Doğu Akdeniz’de Türkiye’nin attığı adımlar nedeniyle Yunanistan ve Güney Kıbrıs Rum Yönetimi’nin (GKRY) Ankara’ya yönelik yaptırım davetlerinin da görüşüleceği AB Önderler Doruğu, bugün toplanıyor. Daha evvel Türkiye’ye yönelik yaptırımlara karşı çıkan Almanya’nın Dışişleri Bakanı Heiko Maas, tepe öncesi yapılan AB Dışişleri Bakanları Toplantısı öncesi birinci defa Türkiye’ye yönelik yaptırım sinyali vermiş ve “Türkiye’yle diyalog eforlarından sonuç alamadıklarını” söylemişti.
Yaptırım konusunda AB içinde ortak bir telaffuz bulunmazken, diplomatik etraflarda Türkiye’ye yönelik “sınırlı ve yumuşak” yaptırımların gündemde olduğu konuşuluyor.
Doruktan çıkabilecek kararlar ve Türkiye-AB bağlantılarının geleceği konusunda Cumhuriyet’e değerlendirmelerde bulunan eski Dışişleri Bakanı Şükrü Sina Gürel, “AB, birtakım şartlar öne sürerek ve yumuşak yaptırımlarla Türkiye’yi sıkıştırmaya başlayacaktır. Türkiye’nin buna karşı koyacak araçları var mıdır, bunu hükümet bilir. Ama buna yönelik bir güç kalmadığı tarafında genel bir kanı var” dedi.
AB’nin, bir kere daha Türkiye ile münasebetlerini Yunanistan’ın tavrına nazaran düzenleme niyetinde olduğunu söyleyen Gürel, “AB, aslında öteki nedenlerle Türkiye’yle üyelik müzakerelerini sulandırmak ve genişletilmiş bir Gümrük Birliği çerçevesini engellemek için büyük ölçüde Yunanistan’ın ardında duracaktır ve Türkiye’ye birtakım yumuşak yaptırımlar uygulayabileceğini göstermeye çalışacaktır” tabirlerini kullandı.
Gürel, “Fakat bağlantılarda gelgitler büyük ölçüde iktidarın kararlılık gösteremeyen haliyle bu türlü devam edecektir. Bir de ABD’den gelecek yaptırım kıskacı var. Münasebetiyle Türkiye tam bir yaptırımlar kıskacına çekilmiş durumdadır. Öbür taraftan bizi yönetenlerin şahsî zaafları ve açıkları Türkiye’nin açıkları haline dönüştürülmeye çalışılıyor, bu son derece tehlikelidir” diye konuştu.
‘DURUMU KURTARMA ÇABASI’
Hükümetin AB’ye yönelik ıslahat telaffuzlarıyla “durumu kurtarmaya” çalıştığını belirten Gürel, “Gelinen noktada AB’den yeni yaptırımlar gelmesin diye yeni ıslahat paketleri hazırladıklarını söylüyorlar ve böylelikle AB’yi yumuşatabileceklerini zannediyorlar. Bunlar esasen samimi telaffuzlar değil. AB’nin yumuşayacağı varsa zati yumuşayacaktır, bu türlü kelamda ıslahat gayretlerine kanacak değillerdir” dedi.
‘EGE’YLE HUDUTLU TUTULMALI’
Doğu Akdeniz konusunun Yunanistan ve AB ile bir pazarlık konusu olamayacağını söyleyen Gürel, “Türkiye’nin kendi kıta sahanlığı üzerinde araştırma yapmasını engelleyebilecek rastgele bir milletlerarası karar yok, aslında en başında bundan bir ödün vermemek gerekirdi” değerlendirmesinde bulundu. “Yunanistan’la Doğu Akdeniz konusunda görüşülecek bir konu da olmadığını, Yunanistan’ın yalnızca Meis Adası’nın egemenliğiyle Türkiye’nin kıyıları karşısında kelam sahibi olamayacağını” lisana getirdi.
Türkiye’nin bunu açıkça vurgulaması gerekirken çok yanlış bir adım atılarak Yunanistan’la Doğu Akdeniz probleminin görüşülebileceğinin açıklandığına, istikşafi görüşmelere Doğu Akdeniz’in dahil edilebileceği iletisi verildiğine dikkat çekti. “Yunanistan’la istikşafi görüşmeler devam edecekse burada ele alınacak hususlar Ege’yle ilgilidir. Bunlar kararlılıkla belirtilmediğinde Türkiye’nin ödün vermeye hazır olduğu varsayılıyor” dedi.
AB Parlamentosu’na sunulan 2020 Türkiye Raporu’nda “müzakerelerin resmen sonlandırılarak alakaların yine tanımlanması” istikametinde bir tavsiye bulunduğunu kaydetti. Gürel, “Türkiye-AB alakalarının tekrar tanımlanmasına yönelik eforlar görebiliriz. Ancak hükümetler münasebetleri yüzeysel de olsa eskisi üzere sürdürmeyi yeğleyeceklerdir, genelde onların tutumu daha pratiğe yöneliktir. Lakin Türkiye’nin ‘Görüşmeler kendi rayında devam edebiliyorsa etsin ancak Gümrük Birliği’nin genişletilmesini ele alalım, Gümrük Birliği’ne sınai eserlerin yanı sıra hizmetleri ekleyelim, tarım alanını eklemek için de görüşelim’ iletisini vermesinde yarar var” dedi.
Eski Dışişleri Bakanı, son devirde AB’nin Türkiye’yi göçmenleri tutması için bir araç olarak gördüğünü kaydederek, “AB, güvenliği bakımından Türkiye’ye muhtaç haldedir. Lakin Türkiye de yalnızca güvenlik satarak var olmaktan vazgeçmeli. Kendi içinde bütün ileri ekonomik, siyasal, türel, insan hakları standartlarına kavuşabilmek için işin ucunda AB üyeliği olmasa da gayret gösterilmesi gerekiyor” dedi.
Cumhuriyet
