentler ile köyler ortasındaki araç hareketliliği karşısında daha sıkı önlemler alınması, sokaklarda ve kara yollarında daha fazla kontrol yapılması gerektiğini söylüyor.
Burada güvenlik görevlilerine kıymetli rol düştüğünü belirten İtimat, bölge sakinlerinin tam da okulların açılması ve esnaflarla ilgili kimi kısıtlamaların kaldırılması planları arifesinde çok daha şuurlu davranması gerektiğini belirtiyor.
Rize Tabip Odası Lideri Kazım Şahin ise bölge açısından mümkünse tam kapanma uygulanması gerektiğini söylüyor.
Şahin, bu yapılamıyorsa bölgeye seyahat kısıtlaması konmasını, bölgeye gelen insanlardan PCR analizi yahut bölgeye geldikten sonra muhakkak bir mühlet karantinaya girme mecburiliği getirilmesini savunuyor.
Cumhuriyet
