Hindistan’da araştırmacılar, yargılanmayan tecavüz failleriyle görüştü: ‘Erkekler neden tecavüz ediyor?’

Getty Images

2012 yılında Delhi’de bir öğrenciye toplu tecavüz olayı dünya ve ülke çapında büyük şok ve reaksiyona yol açmıştı. O günden bu güne bayana yönelik cinsel şiddete karşı gayret ve kampanyaların güç kazandığı Hindistan’da iki bayan araştırmacı, Tabip Madhumita Pandey ve Tara Kaushal farklı ayrı ‘Erkekler neden tecavüz ediyor’ sorusunun karşılığını aramaya çıktılar.

Bayanlara tecavüz eden adamlarla yaptığı görüşmeler Tara Kaushal’ın sıhhatini önemli halde etkiledi.

2017 yılında araştırmasına başladığından bu yana depresyon ve hafıza yitimleri yaşadı. Birtakım günler neden olmadığını bilmeden ağlıyordu.

Yakınlarda bir akşam kendisini başşehir Delhi’nin Noida mahallesindeki meskeninde, yatak odasında kilitli buldu.

“Eşim Kıyı kapıyı açmaya uğraşıyordu. Kapıya vuruyor ve iyi olup olmadığımı soruyordu. Bense içerde yalnızca haykırabiliyordum” diyor.

Tara Kaushal o gün terapiye muhtaçlığı olduğunu anlamış.

Aslında daha araştırmasına başlamadan evvel de cinsel şiddet travması yaşamış olmanın izlerini taşıyordu.

Bu bahiste birinci sefer 16 yaşında konuşabilmişti.

Anne ve babasına “Dört yaşındayken bahçıvanımız bana tecavüz etti” diyebildi.

Bu ifşa anne ve babasını şoke etmişti. Ama onun için büyük bir pürüz aşılmış, kapılar açılmıştı.

O andan itibaren küçük yaşta uğradığı cinsel akın ile ilgili açıkça konuşabilmeye başladı. Kamuoyu önünde mevzuyu tartışabildi, arkadaşlarına açtı ve hatta bir kitap yazdı.

“Olayla ilgili çok az şey hatırlıyorum” diyor: “İsmini ve nasıl biri olduğunu hatırlıyorum. Kısa kıvırcık saçları olduğunu da. Bir de mavi elbisemin üzerindeki kan izini.”

Yaşı ilerledikçe her gün yaşanan başka cinsel akınlar hakkında düşünmeye ve işin temeline inmeye karar verdi.

“Erkekler neden tecavüz eder?” başlıklı kitabının, ferdî tecrübesi ile mesleksel çalışmasının uzun bir sonucu olarak ortaya çıktığını söylüyor.

“Ama kitap da kendi biriken travmasını yarattı” diye ekliyor.

Yargılanmayan tecavüzcüleri buldu

Tecavüz ve cinsel şiddet Hindistan’da bilhassa 2012 yılında 23 yaşında bir fizyoterapi öğrencisine, Delhi’deki bir otobüste, hareket halindeyken toplu tecavüz edilmesi olayından sonra gündemden düşmedi.

Tecavüze uğrayan öğrenci birkaç gün sonra aldığı yaralar yüzünden hayatını kaybetti. Hücumla ilgili olarak yargılananlardan dördü hakkında verilen idam cezaları 2020 yılının Mart ayında infaz edildi.

Ancak cinsel kabahatlerle ilgili farkındalığın artmasına karşın atakların sayısı da artmaya devam etti.

Hindistan’daki kabahat kayıtlarını tutan Ulusal Sabıka Kayıt Ofisi’nin sayılarına nazaran 2018 yılında polise 33 bin 977 tecavüz başvurusu yapıldı.

Bu her 15 dakikada bir şahsa tecavüz edilmesi demek.

Lakin bu hususta çalışma yapan istekli kümeler asıl sayının bundan çok daha yüksek olduğunu, zira bir o kadar mağdurun da şikayet etmediğini ya da şikayetlerinin soruşturulmadığını söylüyorlar.

