Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın AKP’de uzun yıllar siyaset yapmış olan Melih Bulu’yu Boğaziçi Üniversitesi’ne rektör olarak atamasının akabinde Boğaziçili öğrenci ve hocalarının başlattığı hareketler sürat kesmeden devam ediyor.
Galatasaray Üniversitesi Siyaset Bilimi Master öğrencileri yayınladıkları bildiriyle Boğaziçili öğrencilerin ve akademisyenlerin yanlarında olduklarını duyurdular.
Galatasaray Üniversitesi master öğrencilerinin davetinde şu tabirler yer aldı:
“Bizler Galatasaray Üniversitesi Siyaset Bilimi Master Öğrencileri olarak, aldığımız eğitimin ve pozisyonumuzun hakkını vermek ismine, ülke içinde ve dışında yaşanan siyasal gelişmeler üzerine değerlendirmelerimizi halkımızla paylaşmayı vazife kabul etmekteyiz. Bu bağlamda, Boğaziçi üniversitesine yapılan rektör ataması ve takip eden sürece dair açıklamamızı ilginize sunarız.
REKTÖRÜN KİM OLDUĞU ÖĞRENCİ VE AKADEMİSYENLER AÇISINDAN KIYMETLİDİR
1981’de kabul edilen 2547 sayılı Yüksek Öğretim Kanunu’na nazaran rektör: – Gerekli gördüğü hallerde üniversiteyi oluşturan kuruluş ve ünitelerde misyonlu öğretim elemanlarının ve öteki çalışanın misyon yerlerini değiştirmek yahut bunlara yeni misyonlar vermek, – Üniversitenin üniteleri ve her seviyedeki çalışanı üzerinde genel nezaret ve kontrol misyonunu yapmak, yetki ve sorumluluklarına sahiptir. Ayrıyeten YÖK disiplin yönetmeliğine nazaran rektör, öğrencilere açılacak soruşturmalar için yetkili amirdir. Bunun yanı sıra 2559 sayılı Polis Görev ve Salâhiyet Kanunu’na nazaran, kolluk güçlerinin üniversitelere ya da bağlı ek binalarına girmeleri lakin rektörün talebi halinde mümkün olmaktadır.
REKTÖR, ÜNİVERSİTELERDE ÖĞRENCİ, AKADEMİK İŞÇİ OLAN YA DA OLABİLMEK İÇİN HARİKA FEDÂKARLIKLAR YAPAN ÇOCUKLARINIZI, KARDEŞLERİNİZİ, ANA-BABANIZI, ARKADAŞLARINIZI, YA DA ŞAHSEN SİZLERİ FİŞLETEBİLECEK, SORUŞTURABİLECEK, AKADEMİK GELECEĞİNİZİN SONA ERMESİNİ, HATTA SON YILLARDA GÖRÜLDÜĞÜ ÜZERE VATANDAŞLIK HAKLARINIZI BİLE YİTİRMENİZİ SAĞLAYABİLECEK, ÜNİVERSİTELERİNİZİ KARAKOLA ÇEVİREBİLECEK YETKİLERLE DONATILMIŞ KİŞİDİR.
Bu yüzden rektörün kim olduğu tüm kamuoyunu ilgilendirir. Rektörler 1980 öncesinde akademisyenlerin oylarıyla belirleniyordu. 12 Eylül düzenlemeleriyle birlikte, seçimlerde en çok oyu almış olan üç adaydan birinin Cumhurbaşkanınca atanması biçiminde uygulama yürürlüğe girdi. Cumhurbaşkanına, en az oy alan adayı dahi rektör atayabilme yetkisi vererek seçimleri göstermelik hale getiren bu uygulama otuz beş yıl boyunca eleştirildi. 2016’da 676 sayılı “olağanüstü hal kapsamında kimi düzenlemeler yapılması” hakkındaki KHK ve 2018’de bu düzenlemeleri kalıcı hale getiren 703 sayılı KHK ile bu göstermelik seçimlerden dahi vazgeçilerek YÖK kanununun rektör belirlenmesini tanımlayan 13. hususu, “Devlet ve vakıf üniversitelerine rektör, Cumhurbaşkanınca atanır” biçiminde değiştirildi. Bu tarihten itibaren rektörler direkt doğruya cumhurbaşkanı tarafından atanmaktadır. Aslında Boğaziçi’ndeki uygulama birinci değildir. Ancak öğrencilerin ve akademisyenlerin haklı reaksiyonu, bu mevzuyu nihayet gündeme taşıyabilmiştir.
