Gezi Parkı’nın mülkiyetinin el değiştirmesiyle ilgili neler biliniyor?
Vakıflar Genel Müdürlüğü, İstanbul Taksim’deki Seyahat Parkı’nın, Sultan Beyazıt Hanı Veli Hazretleri Vakfı’na devredildiğini açıkladı.
Seyahat Parkı’nı da içeren Taksim Meydan projesini hayata geçirmek isteyen İstanbul Büyükşehir Belediyesi ise karara reaksiyon gösterdi.
İsmi, 2013 yılında alanda başlayan ve sonrasında Türkiye’ye yayılan protestolarla özdeşleşmiş durumdaki Seyahat Parkı’nın bundan sonraki süreçte vakıf tarafından nasıl değerlendirileceği şimdi bilinmiyor.
Bütün bu süreçte yaşananları derledik.
İBB’NİN SEYAHAT PARKI’NI KAPSAYAN PROJESİ NEDİR?
İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) geçen yıl, İstanbul Planlama Ajansı ile birlikte, Taksim Meydanı’nı tekrar tasarlamak için bir yarış düzenledi.
Yarışta seçilen üç proje, İstanbul sakinlerinin oylamasına sunuldu.
Oylama sonucunda, Taksim Meydanı için en fazla oyu içinde bir seyir köprüsünün de yer aldığı 15 numaralı proje kazandı.
Proje; Taksim Meydanı, Seyahat Parkı ve etrafı olmak üzere yaklaşık 160 bin metrekarelik alanı kapsıyor.
İBB yetkililerin verdiği bilgiye nazaran proje, ilgili müdafaa şurasında onay bekliyor.
SEYAHAT PARKI KİME, NASIL DEVREDİLDİ?
19 Mart’ta Vakıflar Genel Müdürlüğü, Seyahat Parkı yerinin mülkiyetinin, Sultan Beyazıt Hanı Veli Hazretleri Vakfı’na geçtiğini açıkladı.
Açıklamada bunun, 5737 sayılı Vakıflar Kanunu’nun 30. Hususu yeterince yapıldığı belirtildi.
Bu unsurda, “Vakıf yoluyla meydana gelip her ne suretle olursa olsun Hazine, belediye, özel yönetimlerin yahut köy hükmî kişiliğinin mülkiyetine geçmiş vakıf kültür varlıkları mazbut vakfına devrolunur” sözü yer alıyor.
Periyot sürecinin 12 Mart 2021 tarihi ile Tapu Kadastro Genel Müdürlüğü’nden Vakıflar Genel Müdürlüğü’ne tescil edildiği belirtilen açıklamada, şu sözler yer aldı:
“2008’de yapılan yasal düzenleme ‘Vakıf yoluyla meydana gelip, her ne suretle olursa olsun Hazine, belediye, özel yönetimler, köy ve hukuksal kişiliğin mülkiyetine geçmiş Vakıf Kültür Varlıkları Mazbut Vakfına Devrolunur’ ibaresi yasa ile kanunlaştırılmıştır.
“Bu kapsamda, 2008’den 2019’a kadar 647 eser, 2019’dan bu yana ise tekrar 367 eser Vakfına dönüştürülmüştür. Mülkiyeti vakıf olup da Vakfına rücu edilmeyenlerin ise çalışmaları devam etmektedir.”
EKREM İMAMOĞLU NE REAKSİYON VERDİ?
İBB’den yapılan yazılı açıklamada, “kararın merkezi idarenin İBB’ye yönelik tutumun bir modülü olduğu” belirtildi.
Açıklamada, “Daha kısa mühlet evvel, 166 yıldır İBB mülkiyetinde olan Galata Kulesi de birebir biçimde gasp edilmiştir. Artık de Seyahat Parkı alanı, İBB’ye haber bile verilmeden, yalnızca bir günlük yazışma ile yürütülmüştür” tabiri yer aldı.
