İngiltere Başbakanı Johnson Covid-19 ölümlerinin 100 bini aşması sonrası hedefte: ‘Vahim hatalar yaptı’

Getty Images

İngiltere Başbakanı Boris Johnson ve hükümeti, ülkede koronavirüsün neden olduğu Covid-19 hastalığı sonucu hayatını kaybedenleirn sayısının 100 bini aşması sonrası, muhalefet ve bilim etrafları tarafından eleştiriliyor.

Kimi bilim insanları, dünyadaki en yüksek vefat oranlarından birine ulaşan İngiltere’de, salgın öncesi ve sırasında alınan “yanlış kararların” bu sonuca yol açtığını savundu.

Ana muhalefetteki Emekçi Partisi de, bilim insanlarının tavsiyelerine karşın Başbakan Johnson’ın genel karantina kararı almakta gecikmesini, “vahim bir hata” olarak niteledi.

Başbakan Johnson, Salı günü düzenlediği basın toplantısında, tüm bu tablonun sorumluluğunu üstlendiğini söylemiş lakin salgına verilen cevap konusunda dersler çıkarmak için şimdi erken olduğunu da eklemişti.

İngiltere, can kaybında 100 bin hududunu geçen birinci Avrupa ülkesi, dünyada da beşinci ülke oldu.

Hükümetin günlük açıkladığı bilgilere nazaran, 7 Mart 2020 ile 15 Ocak 2021 ortasında Covid-19 nedeniyle hayatını kaybedenlerin sayısı 100 bin 162.

‘Gevşemek hataydı’

Edinburg Üniversitesi’nden kamu sıhhati uzmanı Prof. Dr. Linda Bauld, İngiltere’de yaşanan durumun, “Kısıtlamaların gevşetilmesine yönelik yanlış kararların sonucu” olduğunu söyledi.

BBC’ye konuşan Bauld, test ve takip sistemine odaklanılmamış olmasına ve milletlerarası seyahatlerin yarattığı riske dikkat çekti.

Prof. Michael Marmot ise İngiltere’nin salgına “kötü yakalandığını” savunarak, sıhhat alanındaki eşitsizliklerin derinleşmesine ve kamu bölümüne yatırımların azalmasına işaret etti.

Boris Johnson’ın “elden gelen her şeyi yaptığı” tarafındaki savunmasına Personel Partisi’nden de reaksiyon var.

Personel Partisi başkanı Keir Starmer, 100 bin kişinin Covid-19 nedeniyle ölmesini “ulusal bir trajedi” olarak tanımlayarak, bu sonucun “Johnson’ın sayısız vahim kusurunun neticesinde” geldiğini belirtti.

Starmer, “Mart’ta karantina uygulamakta geç kaldık, sağlıkçılara şahsî gözetici ekipman vermekte geç kaldık, bakımevlerinde kalanları korumakta geç kaldık. Bu yalnızca bir ‘kötü şans’ değildi” yorumunu yaptı.

Emekçi Partisi’nin sıhhat sözcüsü Jonathan Ashworth da, Johnson’ın bu kanısına katılmadığını söyledi ve sokağa çıkma kısıtlamalarına yönelik bilimsel çevrelerden gelen tavsiyelere karşın Başbakan’ın bunu reddetmesini hatırlattı.

Hükümetin sırf Mart’ta değil Eylül ve Aralık aylarında da kısıtlama tedbirlerini geç aldığını söyleyen Ashworth, temas izleme sisteminin başarısız olduğunu ve ülke sonlarında tesirli sıhhat denetimlerinin uygulanmadığını savundu.

Johnson, kendisinin ve hükümetinin bu duruma ait tüm sorumluluğu aldığını söylemiş lakin “37 bin kişinin hastanelerde yattığını” hatırlatarak salgın şartlarının “orta yerinde” bir muhasebenin yapılmasının vakti olmadığını savunmuştu.

Hükümetin virüsü denetim altına almaya ve dünyanın en süratli aşı programlarından birine devam etmeye odaklanması gerektiğini de eklemişti.

’50 bin kişi daha ölebilir’ uyarısı

Sıhhat alanında hükümete danışmanlık yapan bilim insanları, İngiltere’nin 50 bin mevt daha yaşayabileceği konusunda ihtarda bulundu.

