“Beyoğlu’nda Gezersin”, “Çadırımın Üstüne”, “Çayelinden Öteye”, “Dil Yarası” üzere Türk tanınan müzik tarihine geçmiş müziklerin hepsinin İsrail müziğinde de bir karşılığı var. 2015’te bayanların ürettiği mahallî müziği araştırmak üzere Türkiye’ye yerleşen Polonyalı Kornelia Binicewicz, müzikler aracılığıyla iki ülke ortasındaki büyüleyici tarihi kontaklar, esinlenmeler ve uyarlamaların kıssasını anlatıyor. Binicewicz, bu kapsamda “Bir Damla Talih” isimli projeyi hayata geçirdi. Projenin konusu yalnızca müzik değil, müzikler aracılığıyla anlatılan bir öykü. Bu yüzden “Bir Damla Talih” üç bileşenden oluşuyor: müzik, öykü ve kapak görseli. Albüm iki kısım halinde yayımlanıyor: Aranjmanlar ve Kaynaklar. Bu da dijital dünyada analog müzik tecrübesine bir bakış sağlıyor.
Binicewicz, birebir vakitte bir DJ, müzik koleksiyoneri, kıssa anlatıcısı, müellif ve müzik küratörü. Tüm dünyadaki 60, 70 ve 80’lerin kayıtlarını araştırdığını söylerken, Akdeniz Bölgesi’nin her vakit favorisi olduğunu lisana getiriyor. “Bir Damla Talih” projesi de bu kayıtları araştırma sırasında ortaya çıkmış, şöyle anlatıyor: “İsrail ve Türkiye’den müzikleri arşivlerken müziklerin birbirleriyle çok misal olduklarını, bazen büsbütün birebir olduklarını fark ettim. Bu çarpıcı benzerliğin gerisindeki toplumsal ve kültürel süreçleri anlamaya karar verdim. ‘Bir Damla Talih’i yaratarak birbirimizi anlamayı ve iki farklı ülkedeki insanların kültürel temaslarını insanlara göstermeyi amaçladım. ‘Bir Damla Talih’, beşerler ve kültürlerin aracılığına dayanan çok katmanlı bir küratöryel çalışma. Müzik, bilgi konusunda güçlü bir kaynak, tıpkı vakitte bir kimliği oluşturmak ve yine tanımlamak için de dinamik bir araç. İnsanları bir ortaya getirmek için de en iyi yol.”
‘BÜYÜLEYİCİ BİR SEYAHAT’
Araştırmacının projesini Spotify üzerinden dinleyebiliyorsunuz, iki başka müzik listesi var. Biri, sadece iki ülkeden tıpkı müzikleri kendi lisanlarında seslendiren bayan müzisyenler. Burada, Ajda Pekkan, Zerrin Özer, Ofra Haza ve Zehava Ben üzere sanatkarların müziklerini içeriyor. Başka listede ise Zeki Müren’den Arif Susam’a birçok ismin müzikleri mevcut. Soundcloud sitesinde ise derleme olarak iki mixtape var. Binicewicz, “Proje mevzuyu yalnızca müzik olarak göstermiyor. Ayrıyeten bir metin, podcast ve Itamar Makover tarafından yaratılan hoş bir sanatsal çalışma da var. Mevzuyu derin bir formda çok farklı yollardan keşfedebilirsiniz. İnsanın ve müziğin öyküsünün kıymetli olduğuna inanıyorum, insanın müziği dinlemesini etkilemenin yanında ayrıyeten algımızda yeni alanlar açıyor. Projede müziğin Türkiye ve İsrail ortasında nasıl seyahat ettiğini göstermeye ve toplumsal, kültürel ve politik olarak manasını sunmaya çalıştım. Büyüleyici bir seyahat” diye konuşuyor. Projenin kıssasını web sitesinden de takip edebilirsiniz: https://www.ladiesonrecords.com/copy-of-a-drop-of-luck-1
Polonyalı bir müzik araştırmacısı ve antropolog olan Kornelia Binicewicz, birebir vakitte eski plak şirketleriyle (Elenor, Türküola, Uzelli, Şah Plak) çalışarak müzik derlemelerinin küratörlüğünü üstlendi.
“Turkish Ladies. Female Singers from Turkey 1974 – 1987” / Sony Müzik Türkiye
TÜRKİYE’DE SAYKODELİK!
Bahis Türkiye’deki saykodelik müziğe gelince Polonyalı araştırmacı heyecanını gizleyemiyor. 2015’te Türkiye’ye taşınma nedeni olarak da bu müziği araştırmayı gösteriyor. Binicewicz, “70’lerdeki Anadolu Rock müzisyeni bayan müzikçileri öğrenmek istedim. Bu müzik tipini çok enteresan buluyorum. İstanbul’da uzun mühlet kalışım sayesinde Türkiye’nin müzik açısından sunabileceği çok şey olduğunu anladım. Birçok yabancı için Anadolu saykodelik müziği ilgilendikleri tek şey oluyor. Lakin bu cinsin kökeni halk müziğine, türkülere, âşık geleneğine, hatta arabeske dayanıyor ve bu ilişki onu çok derin kılıyor. Batı müziğinden ilham ve elektrikli enstrümanlarla kaynaşma müziğe şahane bir dokunuş katıyor. Lakin benim görüşüme nazaran Anadolu’nun kendi ruhu tıbbın en heyecan verici yanı” diye konuşuyor.
Cumhuriyet
