Hayatını 1994 yılında kaybeden Selim Turan’ın bugün ölüm yıldönümü
Paris’teki atölyesinde 13 Ekim 1994’te ömrünü yitiren ressam Selim Turan, zıtlıklarla dolu hayatını sıra dışı çalışmalarıyla taçlandırmış değerli bir yaratıcıydı. Onun 27 Mayıs 1915’te İstanbul’da başlayan hayatı, Azeri, Rus, Osmanlı ve Fransız kültürlerinin kesişmeleriyle zenginleşti. Galatasaray’da okurken çizgi dersleri aldı. Akabinde İstanbul Akademisi’nde Léopold Lévy’nın öğrencisi oldu.
BAŞYAPITLAR…
Hem sağ hem de sol eliyle çizebilen, çizgi sanatının meşkilerini çağdaş sanatın soyut çizgileriyle bağdaştırmaya çok genç yaşta başlayan Selim, 1941’de Yeniler Grubu’nun kurucu üyesi olarak Türk sanatının en devinimli sürecine tanıklık etti. 1947’de Fransız hükümeti öğrenci bursunu kazanarak Paris’e gitti ve oraya yerleşti. 1948’de Camille Bryen ve Georges Mathieu’nun açtığı küme standına davet edilmesiyle yıldızını parlattı. Tırnaklarıyla kazıyarak kendisine Fransız başşehrinde bir yer edindi. Bu yıllardaki inanılmaz hoşluktaki siyah, gri soyutlar Selim’in başyapıtları ortasında yer alır.
1952’den itibaren Paris’teki özel sanat okullarında eğitmen olarak çalışan Selim, Michel Seuphor’un yazdığı Dictionnaire de la Peinture Abstrait’te soyut sanatın öncülerinden biri olarak ismini tescilletti. Devrin ünlü fotoğraf eleştirmeni Claude Riviere, onun için “Selim birinci bakışta bizi büyülüyor” tanımlamasını yaptı.
‘RUHUMUN YANSIMASI’
Türkiye’deki birinci ferdî standını lakin 1969’da açabilen sanatçı, 1980’li yıllarını İstanbul’da figüratif çalışarak geçirirdi. Sarı Kız Efsanesi üzerine bir sürü sorulu resme de imzasını atar.
Vefatından kısa bir müddet evvel Paris’teki atölyesinde kendisine bu tuhaf fotoğrafları neden boyadınız diye sorma cüretini göstermiştim. Kocaman gözleriyle bana dönerek “Resimlerim” demişti “Ruhumun yansımasıdır.” Selim’e artık bu ne demek oluyor diye soracak yüreğim yoktu. O gün atölyesinden ayrılırken “Madem bu kadar seviyorsun, şu küçük fotoğrafım yadigârım olsun” dedi. Utanmıştım. Yıllarca, on yıllarca bu dayanılmaz soyut resme bakıp Selim’i anlamaya çalıştım.
Cumhuriyet