Tara Kaushal, işte bu hiçbir vakit haklarında soruşturma yürütülmeyen, hasebiyle yargılanıp karar giymemiş tecavüz faillerinin peşine düştü.

Ülkenin farklı yerlerinde yaşayan, her biri hakkında tecavüz suçlaması getirilmiş ancak hiçbir vakit resmen soruşturulmamış 9 erkekle görüştü.

Kitabında “Onlarla kendi konut ortamlarında görüştüm, onların, ailelerinin ve arkadaşlarının tavırlarını gözlemledim” diye anlatıyor.

“Farklı bir isim altında temas kurup kendimi tanıttım, kimliğimi gizledim” diye ekliyor.

Görüşmeler sırasında kapalı giyinmeye ve bedenindeki dövmeleri gizlemeye de çalışmış.

Tara Kaushal görüşmelere her vakit yanında bir tercüman ile gitmeye de dikkat etmiş. Bu kişinin tıpkı vakitte güvenliğini de sağladığını söylüyor.

Görüştüğü erkeklere Hindistan kökenli ancak Avustralya’da yaşayan ve sıradan erkeklerin hayatları üzerine çekilecek bir sinema için araştırma yaptığını söylemiş.

“Onlara 250 soru yönelttim ve hepsinde birebir şeyleri gözlemledim. Ancak onlara tecavüz faili oldukları için onları incelediğimi asla söylemedim” diyor.

‘Rıza’nın anlaşılmaması

Tara Kaushal buna karşın görüşmelere her ihtimale hazırlıklı olarak gittiğini anlatıyor. Cebinde sürekli bir biber gazı spreyi bulundurmak, kesinlikle ivedilikle kaçmak gerekirse temas kurmak üzere o civarda yaşayan bir şahısla anlaşmak ve bulunduğu yerin pozisyonunu daima paylaştığı bir Whatsapp dayanışma kümesi ile irtibatta olmak üzere.

Ancak örneğin görüştüğü erkeklerden üçünün, cinsellikle ilintili sorulara karşılık verirken mastürbasyon yapmaya başlayacağı hiç aklına gelmemiş.

Bunlardan biriyle Hindistan’ın kuzeyinde bir yerdeki meskeninin terasında yaptığı görüşmeyi anlatıyor.

“Karşımda oturan bu ufak tefek adam kendisinin de itiraf ettiği üzere karşılaştığım en faal cinsel hatalılardan biriydi. Köyündeki bir çok bayanı mağdur etmişti. Lakin dışlanmak bir yana toplumsal ömrün merkezine yerleşmişti. Yetmezmiş üzere benimle görüşmekle istekleri uyanmış ve hiç çekinmeden kendisini ellemeye başlamıştı.”

Yaşadığı bu tıp tecrübeler Tara Kaushal’ın zihin sıhhatini önemli formda etkiledi.

“Bu tıp görüşmelerden döndüğümde travmanın biriktiğini farkettim ve terapiye gitmem gerektiğine karar verdim” diyor.

Eşi ile alakaları de olumsuz etkilenmiş, geceleri uyanıp onun kendisini taciz ettiği hissine kapılıp saldırdığını anlatıyor.

Sonunda Tara’nın zihninde görüştüğü erkeklerle ilgili net bir fikir oluşmuş.

“Bu adamlar, bayanın isteği diye bir şeyin farkında bile değildi ve tecavüzün ne olduğu konusunda ortak bir tarifleri da yoktu” diyor.

Tecavüz failini “başkası’ diye tanımlamak

Tara Kaushal araştırmasına başladığında birebir vakitte toplumsal medyada toplumsal cinsiyete dayalı şiddetle ilgili olarak bayanlarla da görüştü.

“Görüşme yaptığım adamlardan ikisini bu bayanlarla yaptığım sohbetlerde belirledim” diyor.