DEVLETİN LEGALLİĞİ VE YASALLIK PRENSİBİ
Devletin yürütme organları ve bunlara bağlı yapıların, güç kullanma yetkilerinin yasallığı kanunlara dayanmalarına bağlıdır. Örneğin polisin silah taşımasıyla mafyanın silah taşıması ortasındaki fark, polisin silah taşıma yetkisini ilgili maddeden alıyor olmasıdır. Yasallık konusu antik çağlardan beri devlet çözümlemelerinin gündemindedir. Yasalar, devletin biçimine nazaran farklı desteklere sahip olabilseler de (örneğin teokratik bir devlette yürütme organlarının şer’i kararlara uygun hareket etmesi beklenir), monarşik rejimler dahil olmak üzere tüm devlet örgütlenmelerinde meşruiyet yerini oluştururlar. 2 Türkiye Cumhuriyeti’nde silsile şöyledir, örneğin polis silah taşıma yetkisini üstte andığımız 2559 sayılı maddeden alıyorsa, yasa da kendi meşruiyetini anayasaya uygunluğundan ve vatandaşların iradesini temsil ettiği varsayılan ulusal mecliste kabul edilmiş olmasından almalıdır. Ulusal meclisin yapısı ve sorumlulukları da tekrar önsel olarak legal kabul edilen anayasa ile belirlenmiş olmalıdır. Lakin Türkiye’de bu süreç artık işlememektedir.
TÜRKİYE HİÇBİR YASAL DESTEĞİ OLMAYAN GENELGELERLE, İNANILMAZ HAL ŞARTLARINDA ÇIKARILMIŞ OLAN VE GEÇERLİLİĞİ HARİKULÂDE HALLE HUDUTLU OLMASI GEREKEN KHK’LARLA YÖNETİLMEKTEDİR.
Yürütme, genelgeleriyle, halkın anayasayla teminat altına alınmış temel hak ve hürriyetlerini keyfi biçimde kısıtlamakta, fevkalâde hal KHK’larıyla halkın seçilmiş temsilcilerini misyondan uzaklaştırmakta, seçilmiş belediye liderleri yerine keyfi biçimde kayyım atanmasını sağlamaktadır.
BOĞAZİÇİ ÜNİVERSİTESİ REKTÖRLÜK ATAMASINDA DA GÖRÜNEN BUDUR. MEVCUT DÜZENLEME HARİKULÂDE HAL KAPSAMINDA ÇIKARILAN KHK’NIN YENİDEN BİR ÖTEKİ KHK İLE KALICILAŞTIRILMASIYLA MÜMKÜN OLMUŞTUR.
Bu uygulamaların hiçbiri legal değildir.
HALKIMIZIN NE ANAYASAYA ALIŞILMAMIŞ GENELGELERİN NE DE HARİKULÂDE HAL KHK’LARIYLA İCAT EDİLMİŞ MADDELERİN DAYATMALARINA UYMAK ÜZERE BİR MECBURİLİĞİ YOKTUR.
Hatta halkımızın, kendi çıkarlarıyla açık biçimde çelişen hiçbir meclis kararına bile uymak zaruriliği yoktur. Meclis vatandaşların temsilcilerinden oluşur, vatandaşın kendisinden üstün değildir.
SEÇİLMİŞ ÖGELERİN HİÇBİRİ, BİR KEZ SEÇİLDİ DİYE, KENDİSİNİ SEÇENLERE KARŞI GÜÇ KULLANMA YETKİSİNE SAHİP DEĞİLDİR.
Temsili demokrasilerde seçimler unsur olarak vatandaşın vekillerinin belirlenmesine fayda.
SEÇİMLER KIRK KATIR – KIRK SATIR SEÇİMİ DEĞİLDİR, VATANDAŞ OY HAKKINI, KENDİSİNİ KİMİN EZECEĞİNİ BELİRLEMEK İÇİN DEĞİL, KİMİN TEMSİL EDECEĞİNİ BELİRLEMEK İÇİN KULLANIR.
Temsilci vazifesini yapmıyorsa ya da berbata kullanıyorsa vatandaş siyasete direkt doğruya katılabilir.
GÖZALTI VE TUTUKLAMALAR
Atamaya yönelik protestoların akabinde protestocu olduğu tez edilen pek çok kişinin konutuna “şafak operasyonu” düzenlenmiş, meskenlerinin duvarları balyozla kırılmıştır. Halbuki gözaltı kararı verilen bireylerle ilgili sav 2911 sayılı toplantı şov yürüyüşleri kanununa muhalefetten ibarettir. “Kuvvetli kaçma kuşkusu olan çok tehlikeli teröristlerin hücre konutlarına baskın” imajı verilmeye çalışılarak gerçekleştirilen operasyonlarla, devlet, güç kullanma yetkisini, yasal yasallık prensiplerinin ve tüzel teamüllerin ötesinde kullanabileceğini göstermektedir. Rektör olarak görevlendirilen memur Bulu, göz altıları takip eden süreçte basına yaptığı açıklamada şu
tabirleri kullanmıştır: “17 tutuklamadan 2 tanesi Boğaziçi öğrencisi. Benim hoşuma gitmeyen o oldu. Başka 15 kişi kim bilmiyorum.” Bir kere Bulu bu açıklamayı yaparken tutuklanmış olan kimse yoktu, kelam konusu 17 kişi gözaltını alınmışlardı. Fakat Bulu’nun kelamları bir lisan sürçmesi, ya da bilgisizlik örneği değildir. Türkiye’de nitekim de gözaltı-tutuklama-hüküm üzere kavramlar ortasında rastgele bir fark kalmamıştır. Yaratılmaya çalışılan imaj şudur, “Yürütmenin kararlarına itiraz edersen şafakta polisler gelip konutunu yıkar, sonra da seni alıp götürürler” Nereye? Gözaltına, tutuklamaya, mahkemeye, orası değerli değildir. Özetle söz edersek, “Seni alıp zindana atarlar” Bunun dışında görüyoruz ki 17 kişinin 17’si de Boğaziçi öğrencisi olsaymış, Bulu’nun “hoşuna gidecekmiş” Bu da bahtsız bir açıklama değil, açıkça “aba üstünden” sopa göstermektir.
