Getty ImagesBu Fransız nükleer denemesi 1971’de Mururoa Atölü üzerinde yapıldı.
Fransa’nın Büyük Okyanus’ta 1960’lardan 1990’lı yıllara kadar yaptığı nükleer denemeler konusunda yapılan bir araştırma, Paris’in testlerin gerçek tesirlerini sakladığını ortaya koydu.
Araştırmacılar, testlerin gerçek tesirini saptayabilmek için saklılığı kalkmış askeri dokümanlar, hesaplamalar ve tanıklıkları kullandı.
Uzmanlar Fransız Polinezyası’ndaki 110 bin kişinin testlerden kaynaklanan radyoaktif tesirlere maruz kaldığını varsayım ediyor.
Bu sayının da o devir burada yaşayan “neredeyse tüm nüfus” olduğu belirtiliyor.
Tahiti’nin de ortalarında bulunduğu Fransız toprağı Fransız Polinezyası yüzlerce ada ve atolden oluşuyor. Bölgede 30 yıldan uzun müddet nükleer denemeler yapıldı.
Fransız haber sitesi Disclose ile Princeton Üniversitesi ile İngiliz şirketi Interprt’in uzmanlarının birlikte yaptığı araştırmada iki yıl boyunca Fransız Ordusu’nun kapalılığını kaldırdığı 2 bin dolayında evrak incelendi ve en olumsuz tesire sahip nükleer testlerin 1966 ile 1974 ortasında yapıdığı saptandı.
‘İki ila 10 kat üzerinde’
Mururoa Atolü üzerinde 17 Temmuz 1974’te yapılan denemede atom bulutu planlanandan farklı bir yol izledi. Rapora nazaran Centaur kod ismiyle yapılan testten 42 saat kadar sonra Tahiti ve etraf adalarda büyük ölçülerde radyasyona maruz kaldı.
Bölgede 110 bin kişi yaşıyordu ve yalnızca Tahiti’nin en önemli kenti Papeete 80 bin nüfusa sahipti.
Araştırmaya nazaran, testlerin ürettiği radyasyon, Fransa Atom Gücü Komitesi’nin 2006’da yayımladığı raporda belirtilenlerin iki ila 10 kat üzerindeydi.
Bunun bir nedeninin de kurulun kirli yağmur suyunun içilmesini hesaba katmaması olduğubelirtildi.
Denemeler sırasında çocuk olan Catherine Serda Fransız Inter radyosuna yaptığı açıklamada, ailesinden sekiz kişinin kanser olduğunu anlattı ve “Bu olağan değil, neden bu kadar çok kanser var? ” diye sordu.
Fransa’nın Nükleer Kurbanlar Tazminat Komitesi’nin Lideri Alain Chrisnahct ise Tahiti’deki radyasyon zehirlenmelerinin esasen belgelendiğini ve çok sayıda tazminat ödemesi konusunda uzlaşma sağlandığını söyledi.
Fakat rapora nazaran şu ana dek yalnızca 63 Polinezyalıya tazminat ödendi.
Cumhuriyet
