İnsan beyni 3 bin yıl öncesine göre küçüldü: Nedeni iş bölümü ve sosyalleşme

ABD’li araştırmacılar, 985 fosilleşmiş ve çağdaş insan beynini tahlil ederek, 2.1 milyon yıl evvel ve 1.5 milyon yıl evvel insan beyninde bir boyut artışı gözlemledi. Lakin yaklaşık 3 bin yıl evvel insan beynin boyutlarında bir küçülme tespit edildi.

Bu müddet zarfında antik beşerler, bilginin paylaşıldığı yahut bireylerin belli vazifelerde uzman olduğu toplumsal çevreler oluşturmaya başladılar ve bu da beynin daha verimli hale gelmesine ve boyutunun küçülmesine neden oldu.

ÇAĞDAŞ İNSAN BEYNİ DAHA DA KÜÇÜK OLABİLİR

Boston Üniversitesi araştırmacıları bu nedenle, antik çağlarda yaşayan insanların bilgi depolamak için daha az beyin gücüne muhtaçlık duyduğunu ve bunun sonucunda beyinlerinin küçüldüğünü düşündüklerini açıkladı.

Bilim insanları, birebir vakitte bu durumun çağdaş insanın beyinlerinin, bilinmesi gereken her şeyi depolayan teknolojiler nedeniyle daha da küçük olabileceğini gösterdiğini söyledi.

‘KALABALIKLARIN BİLGELİĞİ’

NTV’nin aktardığı habere nazaran, Frontiers in Ecology and Evolution mecmuasında yayımlanan çalışmanın ortak müellifi Dr. James Traniello, “Bu düşüşün, bir küme insanın dünyadaki en zeki bireyden daha akıllı olduğu fikri olan kolektif zekaya artan inançtan kaynaklandığını düşünüyoruz. Bu durum, ekseriyetle ‘kalabalıkların bilgeliği’ olarak adlandırılır” diye konuştu.

Öte yandan, bu son düşüşe karşın, insan beyni son 6 milyon yılda neredeyse dört kat büyüdü. Lakin insan beyinlerinin hacminin son Buzul Çağı’nın sonundan bu yana azaldığı düşünülüyor.

İNSANIN ERKEN EVRİMİ VE TEKNOLOJİK GELİŞMELER

Bilim insanları beyindeki değişikliklerin nedenini ortaya çıkarmak için, bir değişim noktası tahlili kullandı ve milyonlarca yıl evvel meydana gelen boyut artışlarının insanın erken evrimi ve teknolojik gelişmelerle birebir vakte denk geldiğini buldular.

Dartmouth Koleji’nden çalışmanın ortak muharriri Dr. Jeremy DeSilva, “Günümüzde beşerlerle ilgili şaşırtan bir gerçek, beyinlerimizin Pleistosen atalarımızın beyinlerine kıyasla daha küçük olmasıdır. Beyinlerimizin neden küçüldüğü, antropologlar için büyük bir gizem olmuştur” dedi.

KARINCALARLA KARŞILAŞTIRMA YAPILDI

Başka taraftan, bu büyük gizemi çözmek için araştırmacılar, insan beyni evriminin tarihî modellerini tahlil etti ve bulgularını karınca toplumlarında bilinenlerle karşılaştırarak geniş iç görüler sundu.

Traniello, “Bir biyolojik antropolog, bir davranışsal ekolojist ve evrimsel nörobiyolog, beyin evrimi hakkındaki fikirlerini paylaştı. Beşerler ve karıncalar üzerinde yapılan köprü araştırmalarının tabiatta neyin mümkün olduğunu belirlemeye yardımcı olabileceğini keşfettiler” açıklamasını yaptı.

Akabinde, çalışma kapsamında dokumacı karıncalar, Oecophylla dokumacı karıncaları, Atta yaprak kesici karıncaları ve Formica üzere yaygın bahçe karınca ailelerindeki emekçi karıncaların beyin büyüklüğü, yapısı ve güç kullanımı incelendi.

Traniello, “Karınca ve insan toplumları çok farklıdır ve toplumsal evrimde farklı yollar izlemiştir. Bununla birlikte karıncalar, kendi besinlerinin üretimi (tarım) kadar, küme kararı alma ve iş kısmı üzere toplumsal ömrün değerli taraflarını de beşerlerle paylaşırlar. Bu benzerlikler, insan beyninin büyüklüğündeki değişiklikleri etkileyebilecek faktörler hakkında bizi geniş ölçüde bilgilendirebilir” dedi.

Sonuç olarak, araştırmacılar, daha küçük beyinlerin daha az güç kullandığını ve antik insanların 3 bin yıl evvel bilgi paylaşmaya başladıkları için, beyinlerinin bir sürü bilgiyi depolamak için daha az güce muhtaçlık duyduğunu ve hasebiyle boyutlarının küçüldüğünü açıkladı.

Cumhuriyet