Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri Anabilim Kısmı ve AMBAUM öğretim vazifelisi Uzman Dr. Ali Erdoğan, bağımlılığın adeta pandemi üzere tüm dünyada süratle yayıldığını söyledi.
Süratle büyüyen çok değerli bir halk sıhhati sorunu haline gelen bağımlılıkla ilgili son bilgileri paylaşan Uzman Dr. Ali Erdoğan, “Bağımlılık (sigara, alkol ve uyuşturucu), ülkemizde ve dünyada son yıllarda süratle artmaktadır. Dünya Sıhhat Örgütü, dünyada 1 milyar sigara içen insan olduğunu bildirmektedir. Türkiye’de erkeklerin yüzde 41,5’i, bayanların yüzde 13,1’i ve tüm toplumun yüzde 27,1’i sigara içmektedir. Yeniden dünyada 240 milyon alkol bağımlısı vardır. Birleşmiş Milletler Dünya Uyuşturucu Raporu’na nazaran 2010-2019 yılları ortasında uyuşturucu kullanan kişi sayısı yüzde 22 artmıştır” bilgilerini paylaştı.
BAĞIMLILIKTA ARKADAŞ TESİRİNE DİKKAT
AMBAUM takımının Antalya’da 4 bin 990 bağımlı hasta ile yaptıkları ve milletlerarası saygın bilimsel bir mecmuada yayımlanan makaleye nazaran gençlerin yüzde 78’inin unsur kullanımına arkadaşlarının tesiri ile başladıklarının saptandığını söyleyen Uzman Dr. Erdoğan, “Bu durum bağımlılığın başlaması için yakın arkadaş tesirinin ehemmiyetine vurgu yapmıştır. Gençler ve aileler bu bahiste çok dikkatli olmalı. Bağımlı hastaların yüzde 56,9’unun ailesi ile alakaları makus ve yüzde 22,7’si aile içi şiddete maruz kalıyor. Bu sonuçlar bilhassa iyi aile münasebetlerinin bağımlılıktan esirgeyici olabileceğini göstermektedir” dedi.
BAĞIMLILIK HER YAŞTA BAŞLAYABİLİR
Uzman Dr. Ali Erdoğan yaptıkları çalışmada Antalya’da birinci unsur kullanımına başlama yaş ortalamasının 18 olduğunu söyledi. Erdoğan, “Madde kullanımına başlamada en düşük yaş 7, en yüksek yaş 63 olarak bulduk. Bilhassa ergenlik çağındaki gençler unsur kullanımına başlama açısından yüksek riskli olmakla birlikte, bağımlılık her yaşta başlayabilir. Bu yüzden her yaş kümesi bağımlılık yapan hususlardan uzak kalmalıdır” ihtarında bulundu.
HER ŞEY BİR DEFA DENEMEKLE BAŞLIYOR
Uzman Dr. Erdoğan, “Bağımlılıkta en değerli yanlış inanışlardan birisi ‘bir seferden bir şey olmaz’ fikridir. Bağımlılık yapan unsurların ortak özellikleri kendi alımlarını pekiştirici tesirlerinin olmasıdır. Tüm bağımlılık yapan unsurlar, beyinde ödül sistemi ismi verilen bir bölgeyi uyararak kişinin tekrar tekrar unsur kullanarak bağımlı olmasına neden olur. Bağımlı kişi, yaşadığı olumsuz sonuçlara karşın, bağımlı olduğu maddeyi bir biçimde kullanmayı sürdürür” biçiminde konuştu.
BAĞIMLILIK YAPMAYAN HİÇBİR UNSUR YOKTUR
Uzman Dr. Ali Erdoğan, uyuşturucuyla ilgili bir başka yanlış inanışın ‘bazı hususların bağımlılık yapmadığı’ kanısı olduğunu vurgulayarak, “Bu yanlış bir inanıştır. Zira tüm hususlar beyindeki ödül sistemini uyarıp kişiyi bağımlı yapabilir. Bu yüzden tüm hususlardan uzak kalmak değerlidir. Bir öteki yanlış inanış ise ‘benim iradem uygundur bağımlı olmam’ fikridir. Bağımlılık psikiyatrik bir beyin hastalığıdır. Beyindeki çeşitli bölgeler ve hormonlar bağımlılık oluşumunda tesirlidir. Bu yüzden herkes bağımlı olabilir. Kendine çok itimat bağımlılık için değerli bir risktir. Bu yüzden bağımlılık yapan hususlardan büsbütün uzak kalmak gerekir” diye konuştu.
ERKEN YAŞTA BUNAMA TEHLİKESİ
Bağımlılık yapan unsurların zararlarıyla ilgili de konuşan Uzman Dr. Ali Erdoğan, bu unsurların hafıza bozukluğu, erken yaşlanma ve bunama, yemek borusu, gırtlak, mide, akciğer, karaciğer ve pankreas kanseri, kalpte ritim bozukluğu ve kalp yetmezliği, görme bozukluğu, gastrit ve ülser, cinsel meseleler, karaciğer sirozu, AIDS ve hepatit üzere bulaşıcı hastalıklar, astım üzere akciğer hastalıkları, depresyon, telaş bozukluğu ve intihar riski, paranoid hezeyanlar ve şizofreni, daima bir yavaşlama, isteksizlik ve mutsuzluk, isimli ve ailevi meseleler, beyin harabiyeti, önemli hipertansiyon ve beyin kanaması, epilepsi nöbetleri üzere bir çok ziyanı olduğunu söyledi.
BAĞIMLILIK, TEDAVİSİ OLAN BİR HASTALIKTIR
Bağımlılığın tedavisi olan bir hastalık olduğunu belirten Erdoğan, “Çeşitli ilaç tedavileri ve psikoterapi sistemleri bağımlılık tedavisinde kullanılmaktadır. Bağımlılık tedavisinde dünyada kullanılan bilimsel tüm teknikler Akdeniz Üniversitesi Alkol ve Unsur Bağımlılığı Araştırma ve Uygulama Merkezi’nde uygulanmaktadır. Bağımlılığı olan hastalar tedavi için merkezimize başvurmaktan çekinmemeli” açıklamasında bulundu.
Cumhuriyet
