Getty Images
İskoçya Özerk İdaresi Başbakanı ve İskoç Ulusal Partisi (SNP) önderi Nicola Sturgeon, Mayıs ayındaki İskoç Parlamentosu seçimlerinde partisinin çoğunluğu elde etmesi durumunda, Birleşik Krallık hükümetinin isteği olup olmamasına bakmaksızın bağımsızlık referandumu düzenleyeceğini söyledi.
SNP, İskoçya’nın bağımsızlık planları için atılacak adımların belirlendiği 11 unsurluk ‘yok haritasını’ açıkladı.
Bu yol haritasına nazaran, Sturgeon, parlamento seçimlerinde çoğunluk sağlaması durumunda pandemi sonrası İskoçya’nın bağımsızlığı için referanduma gidecek ve Birleşik Krallık hükümetinin her türlü yasal pürüzüne “güçlü bir formda karşı çıkacak.”
Birleşik Krallık hükümeti Başbakanı Boris Johnson, İskoçya’nın tekrar bir bağımsızlık referandumu düzenlemesine karşı çıktığını söylemişti.
Muhalefet partileri de SNP’yi ‘bağımsızlık planlarını, Covid salgınından daha kıymetli görmekle’ suçladı.
Pazar günü BBC One kanalında Andrew Marr’ın programına katılan Nicola Sturgeon, “Yasal bir referandum düzenlemek istiyorum. Bu nedenle Mayıs ayında İskoç halkının yetkini almaya çalışacağım. Bana bu yetkiyi verirlerse niyetim, halka seçim hakkı tanıyacak yasal bir referandum düzenlemek. Demokrasi budur. Benim ne istediğim yahut Boris Johnson’ın ne istediği değildir” dedi.
REFERANDUM İÇİN BİRLEŞİK KRALLIK HÜKÜMETİNİN MÜSAADESİ GEREKİYOR
İskoçya’nın yeni bir referandum düzenleyebilmesi için 1998 tarihli İskoçya Maddesi’nin 30. hususu uyarınca Boris Johnson’ın Başbakan olduğu Birleşik Krallık hükümetinden müsaade alma zaruriliği var.
Getty ImagesNicola SturgeonSNP’nin açıkladığı yol haritasına nazaran, İskoç hükümeti referandum için talepte bulunacak. Metinde, “Bu talebi reddetmenin hiçbir ahlaki yahut demokratik münasebeti olamaz” deniyor ve İngiliz hükümetinin bu türlü bir tutum almasının ise ‘ülke içinde ve dışında savunulamayacağı’ belirtiliyor.
SNP ayrıyeten, Birleşik Krallık hükümetinin üç seçeneği bulunacağını belirtiyor ve bunları da şöyle sıralıyor: İskoç hükümetinin referandum düzenlenmesi için yasal yetkisi bulunduğunu kabul etmek, 2014’teki referandumda olduğu üzere 30. husus uyarınca yapılan talebi kabul etmek, referandumun yasal olup olmadığını yargıya taşımak.
Parti, referanduma karşı atılacak yasal atımlara SNP liderliğindeki İskoç hükümetinin ‘kesinlikle karşı çıkacağını’ söz ediyor.
BBC’nin İskoçya siyaseti editörü Glenn Campbell, Boris Johnson’ın yeni bir bağımsızlık referandumuna katiyen karşı çıktığını hatırlatıp Sturgeon’ın ‘B planına’ ait şu yorumu yapıyor:
“B planı, Birleşik Krallık istek göstermeyi reddetse de referandumu yasallaştırmak ve bunu mahkemede savunmaya hazır olmak. Referandum sadece yasal görüldüğünde ve sadece pandemiden sonra gerçekleşebilir.
“Ne olacağına ait bilinmeyen olan, (bu bir öngörü değil), mahkemelerin ‘evet’ demesi, Birleşik Krallık hükümetinin de ‘hayır’ demeye devam etmesi ve Birleşik Krallık’ın bütünlüğünden yana olan partilerin referandumu boykot etmesi durumunda ne yaşanacağı.
“Herhangi bir referandumun meşruiyet kazanması her iki tarafın da isteğini gerektirir.”
MUHALEFET PARTİLERİ: BAĞIMSIZLIK YERİNE PANDEMİYE ODAKLANILMALI
Muhalif partilerin önderleri ise SNP’nin bağımsızlık oylaması yerine pandemiye odaklanması gerektiğini söylüyor.
İskoçya Personel Partisi süreksiz önderi Jackie Baillie, “Bu ağır kriz vaktinde SNP’nin bağımsızlık planlarını her şeyin üstünde görmesi güzel görülemez. İskoçya halkı, maharetsiz Birleşik Krallık hükümeti tarafından ve mevcut krizi kendi çıkarlarına yontmaya çalışan bir İskoç hükümeti tarafından yüz üstü bırakıldı” dedi.
İskoçya Muhafazakâr Parti başkanı Douglas Ross da SNP’nin yol haritası açıklamasını ‘sorumsuzca atılan bir adım’ olarak tanımladı. Ross, “Çoğu İskoç, ülke olarak hepimiz artık anayasadan çok daha büyük zorluklarla karşı karşıyayken neden yasadışı bir referanduma vakit, güç ve kaynak harcandığını merak ediyor” diye konuştu.
İskoçya Liberal Demokratlar önderi Willie Rennie de SNP’nin önceliklerini ‘yanlış belirlediğini’ söz etti ve partiyi şu sözlerle eleştirdi:
“Binlerce kişi hayatını yitirdi, daha da fazlası virüsün uzun vadeli tesirleriyle yaşıyor, hastaneler tıklım tıklım, ameliyatlar iptal edildi, işletmeler yerlerde, okullar kapatıldı. Tekrar de SNP, Birleşik Krallık’tan ayrılma kampanyalarına yine başlamak için hakikat bir vakit olduğunu düşünüyor. Bu kabalık, duygusuzluktur ve ülkemiz için yanlış bir önceliktir.”
İskoçya’da 2014 yılında yapılan bağımsızlık referandumunda İskoçların yüzde 55’i Birleşik Krallık’tan ayrılmayı reddetmişti.
Cumhuriyet