ÇÜNKÜ GELİNEN NOKTADA, NE YÜRÜTMENİN, NE DE ATADIĞI MEMURLARIN, “SOPA GÖSTERMEK” DIŞINDA YAPABİLECEĞİ BİR ŞEY YOKTUR.
Göstermelik dahi olsa meşruiyet prensipleri bertaraf edilmiştir. Artık göstermelik de olsa mahkemelere gerek yoktur. Sonuçta cumhurbaşkanı yeniden seçilmeyen rektörü atayacak bile olsa rektör seçimlerine gerek yoktur. Bunu en iyi sembolize eden, üniversitenin kapısını bir asma kilitle kilitlemek ile kelepçeyle kilitlemek ortasındaki farktır. Her iki durumda da bir “evrensel şehir” olan ve isteyen herkese açık 3 olması beklenen kurumun kapısı kilitlenir, ancak ikisi ortasında bir imaj farkı vardır. Gelinen noktada siyasal iktidar, “görüntüyü kurtarmaya” pirim vermemekte, işlerini kelepçeyle görmeyi kâfi bulmaktadır.
SONLARI İÇİNDE YASAL ŞİDDET İNHİSARI OLAN DEVLET, YASALLIK TABANINI YİTİRDİĞİ ÖLÇÜDE, ŞİDDET İNHİSARI OLMA VASFINI, ŞİDDETİNİ BASKI VE YILDIRI ARACI OLARAK TIRMANDIRMAKLA TESİS ETMEKTEDİR. SİYASAL GAYELERE ULAŞMAK İÇİN SALT ŞİDDET, BASKI VE YILDIRI TEKNİKLERİ KULLANMAK SİYASET LİTERATÜRÜNDE TERÖR OLARAK TANIMLANMAKTADIR.
SONUÇ
Temsili demokrasi kurumlarının, bir ülke vatandaşlarının en geniş temsiliyetini sağlamadığı noktada vatandaşların SİYASETE DİREKT DOĞRUYA VE MÜMKÜN OLAN HER TÜRLÜ ARACI KULLANARAK KATILMALARI LEGALDİR.
Tıpkı seçilmiş belediye liderlerinin makamlarına atanan kayyımlar konusunda olabileceği üzere, temsili demokrasinin minimum unsurları bir yana, yasallık unsuru üzere en ilkel devlet biçimlerinde bile olmazsa olmaz prensipleri dahi yok sayan gayri legal uygulamalarla rektörlük makamına atanan memur yerine, ÜNİVERSİTENİN TÜM BİLEŞENLERİNİN, EN GENİŞ VE DEMOKRATİK DİREKT İŞTİRAK PROSEDÜRLERİNİ İŞLETEREK LEGAL BİR REKTÖR BELİRLEME HAKLARI VARDIR.
Başta gayri yasal yollarla çeşitli makamlara kayyım olarak atanan memurlar, kolluk vazifelileri, hâkim ve savcılar olmak üzere, HUKUK DIŞI VE GAYRİ YASAL BUYRUK ALAN MEMURLAR, ALDIKLARI EMRE
KARŞI GELMEKLE YÜKÜMLÜDÜRLER. BU BİR HAK DEĞİL, ZORUNLULUKTUR. TÜRKİYE’NİN YAKIN TARİHİ, “EMRE İTAAT ETMEK DIŞINDA HİÇ BİR CÜRÜM İŞLEMEMİŞ” OLAN MEMURLARIN BAŞLARINA NELER GELEBİLECEĞİNİ AÇIKÇA GÖSTERMEKTEDİR.
Baskı ve güç şartlarının karar sürdüğü, devlet organlarının siyasal kararlarını terör araçları kullanarak uyguladığı, temel hak ve hürriyetlerin ilga edilmesinin olağanlaştığı bir ülke vatandaşlarının, GAYRİ YASAL, ZORBA İDAREYE KARŞI MÜMKÜN OLAN HER TÜRLÜ ARACI KULLANARAK DİRENME HAKKI VARDIR. BU HAK, MİLLETLERARASI MUKAVELELER VE TARİHÎ TEAMÜLLERCE TEMİNAT ALTINA ALINMIŞTIR.”
Cumhuriyet