“Diğer 7 erkeği bulmak çok daha güç oldu. O yüzden mahallî polis gücüyle, mahallî basınla, dayanışma kümeleriyle ve hatta özel dedektiflerle temas kurdum” diye ekliyor.

Görüştüğü erkeklerin birçok, mülakatlar sırasında ona bir ya da birden fazla bayana tecavüz ettiklerini itiraf ettiler.

Bilhassa yargılanıp ceza almamış olan erkeklerle görüşmeyi seçmişti.

“Benim açımdan bir erkeğin tecavüz faili olması için yargılanıp ceza almış olması gerekmiyor” diyor.

“İnsanlar tek başına ıssız adalarda yaşamıyor. Bu erkekleri etrafları içerisinde gözlemlemek o yüzden sonlu sonuç verebilir” diye ekliyor.

Buna karşılık Sheffield Hallam Üniversitesi kriminoloji kürsüsünden Tabip Madumita Pandey çalışmasında karar giymiş tecavüz faillerine odaklanmış.

O da bu mevzuyu araştırmaya 2012’deki toplu tecavüz olayından çabucak sonra başladı.

“Tecavüz failleri ‘canavarlar’ olarak yaftalanıyordu ve onlara karşı kolektif bir öfke vardı” diyor.

Madumita Pandey, araştırmacı olarak, tecavüz faillerinin bayanlara karşı daha muhafazakar ve baskıcı kişilikler olduğu tarafındaki yaygın algıya odaklanmak istiyor.

“Acaba bu adamlar bayanlar konusunda düşündüğümüz kadar farklı bakış açılarına mı sahiptiler?” sorusuna karşılık arıyor.

‘Her erkek tecavüzcü olabilir’

Dr Madhumita Pandey Dalhi’nin Tihar Cezaevinde yatan 100’den fazla tecavüz mahkumu ile görüştü.

Her birinin bir kıssası vardı. Toplu tecavüze katılan biri olaydan sonra derhal kaçtığını anlatırken, bir tapınakta temizlikçi olarak çalışan biri beş yaşındaki bir kız çocuğuna ‘tahrik edildiği için’ tecavüz ettiğini söylüyordu. Bir genç kıza tecavüzden karar giyen genç bir adam, ortalarında karşılıklı isteğe dayalı bir münasebet bulunduğunu lakin kızın ailesinin kendisini dava ettiğini sav ediyordu.

Tabip Pandey bunlardan bilhassa tecavüze uğrayan beş yaşındaki kız çocuğundan çok etkilendi ve çocuğun ailesiyle görüşmeye karar verdi.

“Kızının tecavüze uğradığını duyan baba hudut krizi geçirmiş ve aileyi terketmiş. Polise giderek, cürmü ihbar eden, dilekçeleri yazan daima anne olmuş. Pek de adalet umudu beslemeden” diye anlatıyor.

Dr. Madhumita Pandey bu erkeklerin bayanlara bakışını ve bu bakışın cinsel şiddete nasıl taban yarattığını anlamak istiyordu.

“İşlenen cürümler ortasındaki farklılıklara karşın hepsinin altında yatan ortak şey, toplumda erkeğin ayrıcalıklı olduğuna bir kere daha işaret eden, bunları yapmaya hakkı olduğu duygusuydu” diyor.

Hekim Pandey cinsel hatalar işleyenler ortasında mağdur ettikleri insanları suçlama ve bayanın istek göstermesinin ne demek olduğunu hiçbir formda anlamamanın da çok yaygın olduğuna dikkat çekiyor.

Onun araştırması da Tara Kaushal’ınki üzere sonuçta tecavüz faillerinin ekseriyetle düşünüldüğü üzere “karanlık yerlerde gezinen yabancılar olmadığı” bulgusunu ortaya koyuyor.

Hatta tecavüz faillerinin birçoklarının tanıdıkları bireyleri mağdur ettiklerini ortaya koyuyor. “Bu da nasıl herkesin tecavüzcü olabileceğini, bunların sıradışı erkekler olmadığını kolaylıkla anlamamızı sağlıyor” diyor.

