İklim krizi inkarcılığı farklı dillerdeki Wikipedia sayfalarında yaygınlaşıyor
BBC
BBC, internet ansiklopedisi Wikipedia’nın bir çok lisandaki sayfalarında iklim krizi konusunda temelsiz argümanlar yer aldığını ve komplo teorilerinin yaygınlaştırıldığını ortaya çıkardı.
Swahili, Kazak ve Belarus lisanlarının de ortalarında bulunduğu birtakım Wikipedia sayfalarındaki girdilerde bilim insanlarının iklim değişikliğinin sebepleri konusunda hemfikir olmadıkları argüman ediliyor.
Halbuki global ısınmanın insan faaliyetlerinden kaynaklandığı konusunda bilim dünyasında büyük tartı görüş birliği içinde.
Sitenin idaresinden sorumlu Wikimedia Vakfı’nın bir temsilcisi, bulguların “endişe verici” olduğunu, çok daha fazla sayıda istekli editöre gereksinim duyduklarını söyledi.
Çince Wikipedia’nın “iklim değişikliği” sayfasında, gezegenin atmosferindeki ısı yükselmesinin beklenen sebepleri ortasında güneşteki kozmik olaylar sayılıyor.
Totaliter bir dünya hükümetinin oluşmaya başladığı üzere temelsiz ve kanıtlanmamış öteki teoriler de bu listede yer alıyor ve iklim değişikliğiyle çaba davetleri birtakım gizemli mali çıkarlarla ilişkilendiriliyor.
Hırvatistan Wikipedia’sındaki global ısınmayla ilgili sayfaların üçte biri iklim değişikliğine dair bilimsel bulguların sorgulanmasına ayırılmış ve içinde komplo teorileri de yer alıyor.
YANLIŞ BİLGİ
Wikimedia Vakfi’nın kıdemli program stratejisti Alex Stinson “Bu durum beni çok kaygılandırıyor” diyor ve “İşte bu yüzden projede çalışacak daha çok beşere muhtaçlığımız var” diye ekliyor.
Wikipedia 300’den fazla lisanda yayınlanıyor ve her bir lisanın farklı içeriği ve istekli editörleri var.
Internet ilişkisi olan herkesin üzerinde değişiklik yapabileceği bu sayfaların kalitesi de bu istekli editörlere bağlı olarak değişiyor.
Stinson farklı lisanlarda daha fazla gönüllünün çalışmasının komplo teorilerinin ve temelsiz bilgilerin sayfaya sızmasını engelleyebileceğini söylüyor.
ABD’de yaşayan Japon muharrir Yumiko Sato platformda yer alan yanlış bilgiler üzerine bir araştırma yapmış.
“Wikipedia, editör topluluğunun geniş ve farklı farklı çevreler ve görüşlerden bireyler olmaları halinde başarılı olabilen bir platfom” diyor.
2001 yılında başlatılan internet ansiklopedisi Wikipedia hala dünyanın en çok ziyaret edilen sitelerinden biri.
En büyük ünitesi olan İngilizce lisanındaki sayfalar her ay 40 binden fazla kullanıcı tarafından edit ediliyor.
İngilizce Wikipedia’nın iklim krizi sayfaları üzerinde çalışan bu hususla çok ilgil bir küme i editör tertipli olarak sayfaları dolaşıp bilim dışı ya da aldatıcı bilgi olup olmadığını denetliyor.
Ama tıpkı titizlik İngilizce dışındaki birtakım lisan sayfaları için geçerli değil.
Şu anda Wikipedia’nın 150 den fazla lisandaki sayfaları, ayda 10’dan az istekli editör tarafından tertipli olarak denetim ediliyor.
Sato, bu lisanlarda editörlerin sayısının az olmasının yanısıra farklı çevrelerden de gelmediklerine bu nedenle kontrolün zayıfladığına dikkat çekiyor.
DEZENFORMASYONUN GERİLETİLMESİ
Wikipedia’nın en temel prensiplerinden biri öz idare, yani istekli editörlerin kontrolü çerçevesinde herkesin katkı yapabilmesi.
Münasebetiyle lisan sayfalarının editörleri müdahale etmedikçe Wikimedia Vakfı’nın yapabileceği fazla birşey yok.
Vakıftan Alex Stinson “Vakıf hiç bir vakit editoryal siyasete direkt müdahale etmedi. Bu bizim çalışma biçimimiz değil” diyor ve ekliyor:
“Bizim dezenformasyonu geriletmemiz gerekiyor. Ama bu da bu lisanlarda bilimsel bilgilere hakim bireylerin sayfalara girip müdahale etmesiyle olabilir.”
Cumhuriyet
