Yüksek girdi maliyetleri ile hükümetin düşük ve vaktinde ödemediği dayanaklar, çiftçinin belini büküyor. Sıkıntı durumda kalan çiftçi de aldığı krediyi ödeyemiyor.
Çiftçinin, Tarım Kredi Kooperatifi borçlarına 15 Nisan 2021’de yürürlüğe giren yasa ile belirli şartlara bağlı olarak yapılandırma imkanı getirildi. Tarım Kredi Kooperatifleri’ne, toplamda 9,3 milyar lira borçlu olan üreticilerin, üç yıl içinde geri ödemeli yapılandırmaya; yüzde 30 peşinat ödeme şartı ile başvurabilmesi sağlandı. Fakat, faiz oranları yüzde 12-18 olarak belirlendi.
ÇİFTÇİNİN BANKA BORCU 16 AYDA 13 MİLYAR TL ARTTI
Yasa, çiftçinin Ziraat Bankası’na olan borçlarını kapsam dışında tuttu. BDDK’nın son dataları ise çiftçinin Ziraat Bankası üzere kamu bankaları ile özel bankalara olan borcunun arttığını gösterdi. Buna nazaran, Ağustos 2020’de çiftçinin özel ve kamu bankalarına 128 milyar TL olan borcu, Ocak 2021’de 142 milyar TL’ye çıktı.
Çiftçiler, kısa bir mühlet sonra tekrar borç ve haciz kıskacına gireceklerinden kaygılı. Türkiye’nin birçok bölgesinde kuraklıkla boğuşan üreticiler borçlarının birinci taksitini 30 Ekim 2021 tarihinde yatıracak.
Yüksek girdi maliyetleri ve kuraklıktan olumsuz etkilenen ve borcunu nasıl ödeyeceğini düşünen çiftçi, 15 Haziran’da, Ankara’da, Tarım ve Orman Bakanlığı önünden hükümete seslenmeye hazırlanıyor. Çiftçiler, borçlarının faizlerinin silinmesini, ana paranın beş yıl vadelendirilmesini istiyor.
Tarım Kredi Kooperatifi mağduru Amasya Kızılcaköylü çiftçi Ömer Sarı, birçok defa Ankara’ya gelerek seslerini yetkililere duyurmaya çalışan üreticilerden yalnızca birisi. Yapılandırma beklentilerinin karşılık bulmadığını ve maliyetler altında ezilen çiftçinin bu kurallarda yapılandırma yapamayacağını söyleyen Ömer Sarı, şunları söyledi:
“YÜZDE 30 PEŞİN ÖDEYECEK OLSAK YAPILANDIRMA İSTEMEZDİK”
“Yaklaşık 7-8 aydır Tarım Kredi yüksek girdi maliyetleri ve Ziraat Bankası için hükümetimizden, devletimizden yapılandırma yapılması için uğraş verdik. Yüzde 30‘u peşin ödemek kaidesiyle, faizinde hiçbir indirim olmadan, çiftçinin belinde bir kambur olarak bir yapılandırma oldu. Bizim yüzde 30’u peşin ödeyecek paramız olsa biz yapılandırmayı aslında istemezdik. Biz, yüzde 30’u verdikten sonra Tarım Kredi Kooperatifi yüzde 30’u kendisi yapılandırıyordu esasen. Biz, Tarım Kredi’nin ve Ziraat Bankası’nın borçlarının faizi silinip ana paranın beş eşit kesime bölünmesi üzere bir yapılandırma istedik.
“YÜZÜNÜZÜN AKIYLA İSTİFA EDİN”
Sayın devlet büyüklerim sayın Tarım Bakanım yani televizyona çıkıp da ‘çiftçiler büyüdü’ diye söylemleriniz var. Tarım büyüdü de biz niçin bilmiyoruz, biz niçin görmüyoruz? Şu domatese gübre alamıyoruz gücümüz yetmiyor. Tarım Bakanı size arka niyetli bir kelamımız yok. Siz bu işi beceremiyorsunuz. Yüzünüzün akıyla istifa edin.
