Denizler Giderek Kuruyor – Şükrü KARAMAN
Denizlerde av dönemi bugün (15 Nisan) sonlanıyor. 15 Nisan’dan sonra küçük kayıklar avlanma yapabilecek.
1 Eylül’de büyük umutlarla açılan dönemde beklentilerin tersine hamsi ve palamut bol çıkmadı. Tüm ihtarlara rağmen yabanî avlanmayı sürdüren gırgırlar denizi adeta kuruttu. Boğaz ve denizlerde özgürce tıp atan gırgırlar, denizin altını üstüne getirerek yasal boyun altındaki yavru balıkları yakaladı.
BEKLENDİĞİ ÜZERE OLMADI
Japonya’da kullanılması yasak troller de denizlerimizde cirit atıyor, balık kuşağını tüketiyor. Durdurulamayan bu tehlike balıkçılığın geleceği açısından çok vahim. Tarım ve Orman Bakanlığı’nın bu dönem iki kere 15’er gün hamsi avı yasağı sonuç getirse de bir müddet sonra 7 santimetrenin altında hamsiler tekrar tezgâhlarda yer aldı. İnsanın içini “cız” ettirecek parmak uzunluğunda hamsiler tekrar satıldı. Yokluktan 40 liradan alıcı bekledi minik hamsi.
Profesyonel balıkçıların bol palamut öngörüsü evvelkilerde olduğu üzere bu dönemde da yeniden gerçekleşmedi. Fakirin temel eseri olan palamutun yanı sıra hamside de beklenen olmadı. Deniz suyunun sıcaklığından öçeşidi, sofraların vazgeçilmezi hamsi Gürcistan ve Rusya karasularına kaçtı, oralarda avlanabildi. Denizlerimizde dönem sonuna gerçek az ölçüde kendini gösterse de kıymetli fiyatı ile cep yaktı.
Hamsi üzere palamut da bu dönem balıkçının ve tüketicinin yüzünü güldürmedi. Eylül, ekim ve kasım aylarında çokça kendini gösteren palamut, daha sonra elini ayağını çekerek kayboldu. Orta ki bulasın. Aslında dönem başında çingene palamudunun az çıkması bunun işaretiydi. Balıkçılar tekrar de umutluydu. Lakin gerçekleşmedi.
ÖBÜR ÖNLEMLER ALINMALI
Dar gelirli kitle cep yakan fiyatından öçeşidi az yakalanan çinekop, sarıkanat, lüfer ve kalkanın yanına bile yaklaşamadı. Uzaktan izlemekle yetindi fakat. Bu balıklar uçuk fiyatlarla lüks restoranlarda müşteri bulabildi.
Avrupa ülkelerinde kişi başına 20 kilogram balık düşerken Türkiye’de bu ölçü 6 kilogram. Yabanî avlanma devam ederse gelecekte sıhhat açısından son derece önemli balığı da bulamayacak yurttaş.
Kirlilik, yasaklara ve kurallara uymamaktan ötipi, üç yanı denizlerle çevrili ülkemizde avlanan balık ölçüsü her dönem giderek geriliyor. Tahlil kısa periyodik yasak değvilayet. Salgında nasvilayet tam kapanma öneriliyorsa denizlerde de tam kapanma, yani en az 1 yıl av yasağı uygulanmalı. Yani nadasa bırakılmalı denizler.
Deniz balığının yokluğu kültür balığı ile giderilmeye çalışılıyor. Ne var ki denizlerde şurası kafeslerde yapay yemlerle yetiştirilen kültür balıkları taban sularda beslenen, avlanan hamsi, palamut, lüfer, kalkan, tekir, mezgit, kıraça ve barbun balığının lezzetini karşılamıyor. Yerleşim ünitelerine yakın kurulan balık çiftlikleri saldığı koku ve kirlilikten öçeşidi halkın yansısını çekiyor. Denizlerimizi ve balıkları gözümüz üzere koruyup kurallara uygun avlanmayı yaygınlaştırmak gerekiyor.
ŞÜKRÜ KARAMAN
GAZETECİ
Cumhuriyet