İstanbul’da Yerebatan Sarnıcı’nın giriş kısmının yakınında bulunan ve bugüne kadar birçok kişinin fark etmeden yanından geçtiği Milyon Taşı’nın tarihi özelliği bilenleri şaşırtıyor.
Roma İmparatoru I. Konstantin tarafından 4’üncü yüzyılda diktirilen sütun İstanbul’a ulaşan Antik Roma yollarının başlangıç noktası ve dünyadaki öteki kentlerin İstanbul’a olan uzaklıklarının hesaplanmasında kullanılan sıfır noktasıydı.
Hasebiyle dünyada birçok ülke, saatlerini İstanbul’a nazaran ayarlardı. Hatta haritalar bu nokta temel alınarak hazırlanır ve taraflar buraya nazaran bulunurdu. 1884 yılında Washington’da Memleketler arası Meridyen Kongresi ismiyle düzenlenen toplantıyla sıfır meridyeninin pozisyonu İstanbul’dan İngiltere’nin Greenwich Kasabası’na taşındı.
Dünyadaki birtakım kentlerin Milyon Taşı’na uzaklıkları şöyle belirlenmiştir:
“Lefkoşa 1846 kilometre, Bakü 1756 kilometre, Moskova 1757 kilometre, Mekke 2 bin 407 kilometre, Berlin 1740 kilometre, Amsterdam 2 bin 214 kilometre, Tahran 2 bin 40 kilometre, Roma 1377 kilometre, Paris 2 bin 258 kilometre, Şam 1488 kilometre, Tokyo 8 bin 954 kilometre ve Londra 2 bin 502 kilometredir.”
“GÜNÜMÜZE ERİŞMİŞ EN DEĞERLİ TAŞTIR”
Milyon Taşı’nın öyküsünün ‘Bütün yollar Roma’ya çıkar’ telaffuzuyla başladığını söyleyen Tarih Araştırmacısı Mehmet Dilbaz, “Bir sütun halinde kalmış olan bu küçük düstur aslında Konstantinopolis’ten günümüze erişmiş en eski ve en değerli taştır. Kentin kurucusu İmparator I. Konstantin, kenti dünyanın kalbi olarak inşa ettirdiğinde o periyoda kadar imparatorluk başşehri olan Roma’yı Konstantinapolis’te taşıdı ve kendi ismini verdiği kentte bir merkez noktası tespit ettirdi. Bu merkez noktasına dört tarafa yanlışsız heykellerin bulunduğu hoş kusursuz bir yapı yaptırdı ve bu yapıta de milyon noktası denilirdi” sözlerini kullandı.
“DÜNYANIN BAŞLANGIÇ NOKTASI OLARAK KABUL EDİLİYORDU”
İmparator Konstantin’in kentin merkezine bu anıtı diktirdiğinde artık ‘Her yol Roma’ya çıkar’ tabirinin kaynağının İstanbul olduğunu söyleyen Dilbaz, “Buradaki anıt ve düstur vakitle harap oluyor. 1204’teki Latin işgalinde anıt üzerindeki heykeller ziyan görüyor. Osmanlı’nın son devrinde de çabucak esasın yan tarafında bulunan çeşmenin su yollarının ve su terazisini inşaatıyla elimizde şu an yalnızca bir tane sütun kalıyor. İmparator Konstantin bu taşı anıt taşı İstanbul’a Kudüs’ten getirtmiştir ve ‘Milyon Taşı’ olarak bilinen bu sütuna Hz. İsa’nın dokunduğuna inanılır. Konstantin, Hristiyanlar için son derece değerli ve kutsal bir taşı buraya getirip dikerek imparatorluğun merkezini bu biçimde tescillemiş oldu. Hasebiyle bütün yollar Roma’ya çıkar tabirinde ki kullandığımız ‘Roma’ tabiri aslında İtalya’nın başşehri olan Roma değil, İstanbul’daki Milyon Taşı’dır. 1884 yılında Amerika’da alınan karara kadar, dünyanın başlangıç noktası olarak Milyon Taşı kabul ediliyordu” dedi.
Cumhuriyet