Kararın, “Taksim Meydanı projesinin çalışmalarının başlamak üzereyken alınmasının zamanlamasının manidar olduğu” belirtildi ve “Bu karar meydanın yine yeşil ve estetik bir alana dönüştürülme projesini durdurmak için alınmıştır” sözüne yer verildi.
Gazeteci Cüneyt Özdemir’in YouTube kanalında konuşan İBB Lideri Ekrem İmamoğlu da, “Neredeyse 100 yıldır İstanbul Büyükşehir Belediyesi’ne ilişkin bir parkı, ne olduğu aşikâr olmayan bir vakfa devrediyor, hem de çabucak yazışmalarla…” dedi.
“Kararın millet içinde milletin iradesini yok saymak olduğunu” söyleyen İmamoğlu, “Taksim Seyahat Parkı’nın devredildiği Sultan Beyazıt Hanı Veli Hazretleri Vakfı diye faal bir vakıf şu anda bulunmuyor” diye konuştu.
VAKIFLAR GENEL MÜDÜRLÜĞÜ TENKİTLERE NE KARŞILIK VERDİ?
Tenkitler üzerine Vakıflar Genel Müdürlüğü yeni bir açıklama yayımladı.
Açıklamada, arazinin geçmişteki mülkiyetine dair özetle şu sözlere yer verildi:
“Sultan Beyazıt’ın (…) vakfiyesinde İstanbul’da bulunan camii, medrese, mektep ve imaretten oluşan külliyesi için çok sayıda dükkân, mesken, bostan, mera, arazi ve arsa vakfetmiştir. Vakfedilen taşınmazlardan kıymetli bir kısmı ise Beyoğlu, Şişli ve Galata bölgesinde yer almaktadır.
“3. Selim devrinde üstte bahsi geçen taşınmazlar mukataaya bağlanarak belirli bir taban kira karşılığı ödenerek, taşınmazın üzerine kışla, talimhane, mescit ve çeşmeden oluşan müştemilat yapılmıştır.
“Topçular Kışlası olarak uzun mühlet hizmet verilen bu binalar daha sonra fonksiyonunu kaybetmiştir. O devirde yürürlükte olan Ahkamü’l-Evkaf’a nazaran vakfına geçmesi gerekirken taşınmazlar belediye mülkiyetine geçmiştir.”
Vakıflar Genel Müdürlüğü açıklamasında, yaptığı eski kayıt incelemelerinde, mevzu edilen taşınmazın Sultan Beyazıt Hanı Veli Vakfı’na ilişkin olduğu tespit edildiği belirtti.
Açıklamanın sonunda çeşitli farklı örnekler de verildi:
“Kanun kararı mucibince İstanbul özelinde ve Belediye Mülkleri ile hudutlu kalmaksızın Kulei Taban Vakfı’na ilişkin Galata Kulesi, 3. Selim periyodunda inşaa edilen Selimiye Kışlası, Sultan 1. Mahmud Vakfı ismine Adile Sultan Sarayı, Beyazıt Hanı Veli Vakfından Pera Palas Otel, Vefa Lisesi, Şişli Etfal Hastanesi, Sait Halim Paşa Yalısı üzere İstanbul’da ve Türkiye genelinde 1014 taşınmaz Vakıfları ismine tescil edilmiştir.”
BUNDAN SONRA NE OLACAK?
Beyazıt Hanı Veli Hazretleri Vakfı’nın bu alanı nasıl değerlendireceği şimdi bilinmiyor.
İBB Lideri İmamoğlu, alınan karara karşı mülkiyet davası açacaklarını söyledi.
İBB Sözcüsü Murat Ongun ise Twitter’da, “Bu karar yalnızca vakit kaybıdır, proje elbette yapılacaktır” paylaşımını yaptı.
Dava sürecinin nasıl sonuçlanacağını ise vakit gösterecek.
Cumhuriyet