Dart misyonu: Dünya’ya çarpma riski taşıyan asteroidleri yörüngeden saptırma denemesi başlıyor

NASA / JHUAPL / Steve Gribben

Dünya’ya çarpma tehlikesi olan bir asteroidin yörüngesini değiştirmek için kullanılabilecek teknolojiyi denemek emeliyle yarın bir uzay aracı fırlatılacak.

NASA’nın (Amerikan Uzay ve Havacılık Dairesi) Dart misyonu kapsamında fırlatılacak uzay aracı, Dimorphos isimli asteroide çarpacak ve süratiyle, yörüngesini değiştirmeye çalışacak.

Uzayda dolaşan ve birkaç yüz metre çapında olan rastgele bir cismin Dünya’ya çarpmasının tesirleri kıtasal ölçekte olabilir.

Dimorphos, Dünya için rastgele bir tehlike oluşturmasa da, gezegeni korumak gayesiyle birinci sefer bir asteroidin suratı kesilmeye ve yörüngesi değiştirilmeye çalışılıyor.

NASA’nın gezegen savunma uyum ofisinden Kelly Fast, “Dart ile Dimorphos’un yörüngesi çok az değişmiş olacak. Yaklaştığı evvelce tespit edilen bir asteroid için bu kadarı yeterli” dedi.

Dart uzay aracını taşıyan Falcon 9 roketi, Çarşamba günü TSİ 09.20’de ABD’nin California eyaletindeki Vandernberg Uzay Gücü Üssü’nden fırlatılacak.

BBC

325 milyon dolarlık Dart misyonu, birlikte hareket eden iki asteroidi amaç alıyor. Didymos 780 metre, Dimorphos ise 160 metre çapında.

Dimorphos büyüklüğündeki bir cisim, ortalama bir nükleer bombanın birkaç katı büyüklüğünde bir güç ile patlayıp, geniş bir alanı etkileyebilir ve yerleşim bölgelerinde on binlerce kişinin ölmesine neden olabilir.

Çapı 300 metreyi aşan asteroidler kıta ölçeğinde tesirde bulunurken, 1 kilometreden büyükleri tüm dünyayı tesirler.

• NASA ve Avrupa Uzay Ajansı’ndan Didymos asteroidini vurma planı
• Dünya’ya asteroit çarpması nasıl önlenecek?

BBC

Beklenen tarih Eylül 2022

Dart fırlatıldığında Dünya’nın yerçekiminden kurtularak Güneş etrafında kendi yörüngesini izleyecek. Eylül 2022’de iki asterod Dünya’ya 6,7 milyon mil uzaklıkta iken, “uydu” pozisyonundaki Dimorphos’a saatte 15 bin mil (saniyede 6,6 km) süratle çarpacak.

Çarpmanın tesiriyle uydunun suratında saniyede milimetreden çok daha küçük bir değişiklik olması planlanıyor. Böylelikle bu uydunun Didymos etrafındaki yörüngesi de çok az değişecek. Bu küçük değişiklikle cismin Dünya’ya çarpma tehlikesi bertaraf edilebilecek.

NASA’nın Dart misyonu programcısı Tom Statler, uzaydaki asteroidlerin birçoklarının tehlike oluşturmadığını, risk teşkil edebileceklerin büyüklüğünün ise Dart misyonu ile hedeflenen asteroidler kadar olabileceğini söylüyor.

• Kamo’oalewa: Dünya’ya yakın tuhaf küçük asteroidin sırrı ne?
• 66 milyon yıl evvel dinozorları yok eden göktaşıyla ilgili son bulgular neler?

NASA / JHUAPL / Ed WhitmanDart grubu Ağustos’ta uzay aracının güneş panellerini denetim etmişti

ABD Kongresi 2005’te NASA’dan Dünya yakınındaki 140 metreden büyük asteroidlerin yüzde 90’ını tespit etmelerini istemişti. Bu kategorideki asteroidler ortasında Dünya için risk oluşturanına rastlanmadı. Lakin NASA bu cisimlerin yaklaşık yüzde 40’ını tespit edebildi.

Dart maksadına ulaşmadan 10 gün kadar evvel, İtalyan imali LiciaCube isimli uyduyla çarpma anının manzaraları Dünya’ya gönderilecek.

Dimorphos’un yörüngesindeki değişimin yüzde 1 civarında olacağı ve Dünya’dan teleskoplarla ölçülebileceği belirtiliyor.

Johns Hopkins Üniversitesi Uygulamalı Fizik Laboratuvarı’ndan Andy Rivkin, Dimorphos’un iç yapısı bilinmediği için çarpmanın ne biçimde tesir göstereceğini kestirmenin sıkıntı olduğunu söylüyor.

Cumhuriyet