CHP Mersin Milletvekili Ali Uzman Başarır’ın Habertürk televizyonunda katıldığı bir canlı yayında, Sakarya’daki tank-palet fabrikası üzerine söylediği sözlerle ilgili tartışma sürerken, mevzunun asıl boyutları bir defa daha gözden kaçırılmaya yahut çarpıtılmaya çalışılıyor.
Son olarak dün AKP’li Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, fabrikanın Katarlılara devredildiğine ait tartışmalara “Yapılan sürecin ismi satış değil, özelleştirme değil, işletme hakkı devridir” iddasında bulunarak karşılık verdi.
Erdoğan’ın bu kelamlarına karşılık CHP’nin 24 ve 26’ncı periyot Milletvekili İlhan Cihaner, fabrikanın özelleştirilmesine yönelik kararnameyi paylaşarak, “Şu kararnameye karşın ‘Özelleştirmedik’ demek halkı ahmak yerine koymak değilse nedir?” reaksiyonunda bulundu.
BirGün müellifi Ozan Gündoğdu ise Tank Palet’le ilgili AKP’nin argümanlarına dört başlıkta karşılık verdi:
ARGÜMAN 1- Fabrika özelleştirilmedi, yalnızca işletmesi 25 yıllığına devredildi.
Özelleştirme Yönetimi Başkanlığı’nın resmi web sitesine nazaran (https://www.oib.gov.tr) Türkiye’de özelleştirme 4046 sayılı kanunla düzenlendi. Bu kanuna nazaran özelleştirme uygulamaları 5 başlıkta toplanıyor. Bunlar, pay satışı, işletme satışı yahut periyodu, toplumsal tesis satışı yahut dönemi, taşınmaz satışı yahut devranı, öbür varlık satışları yahut periyodu biçiminde başlıklandırılıyor. Buna nazaran tank palet fabrikası 4046 sayılı kanuna nazaran işletme hakkının devredilmesi yoluyla özelleştirildi. Bu nedenle fabrika özelleştirilmedi demek yanlışsız değil.
ARGÜMAN 2- BMC yerli bir firma fakat kimi projelerde Katarlılarla işbirliği yapıyor.
İstanbul Sanayi Odası bilgilerine nazaran BMC, Ege Bölgesi Sanayi Odası’na bağlı, taşıt araçları sanayii alanında üretim yapan, 2019 yılı itibariyle 125 milyon 857 bin dolar ihracat geliri olan bir firma. Birebir datalara nazaran şirketin yüzde 50,1’i yerli, yüzde 49,9’u ise yabancı ortaklı. Yani BMC yüzde 100 yerli bir firma lakin birtakım projelerde Katarlılarla işbirliği yapıyor tezi da gerçek değil.
SAV 3- Tank Palet fabrikası eski bir fabrikaydı, bu nedenle işletmesi özel dala devredilerek yenilenmesi sağlandı.
Sakarya’daki Tank-Palet Fabrikası 1973 yılında kuruldu. Bugün 47 yaşında. Lakin şu an kamuya ilişkin olan, üstelik kimi Tank-Palet Fabrikası’ndan daha eski olan fabrikalar, firmalar mevcut. Örneğin şu an Türkiye Varlık Fonu’na ilişkin THY, 1933 yılında , BOTAŞ 1974 yılında, Çaykur 1983 yılında, Eti Maden İşletmeleri 1993 yılında, Kayseri Şeker Fabrikası 1954 yılında kuruldu. Yani, eskiyen her fabrika yahut firmanın işletmesi özel dala devredilmiyor. Bir çok firma yahut fabrika günün şartlarına uygun hale getirilerek kamu tarafından işletilmeye devam ediyor.
SAV 4- Tank-Palet Fabrikasına birinci teklif Otokoç’un 250 tanka 7 milyar avroluk tekflifiydi, neyse ki BMC ortaya girdi, teklifi 4,2 milyar avroya indirdi. Sonra da BMC büyük fedakarlık yaparak 3,5 milyar avroya indirdi.
BMC’nin tank palet fabrikasının işletmesini devralmasıyla nasıl bir “fedakarlık” yaptığını bilmiyoruz fakat İSO datalarına nazaran BMC’nin son yıllarda yaşadığı büyüme üstelik kriz periyoduna karşın son derece yüksek performanslı. 2013’te TMSF’nin Mehmet Emin Karamehmet’in elinden aldığı BMC, 2014’te 751 milyon TL’ye AKP MKYK üyesi Ethem Sancak’a satıldı. 2014 ve 2015 itibariyle İSO500 listesine giremeyen BMC, 2016’da Türkiye’nin en büyük 500 sanayi kuruluşu listesine 137’nci sıradan giriş yaptı. 2017’de süratle 79’unculuğa yükseldi. BMC’nin yükselişi sürat kesmeyerek 2018 ve 2019’da da devam etti. 2018’de İSO500’ün 61’incisi olan BMC, 2019’da da 10 basamak birden yükselerek 51’inciliğe yükseldi. 751 milyon TL’ye satın alınan BMC’nin 2016’daki etkin büyüklüğü 2 milyar 149 milyon TL olarak İSO kayıtlarına geçti. 2017’de etkin büyüklüğü 4 milyar 604 milyon TL’ye yükseldi. Yani 1 yılda yüzde 114 büyüdü.
Büyümesi sürat kesmedi, 2018’deki etkin büyüklüğü 6 milyar 869 milyon TL’ye, 2019’daki faal büyüklüğü ise 7 milyar 40 milyon TL’ye yükseldi. Yani 2014’te satış fiyatı 751 milyon TL olan şirketin 5 yıl içinde faal büyüklüğü satış fiyatının 9,5 katına ulaştı. Yani bir fedakarlık varsa da bu durum BMC’nin bilançosuna yansımış değil.
Cumhuriyet