“HACİZ OLACAĞIZ DİYE UYUYAMIYORUZ”
Ziraat Odaları çiftçi girdi maliyetlerinden ezildi sesiniz çıkmadı. Çiftçinin eseri tarlada kaldı sesiniz çıkmadı. Çiftçi kuraklıktan mahvoldu sesiniz çıkmadı. Holdingler mi büyüdü? Bizim üzere çiftçiler niçin büyümedi? Biz alırken de kaybediyoruz, satarken de kaybediyoruz. Bizim maliyetlerimizi düşürün. Masraflarımızı, mazotumuzu düşürün. Bizim malımız tarlada kalmasın satılsın. Biz buradan dilenmiyoruz, bağış da istemiyoruz. Haciz olacağız diye, uyku uyuyamıyoruz. Bakın şu an yaptığınız yapılandırmanın yüzde 30’unu göze alıp da yapılandırma yapamıyoruz. Zira yapılandırma yapsak ödeyemeyeceğiz. Biz Haziran’ın 15’inde tekrar gelip Tarım Bakanlığı’nın önünde oturma aksiyonu yapacağız.”
Ziraat Mühendisleri Odası Lideri Baki Remzi Suiçmez ise çiftçiyi kalkındırmak, düşük girdi maliyetleri sağlamak için kurulan Tarım Kredi Kooperatifleri’nin bugün, ortaklarına yüksek maliyetlerle eser satan, gerektiğinde ortaklarını hacze veren, zincir marketlerle piyasayı düzenleyip kar elde etmeye çalışan iştiralarıyla birlikte karı çiftçisine dağıtmayan bir kuruluş haline geldiğini belirtti.
“TARIM KREDİ, ÇİFTÇİYİ MUHAFAZA PEŞİNDE DEĞİL”
Üç taksit ve yüzde 30 peşinat ile yüzde 12-18’leri bulan faiz oranlarıyla çiftçinin borçlarını ödemesinin mümkün olmadığını tabir eden Suiçmez şöyle devam etti:
“Çiftçinin önünü görememesi çiftçinin tarlasından çekilmesi. Kanunlara karşıt bir biçimde üretim araçlarına ileride el konulması sonucunu doğurabilecektir. Biz bunu eksik buluyoruz. Borç yapılandırılmasından yararlanacak çiftçinin kuraklıktan da kaynaklı gelir randıman kaybı nedeniyle kâfi para kazanamayacağını düşünerek açıklanan taban fiyatlarının revize edilerek yükseltilmesini çiftçi istiyor.
Tarım Kredi yeni faizle parayı döndürerek kendi borçlarının kendine geri dönmesinin peşinde çiftçiyi müdafaa peşinde değil. 5 milyar lira borç yapılandırma kapsamındayken 1 milyar liralık borç ve 21 bin çiftçimiz bundan yararlanır hale geldi. Hasebiyle bu taksitlendirme yüzde 35 peşinat üzere takibe düşen borçları kapsamaz hale getirildi.”
“KÖYLÜLERİN NEFES ALMASINI HÜKÜMET KABUL ETMEDİ”
CHP İzmir Milletvekili Bedri Serter ise vergi aflarıyla ilgili yapılandırmayı içeren yasaya, birçok özel ve hukukî kişinin borçları alınırken çiftçi borçlarının kabul edilmediğini söyledi. Serter, şunları söyledi:
“Meclis’ten vergi aflarıyla ilgili hükümetin yapılandırma diye isimlendirdiği bir maddeyi geçirdik. Bu yasa içerisinde birçok vergi borcu, kamu borcu olan özel ve hükmî bireylerin borçlarının yapılandırmaya sokulmasına karşın tarımla uğraşan toprağa gönül vermiş köylülerin hiçbirine nefes olacak hiçbir konumu hükümet kabul etmedi.”
Cumhuriyet