BBC’de yayımlanan Newsnight programına konuşan, hükümetin bilimsel müracaat kümesi (SAGE) üyesi Prof. Dr. Calum Semple, “40-50 bin aralığında yeni mevtle karşı karşıya kalmamız beni şaşırtmaz” yorumunu yaptı.

Prof. Dr. Calum Semple, İngiltere’nin daha bulaşıcı olduğu belirlenen yeni koronavirüs varyantı nedeniyle “şansızlık” da yaşadığını, lakin yıllardan beri süren yapısal problemlerin da tesirli olduğunu belirtti.

Semple, bunlar ortasında, Ulusal Sıhhat Sistemi’ne (NHS) yatırım yapılmamasını ve kamu sıhhati otoritesinin aşındırılmasını gösterdi.

Getty Imagesİngiltere’de aşılamanın süratli ilerlemesinin, Johnson’ı tenkitler karşısında rahatlattığı yorumu yapılıyor.

Dini başkanlardan davet

Öte yandan Canterbury Başpiskoposu Justin Welby, “inancı olan yahut olmayan herkesi” salgınla ilgili olarak 1 Şubat’ta e yapılacak ulusal dua merasimine katılmaya davet etti.

Başpiskoposluğun açıklamasında, ölümlerin sırf birer istatistik olmadığı, “Ölen her kişinin sevdiğimiz ve bizi seven beşerler olduğu” belirtildi.

Dini önderlerin davetine ülkedeki Müslüman cemaatin önderleri de takviye verdi.

Ulusal Cami ve İmam Müracaat Heyeti Lideri Qari Asim, ülkedeki Müslüman ve daha geniş kategorideki siyah, Asyalı ya da azınlık toplulukların salgından daha çok etkilendiğini, birçoklarının Covid kısıtlamalarından ötürü dini gerekliliklerini yerine getiremediğini söyledi.

Gazetelerin de gündeminde

Guardian gazetesi Johnson’ın konuşmasında can kaybının neden bu kadar yüksek olduğuna ait nedenlerden bahsetmekten kaçındığını yazdı.

Guardian, Covid-19 nedeniyle hayatını yitirenlerin sayısının yüksek olmasına ait münasebetleri de şöyle sıraladı: Halk sıhhatinin genel olarak çok iyi olmaması, bakımevlerinde materyal eksikliği, hükümetin sokağa çıkma yasaklarıyla ilgili tutarsız ve geç aldığı kararlar, virüsün yeni cinsinin ortaya çıkması, test ve takip sisteminin gereğince iyi işlememesi.

Gazetenin muharriri John Crace, “Aylarca suçlamalardan kaçınmaya çalışan başbakan için saklanacak yer kalmadı” başlıklı bir yazı kaleme aldı.

Daily Telegraph gazetesi de Johnson’ın kelamlarını ana sayfa manşetine taşıdı. Gazetenin “İngiltere için üzücü bir dönüm noktası” başlıklı başyazısının bir kısmı şöyle:

“Boris Johnson’ın can kaybının 100 bini geçtiği duyurusu, hükümetin pandemi idaresinde tabana vurduğu an oldu. Ülkenin dünya genelinde salgının en kötüsünü yaşadığı gerçeğinden kaçış yok.”

Financial Times gazetesi de ilgili haberinde, pandemi idaresindeki eksikliklere karşın Johnson’ın başbakanlık koltuğundan ayrılmasının yüksek bir ihtimal olmadığını şu satırlarla aktarıyor:

“Johnson’a yönelik takviye geçen yıl düşmüş olsa da, muhalifleri bile Covid-19 idaresiyle ilgili yapılan yanlışların başbakanlığına mal olacağını düşünmüyor. Muhafazakar Parti’nin önde gelen bir milletvekili, başbakanın artık bir ‘kaçış hikayesi’ olduğunu ve aşı programının başarılı olmaya devam etmesi durumunda halkın evvelki kusurlarını affedebileceğini söyledi.”

İngiltere’de şu ana kadar yaklaşık 7 milyon şahsa Covid-19 aşısı yapıldı. Bu sayı, nüfusun yüzde 10’undan fazlasına tekabül ediyor.

Cumhuriyet