Sahiden de Ulusal Sabıka Kayıt Ofisi sayıları da tecavüz olaylarının çok büyük bir kısmında mağdurların kendilerine saldıranları tanıdığını gösteriyor. Örneğin 2015 yılında mağdurların yüzde 95’i tecavüz failini tanıdığını bildirmiş.

Bayan kümeleri, salgırganın tanıdık ve yakın etraftan biri olmasının bu çeşit kabahatlerin kıymetli bir kısmının polise bildirilmemesinde rol oynayabileceğine işaret ediyorlar.

İdam cezası tahlil mü?

Hindistan tecavüz oranının yüksek olduğu tek ülke değil. Lakin bu ülkede cinsel cürümlerin yüksek olmasında ataerkil toplumsal yapının çok güçlü olması ve bayan nüfusunun fazla olmasının da rolü olabileceğine işaret edenler var.

Ülkede tecavüzler artık daha çok şikayet ediliyor lakin bayan kümeleri yargı sisteminin siyasi baskılara açık olmasının pek çok failin cezasız kalmasına sebep olduğunu da söylüyorlar.

Yetkililer 2012 yılındaki olaydan sonra yaşanan öfkeli protestolar üzerine toplu tecavüzle ilgili cezaları artırdılar ve kimi durumlarda idam cezası dahi öngördüler.

Lakin gerek Tara Kaushal gerekse Madhumita Pandey idamın probleme uzun vadeli bir tahlil olmadığını düşünüyorlar.

Tabip Pandey “Ben kuvvetle ıslahat ve rehabilitasyonun tesirine inanıyorum. Dikkatimizi ülkede erkekler ve bayanlar ortasındaki asimetrik iktidar bağını değiştirecek yapısal-toplumsal değişiklikleri oluşturmaya yöneltmemiz lazım” diyor.

Tara Kaushal da bu görüşte. Erkeğin bu cürmü işlemesine nasıl pürüz olunacağına odaklanmak gerektiğini söylüyor.

“Onları durdurmak için ne yapmalıyız? Çocukluktan itibaren daha iyisini öğretmemiz lazım” diyor.

O da erkeklerin çocukluktan itibaren, tam bir “her şeyi yapmaya hakkı olduğu” hissiyle yetiştirildiği sonucuna varmış.

Neden tecavüz ediyorlar?

Hekim Madhumita Pandey bu karmaşık hatanın neden işlendiğini açıklayan tek bir cevap olmadığını söylüyor.

Bazılarının öfke tecavüzcüsü, bazılarının sadist tecavüzcü, bazılarının de seri tecavüzcü olabileceğini ekliyor.

Lakin kıymetli bulduğu nokta şu: Bu erkekler herkesin yakınındaki şahıslar olabilir. Kocanız, iş arkadaşınız, yakın dostunuz, sevgilinizi, sınıf arkadaşınız ya da öğretmeniniz olabilirler.

Toplumsal cinsiyete dayalı şiddetle gayretin lakin toplumun kolektif tahliller üretmesiyle mümkün olabileceğini söylüyor.

Tabip Pandey, burada İngiliz araştırmacı Liz Kelly’nin, tacizin farklı biçimlerinin bir süreklilik halinde birbirine dönüştüğü bir toplumsal durum tanımına atıfta bulunarak “Patriyarkal bir toplumda yaşıyoruz. Bir adam size tecavüz etmiyor olabilir ancak üzerinizdeki otoritesi ve üstünlük kurma uğraşını çok farklı biçimlerde sergileyebilir. Ve toplum bunların kıymetli bir kısmını normalleştiriyor” diyor.

Patriyarka ve bayan düşmanlığının en hafifinden işyerinde cinsiyetçilikten sokakta tacize kadar farklı biçimler alabileceğini ve direnç ve cezayla karşılaşmadığında denetimden çıkabildiğini anlatıyor.

Cumhuriyet